Dialäkt: Mìlhüüserisch
Sìtzungsebäi vum Làndtàg vu Elsàss-Lothrìnga

Dr Làndtàg vu Elsàss-Lothrìnga ìsch vu 1911 bìs 1918/19 s Pàrlamànt vum Reichslànd Elsàss-Lothrìnga gsìì.

Vorgschìcht

Ànna 1871, noh-n-em Kriag, sìn s Elsàss un a Teil vu Lothrìnga a « Reichslànd » worra, wo direkt vum ditscha Kaiserreich dirigiart gsìì ìsch. Àlso hàt Elsàss-Lothrìnga kè so güeter Züestànd ghàà às d àndra Lander vum Kaiserreich, wo scho mehr salbschbtveràntwotlig gsìì sìn. S Volk vu Elsàss-Lothrìnga hàt noh mehr Autonomie blàngt.

Àm 29. Oktower 1874 ìsch a Làndsüsschuss grìnda worra, mìt 30 Mìtglìeder. Dia Mìtglìeder sìn nìt direkt vum Volk gwählt worra, àwer vu da drèi Bezìrktàga (einer fer Lothrìnga, fer s Owerelsàss un fer s Unterelsàss).

Sìtzung vum Làndsüsschuss (1903)

Àm Ààfàng hàt dr Làndsüsschuss numma a Rot-Funktion ghàà. Mìt dr Zitt sìn sìna Veràntwortunga wìchtiger worra: àm 2. Mai 1877 hàt'r a legislative Funktion bikumma, un àm 4. Juli 1879 ìsch a Minischterium fer Elsàss-Lothrìnga grìnda worra, dirigiart vu'ma Stààthàlter (àstàtt vum Oberpräsidant) un mìt sim Hàuiptsìtz z Stroßburg (àstàtt z Berlin).

Verfàssung vu Elsàss-Lothrìnga

Siegelmàrka vum Bureau vum Làndtàg fer Elàass-Lothrìnga

Dur s Gsetz ìwer d Verfàssung vu Elsàss-Lothringa vum 31. Mai 1911, ìsch Elsàss-Lothrìnga a Reichslànd mìt era eigena Verfàssung un ema Làndtàg worra.[1]

Da Làndtàg hàt dr Làndüsschuss ersetzt. Ar ìsch üs zwei Kàmmera bstànda.

Erschta Kàmmer

D erschta Kàmmer hàt nìt vìel Màcht ghàà, 's ìsch mehr a Ehrapàrlamànt gsìì. Ìhra Mìtglìeder sìn vum Kaiser gnennt worra.[2]

Mìtglìeder vu dara erschta Kàmmer

  • Reemisch-Kàtolischa Bischäf: dr Bischof vu Metz (Willibrord Benzler) un dr Bischof vu Stroßburg (Adolf Fritzen)
  • dr Präsidant vum Oberkonsistoriums der Kirche Augsburgischer Konfession vu Elsàss un Lothrìnga (Friedrich Curtius)
  • dr Präsidant vum Synodalvorstands der Reformierten Kirche vu Elsàss un Lothrìnga, Karl Piepenbring
  • dr Präsidant vum Oberlandesgerichts Colmar (Otto von Vacano, noh 1913: Hugo Molitor)
  • a Vertratter vu dr Universität Straßburg, Prof. Wilhelm Wiegand
  • a Vertratter vu dr Israelitischen Konsistorien fer s Owerelsàss, fer Lothrìnga un fer s Unterelsàss (1912–1915: Adolf Ury, 1915–1919: Nathan Netter)
  • viar Vertratter vu da greeßera Städta:
    • Stroßburg (Maire Rudolf Schwander)
    • Metz (Maire Roger Joseph Foret)
    • Colmer (Maire Daniel Blumenthal)
    • Milhüüsa (Michel Diemer-Heilmann)
  • vier Vertratter vu da Hàndelskàmmera:
    • Hàndelskàmmer vu Stroßburg: Charles Léon Ungemach
    • Hàndelskàmmer vu Metz: Theodor Müller
    • Hàndelskàmmer vu Colmer: Emile André Kiener
    • Hàndelskàmmer vu Milhüüsa: Theodor Schlumberger (z Milhüüsa ìsch zerscht dr Eduard Köchlin gwählt worra, àwer ar hàt dàs Mandat vor dr Eräffnung vum Làndtàg zruckgaa)
  • sechs Vertratter vu da Làndwirtschàftsrot:
    • Sebastian Pius Gegauff un Friedrich Paul Greiner (Demokrat.) fer dr Làndwirtschàftsrot Elsàss-Lothrìnga (Owerelsàss)
    • Michael Baerst (ohna Pàrteimìtglìedschàft, liberàl) un Michel Dieboldt (liberàl) fer dr Làndwirtschàftsrot Elsàss-Lothrìnga (Unterelsàss)
    • Augustin Henry (gstorwa kurz noh dr Eräffnung vum Làndtàg) un Amedée Jean-Baptiste René Paié fer dr Làndwirtschàftsrot Elsàss-Lothrìnga (Lothrìnga)
  • zwei Vertretern vu da Hàndwarkskàmmera (Francois Xavier Ley (Zentrum) un Wilhelm Weißmann (liberàl))
  • drèi Vertratter vu da Gewerkschàfta

