Beromünster
Wappe vo Beromünster
Wappe vo Beromünster
Basisdate
Staat:Schwiiz
Kanton:Lozärn (LU)
Wahlchreis:Surseew
BFS-Nr.:1081i1f3f4
Poschtleitzahl:6215
Koordinate:657691 / 227952
Höchi:642 m ü. M.
Flächi:42.36 km²
Iiwohner:6701 (31. Dezämber 2022)[1]
Uusländeraateil:11,4 % (31. Dezember 2013)[2]
Website:www.beromuenster.ch
Möischter
Möischter

Möischter

Charte
Charte vo Beromünster
Charte vo Beromünster
w

Möischter (amtlech Beromünster) esch en Iiwonergmeind im Wahlchreis Soorsi im Kanton Lozärn, Schwiiz.

Geografi

Möischter liid im obere Wynetau. Zue de Gmeind ghöred ou no Schwarzenbach (662 m.ü.M.) ond Gunzwil. Vo dr Gmeindsflechi send 71,1 % Landwirtschaftlechi Flechi, 21,5 % Waud, 7,2 % Sidligsflechi ond 0,2 % süschtigi Flechi.[3] Nachbergmeinde vo Möischter send Eich, Ärmisee, Göiesee, Hetzchöuch, Höudisriede, Reckebach, Römerswiu, Schänke ond Sämpech im Kanton Lozärn ond Böiu ond Mänzike im Kanton Aargau.

Gschicht

Möischter goht zrügg uf s Kollegiatstift, wo 1036 vo de Grafe vo Länzbrg gründet worde esch.

Bevölkerig

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[4]

Jahr18501860187018801888190019101920
Beromünster11481!9811521134110197311601131
Gunzwil18061807177316091429143914431500
Neudorf850888871782727652721760
Schwarzenbach189192196178169183175179
Jahr19301941195019601970198019902000
Beromünster11901317143414431552183620942358
Gunzwil14851659158315841584161417581857
Neudorf6997437917568378569801058
Schwarzenbach174178171182188204208233

Dr Uusländeraateil esch 2014 bi 11,4 % gläge.[3]

Religion

82,1 % vo de Iiwooner vo Möischter send im Johr 2000 römisch-katholisch gsii (Neudorf 80,4 %), 9,7 % evangelisch-reformiert (Neudorf 7,4 %).[3]

Möischter isch de Setz vo de Schwiizer Salesianer vom Don Bosco.

Politik

Bi de Nationaurootswahle 2015 hed s das Ergebnis ggää: BDP 1,2 %, CVP 29,8 %, FDP 26,4 %, GLP 3,6 %, GP 3,6 %, SP 5,6 %, SVP 24,5 %, Süschtigi 5,3 %.

Dr Gmeindspräsident vo Möischter esch dr Charly Freitag (Stand Februar 2016).

Wirtschaft

Z Möischter send im Johr 2011 1,3 % arbetslos gsii.

Sprooch ond Dialäkt

Bi dr Vouchszellig 2000 hend vo de 5861 Iiwohner 92,7 % Tüütsch aus Houptsprooch aaggää, 0,3 % Französisch, 0,7 % Italienisch ond 6,3 % anderi Sprooche.

Z Möischter redt me s hochalemannisch Lozärntütsch. Vo doo chont de Renward Brandstetter, en früene Sproochwösseschafter, wo sich met em Schwiizertüütsch, de Lozärner Kanzleisprooch, em Lozärner Theatergschecht ond de auschtronesische Sprooche abggää hed.

Lüüt

  • Franz Joseph Stalder (1757–1833), Chorherr und Pionier vo de Schwyzertüütsch-Forschig; hed z Möischter syn Läbesoobed verbroocht

Bouwärch

  • Chorherrestift St. Michael met Stiftschile, Stiftsbibliothek, Propstei, Kustorei
  • Katholischi Chile St. Agatha met Beihuus
  • Katholischi Chile St. Stephan
  • Wallfahrtskapell Gormund
  • Mooskapell
  • Schützekapell Mariahilf
  • Schloss Möischter (Heimetmuseum)
  • Blosebärgturn

Biuder

Literatur

  • Adolf Reinle: Die Kunstdenkmäler des Kantons Luzern, Band IV: Das Amt Sursee. (= Kunstdenkmäler der Schweiz. Band 35). Hrsg. von der Gesellschaft für Schweizerische Kunstgeschichte GSK. Bern 1956, ISBN 978-3-906131-23-8.
  • Anton Dormann, Josef Wallimann: Die Geschichte der Pfarrei St. Stephan Beromünster. 1959
  • Helene Büchler-Mattmann: Das Stift Beromünster im Spätmittelalter. 1976
  • Peter Eggenberger: Das Stift Beromünster. 1986
  • Gregor Egloff: Herr in Münster: Die Herrschaft des Kollegiatsstiftes St. Michael in Beromünster in der Luzerner Landvogtei Michelsamt am Ende des Mittelalters und in der frühen Neuzeit (1420-1700). Basel 2003 ISBN 3-7965-1918-0
  • André Meyer: Schweizerische Kunstführer GSK, Band 660/670: Stift und Stiftskirche St. Michael in Beromünster. Bern 2000, ISBN 3-85782-669-X
  • Fritz Glauser, J.J. Siegrist: Die Luzerner Pfarreien und Landvogteien. Luzern 1977
  • Philipp Anton von Segesser: Rechtsgeschichte von Stadt und Republik Luzern. 4 Bde., Luzern 1850-58
  • Anton Suter: Beromünster einst und jetzt. Beromünster 1986
 Commons: Möischter – Sammlig vo Multimediadateie

Fuessnote

  1. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
  2. Bundesamt für Statistik: Gemeindestatistik 1981-2014 nach demographischen Komponenten, institutionellen Gliederungen, Staatsangehörigkeit, Geschlecht und Jahr Archivlink (Memento vom 10. Septämber 2014 im Internet Archive)
  3. 1 2 3 Bundesamt für Statistik: Regionalporträts 2012: Kennzahlen aller Gemeinden (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Mai 2012
  4. Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) )


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.