un aui Mìtglìeder, wo uf em Vorschlàg vum Bundesrot dur dr Kaiser gnennt worra sìn:

  • Gustav Abt (ohna Pàrteimìtglìedschàft, nàtionàlliberàl)
  • Hubert Franz Maria Graf von Andlau-Homburg (ohna Pàrteimìtglìedschàft, Zentrum)
  • Ferdinand Gustav Hans von Arnim, Generàl
  • Dr. Otto Back, Unterstààtssekretär un Maire vu Stroßburg
  • René Bian Maire un Güetsbesìtzer z Santa
  • Dr. David Emil Bronnert (liberàl)
  • Dr. Albert Grégoire (lothrìnger Block, liberàl)
  • Dr. Johannes Hoeffel (Ditscha Reichspàrtei)
  • Dr. Paul Laband
  • Hugo Miethe, Hüttendirektor
  • Walther von Moßner, Generàl
  • Dr. Johann Josef Rech, Maire vu Sablon
  • Sigismund Karl Maria Freiherr von Reinach, Güetsbesìtzer un Maire vu Hìrzbàch
  • Dr. Heinrich Ruland, Justizrot
  • Carl Georg Rudolf Max Schmidt, Präsidant vu dr Generàldirektion vu dr Reichsisabàhn
  • Dr. Leo Vonderscheer (Zentrum)
  • Josef Johann Meckel, Hauptlehrer
  • Dr. Franz Freiherr Zorn von Bulach, Weihbischof vu Stroßburg

Àm 22. Novamber 1911 hàt dia erschta Kàmmer ìhra Präsidium gwählt.

  • Dr Präsidant ìsch dr Dr. Otto Back (vu 1911 bis 1917) gsìì, un speeter dr Johannes Hoeffel (vu 1917 bis 1918).
  • 1. Vizepräsident: Dr. Johannes Hoeffel, Dokter z Buxwiller
  • 2. Vizepräsident: Dr. Grégoire, Lothrìnga
  • Schrìftfiahrer: Dr. Leo Vonderscheer, Kiener, Dieboldt-Weber

Zweita Kàmmer

Ìn dr zweita Kàmmer sìn 60 Àbgeordneta, fer 60 Wàhlkreisa, gwählt worra. Ìhra Màndàt hàt drèi Johr làng düürt.

Àm 22. Oktower 1911 han Làndtàgswàhla fer d zweita Kàmmer stàtt gfunda.[3]

Làndtàgswàhl 1911
Pàrtei Stìmmààteil in % Sìtz
Elsàss-Lothrìngischa Zentrumspàrtei 31,0 % 24 Sitz
SPD Elsàss-Lothrìnga 23,8 % 11 Sitz
Elsass-Lothringer 16,3 % 10 Sìtz
Liberàl-Demokràta 15,9 % 7 Sìtz
Unàbhangig – Liberàl 6,9 % 5 Sìtz
Unàbhangig – Zentrum 1,4 % 1 Sìtz
Unàbhangig Fortschrìttlig 1,1 % 1 Sìtz
Diversa Rachta 0,8 % 1 Sìtz


Mìtglìeder vu dara zweita Kàmmer

Lischta vu da Mìtglìeder vum Làndtàg vu Elsàss-Lothrìnga (2. Kàmmer)[4][5]
Nàmma Pàrtei Bezirk Wàhlkreis[6] Wàhlkreisnummer Ànmerkung
Joseph HeinrichZentrumOwerelsàssWàhlkreis Pfìrt Hìrsìnga
(Kànton Pfìrt un Kànton Hìrsìnga)		1
Eugen RicklinZentrumOwerelsàssWàhlkreis Àltkìrch-Dàmmerkirch
(Kànton Dàmmerkìrch un Kànton Hìrsìngà)		2Präsidant
Charles HindelangSPDOwerelsàssWàhlkreis Colmar-Stàdt
(Stàdt Colmar ohna dr Stàdtteil westlich vu dr Bàhnlinia Stroßburg-Bàsel un d Gemeina Hüsa)		3
Jacques ImmerLiberàldemokràtaOwerelsàssWàhlkreis Colmer-Mìnschter-Wìnzne
(Dr Stàdtteil vu Colmer àm Weschta vu dr Bahnlinia Stroßburg-Bàsel, dr Kànton Mìnschter un d Gemeina Tìrka, Wàlbàch, Wìnzena un Zimmerbàch)		4Schrìftfiahrer
Joseph KüblerZentrumOwerelsàssWàhlkreis Nèibrisàch-Àndolsa
Gmeina (Heiligkritz, Kànton Nèibrisàch, Kànton Àndolsa ohna d Gemeina Hüsa un dr Kànton Wìntzena ohna d Gemeina Tìrka, Wàlbàch, Wìnzena un Zimmerbàch)		5
Gustav Robert SchlumbergerLiberàldemokràtaOwerelsàssWàhlkreis Gawiller-Sulz
(Kànton Gawiller un d Gemeina Sulz un Jungholz)		6
Joseph RudolfZentrumOwerelsàssWàhlkreis Bollwiller-Ansa-Ruffàch
(Kànton Ansa un Kànton Rufàch, un Kànton Sulz ohna d Gemeina Sulz un Jungholz)		7
Leopold EmmelSPDOwerelsàssWàhlkreis Milhüüsa I
(Polizèireviere I un VI vu dr Stàdt Milhüüsa)		8
Joseph SchillingSPDOwerelsàssWàhlkreis Milhüüsa II
(Polizèireviere II un III vu dr Stàdt Milhüüsa)		9
Eduard DrummLiberàldemokràtaOwerelsàssWàhlkreis Milhüüsa III
(Polizèireviere IV un V vu dr Stàdt Milhüüsa)		10
Jean MartinSPDOwerelsàssWàhlkreis Milhüüsa-Lànd
(Kànton Milhüüsa-Nord un Kànton Milhüüsa-Süd ohna d Stàdt Milhüüsa)		11
Dr. Joseph BromZentrumOwerelsàssWàhlkreis Hüningen-Sierenz
(Kànton Hiniga un d Gemeina Bàrtena, Kembs, un Siarentz)		12[7]
Médard Jules BroglyZentrumOwerelsàssWàhlkreis Hàbsa-Làndser
(Kànton Hàbsa un Kànton Làndser ohna d Gmeina Bàrtena, Kembs, un Siarentz)		13[8]
Emile WetterléZentrum, NBOwerelsàssWàhlkreis Ràppschwihr-Kaysersbarg
(Kànton Ràppschwihr un Kànton Kaysersbarg)		14
Laurent MeyerSPDOwerelsàssWàhlkreis Màrkirch-Schnierlàch
(Kànton Màrkìrch un Kànton Schnierlàch)		15
Joseph RemyZentrumOwerelsàssWàhlkreis Senna-Màsmìnschter16
Dr. Eugène MüllerZentrumOwerelsàssWàhlkreis Thànn-St. Sàntàmàrin17
Georg Wolf(Stroßburg) LiberàldemokràtaUnterelsàssWàhlkreis Stroßburg I182. Vizepräsidant
Karl BurgerLiberàldemokràtaUnterelsàssWàhlkreis Stroßburg II19
Eugen ImbsSPDUnterelsàssWàhlkreis Stroßburg III20
Georg WolferSPDUnterelsàssWàhlkreis Stroßburg IV21Schrìftfiahrer
Bernhard BöhleSPDUnterelsàssWàhlkreis Stroßburg V221. Vizepräsidant
Jacques PeirotesSPDUnterelsàssWàhlkreis Stroßburg VI23
Richard FuchsSPDUnterelsàssWàhlkreis Schìliga24
Laurent FischerZentrumUnterelsàssWàhlkreis Brüemt25
Franz Joseph FixfraktionslosUnterelsàssWàhlkreis Trüterscha-Huffalde26
Alphonse GilliotZentrumUnterelsàssWàhlkreis Erstei-Banfald27Schrìftfiahrer
Franz Xaver MartzZentrumUnterelsàssWàhlkreis Geispìtza-Ewernàhn28
Karl HaussZentrumUnterelsàssWàhlkreis Hàgenàu29
Georg AtzelfraktionslosUnterelsàssWàhlkreis Bischwiller30
Johannes MichelLiberàldemokràtaUnterelsàssWàhlkreis Nìderbrunn31
Michel HeyschSPDUnterelsàssWàhlkreis Schirmeck-Saales-Rosa32
Nicolaus DelsorZentrum, NBUnterelsàssWàhlkreis Molsa-Wàssla33
Dr. Joseph PflegerZentrumUnterelsàssWàhlkreis Schlettstàdt-Màrkolsa34[9]
Dr. Alphons SchottZentrumUnterelsàssWàhlkreis Bàrr-Weiler35
Heinrich WiltbergerZentrumUnterelsàssWàhlkreis Weißaburg-Lüterburi-Selz36
Alfred Wolf (Hunspach)LiberàldemokràtaUnterelsàssWàhlkreis Sulz unterm Wàld-Wörth37
Louis François Marie Auguste KnoepfflerZentrumUnterelsàssWàhlkreis Zàwra-Màschmínschter38
Georg WehrungLiberàldemokràtaUnterelsàssWàhlkreis Buckenum-Drulinge39
Eduard MeyerLiberàldemokràtaUnterelsàssWàhlkreis Buxwiller-Lìtzelstei40
Max DonnevertLiberàldemokràtaLothrìngaWàhlkreis Metz I41
Nikolaus JungLothrìnger BlockLothrìngaWàhlkreis Metz II42
Louis PiersonLothrìnger BlockLothrìngaWàhlkreis Gorze-Verny-Pange43
Adolf Heinrich Karl SteinmetzLiberàldemokràtaLothrìngaWàhlkreis Montigny-Sablon44
Johann Norbert HinsbergLiberàldemokràtaLothrìngaWàhlkreis Vigy-Rombach45
Alexis WeberLothrìnger BlockLothrìngaWàhlkreis Bolchen-Folkenburch46
Joseph BourgerLothrìnger BlockLothrìngaWàhlkreis Busendorf-Teterchen47
Johann LabroiseLothrìnger BlockLothrìngaWàhlkreis Château-Salins-Delme-Vic48
Maurice BarthélémyLothrìnger BlockLothrìngaWàhlkreis Albesdorf-Dieuze49
François ZimmerLothrìnger BlockLothrìngaWàhlkreis Diedenhofen-Großhettingen50Schrìftfiahrer
Fernand SchumanLothrìnger BlockLothrìngaWàhlkreis Kettenuewen-Siirk-Metzerwis51
François FickLothrìnger BlockLothrìngaWàhlkreis Fentsch-Algringen52
Nicolas EngelLothrìnger BlockLothrìngaWàhlkreis Heengen-Großmoyeuvre53
Joseph ColletZentrumLothrìngaWàhlkreis Fuerboch54
Dr. Louis HackspillLiberàldemokràtaLothrìngaWàhlkreis Sänt Avor55
Dr. Victor Michel HeymèsZentrumLothrìngaWàhlkreis Großtännchen-Alwe56
Dr. Georg Clemens MüllerZentrumLothrìngaWàhlkreis Saarbuerj-Lörchingen57
Louis Meyer (Walscheid)ZentrumLothrìngaWàhlkreis Pfalzburg-Finstingen-Rixingen58
Franz Xaver HoënZentrumLothrìngaWàhlkreis Saargemünd59
Jacques HessemannZentrumLothrìngaWàhlkreis Bitsch-Rohrbàch-Wolmìnschter60

Wahrend em Erschta Waltkriag

Àm Ààfàng vum Erschta Waltkriag, sìn d ditscha Diriganta mìsstràuisch gega da Elsasser un da Lothrìnger vum Làndtàg gsìì. Aui a pààr Àbgordneta vum Làndtàg han Zwiifel ìwer dr Loyalität vu teil àndra zum Ditscha Reich. Wagadam ìsch entschlossa worra, àss dr Làndtàg Gsetzer hàt känna wähla, àwer ohna politischa Debàtta z fiahra. So sìn d folgenda Sessiona vum Làndtàg umma gànga: vum 8. bis àm 15. Àwrìl 1915, vum 16. Àwrìl bis àm 26. Mai 1916, vum 5. Juni bis àm 12. Juli 1917 un vum 12. bis àm 30. Àwrìl 1918.

Noh-n-em Erschta Waltkriag

Noh-n-em Wàffastìllstànd vu Compiègne àm 11. Novamber 1918, ìsch dr Làndtàg vu Elsàss-Lothrìnga d einzigschta Autorität vu dam Reichslànd gsìì. Dr Tàg nohchhar (àm 12. Novamber), hàt da Làndtàg noh-n-ema souverän Elsàss-Lothrìnga grüefa, un hàt àlla Ufgàwa vum Minischterium un vum Reichstààtshàlter ufgnumma. Dàs ìsch àwer vu dr frànzeescha Màcht nìt ànerkànnt worra, so hàt sìch dr Làndtàg gegem Ààschluss àns Frànkrìch üsgsprocha. Àm 17. Oktower 1919 sìn s Reichslànd Elsàss-Lothrìnga un si Làndtàg ufgleest worra, noh dam ìsch dia Gegend direkt dur a Generàldirektion üs Pàris verwàlta worra.

Gebäi vum Làndsüsschuss un speeter vum Làndtàg.
Hìtt dr nationàl Theàter vu Stroßburg.

Gebäi

S Gebäi vum Làndtàg ìsch zwischa 1888 un 1892 vu da Àrchitekta August Hartel un Skjøld Neckelmann bàuia worra, ürsprìnglig fer dr Làndsüsschuss. Dàto befìndet sìch ìn dam neoklàssizistisch Gebäi dr nationàl Theàter vu Stroßburg.

Referanz

  1. ↑ Gsetz ìwer d Verfàssung vu Elsàss-Lothrìnga vum 31. Mai 1911 (fr) (de)
  2. ↑ De l'autonomie de la terre d'empire, uf blogerslorrainsengages.unblog.fr (fr)
  3. ↑ Dossier : 31 mai 1911, une date gravée dans l'histoire, uf strasbourg-montagneverte.fr (fr)
  4. ↑ Regierung und Landtag von Elsaß-Lothrìnga 1911–1916. Biographisch-statistisches Handbuch. Mühlhausen 1911 (de)
  5. ↑ Wilhelm Heinz Schröder: Sozialdemokratische Parlamentarier in den deutschen Reichs- und Landtagen 1876-1933 (BIOSOP) (de)
  6. ↑ Wàhlordnung fer d Wàhla zu dr zweita Kàmmer vum Làndtàg fer Elsàss-Lothrìnga vum 3. Juli 1911 (RGBl. S. 267-273)
  7. ↑ Dr. Joseph Brom, uf senat.fr (fr)
  8. ↑ Médard Jules Brogly, uf senat.fr (fr)
  9. ↑ Dr. Joseph Pfleger, uf senat.fr (fr)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.