| Eaststellingwerf | |
|---|---|
 It Aekingersân yn it Nasjonaal Park It Drintsk-Fryske Wâld. | |
| flagge | wapen |
 |
 Wapen fan Eaststellingwerf |
| lokaasje | |
 | |
| polityk | |
| lân |  Nederlân |
| provinsje |  Fryslân |
| boargemaster | Jack Werkman (VVD[1] |
| sifers en geografy | |
| haadplak | Easterwâlde |
| grutste plak | Easterwâlde |
| ynwennertal | 25.914 (1 jannewaris 2024) |
| befolkingstichtens | 114 / km² |
| oerflak | 226,11 km² |
| ● wêrfan lân | 223,42 km² |
| ● wêrfan wetter | 2,69 km² |
| tal doarpen | 13 |
| ferkearsieren | N381, N351, N380 |
| skiednis | |
| oprjochte | 1851 |
| oant 1851 | Gritenij Eaststellingwerf |
| oar | |
| netnûmer | 0516 |
| postkoade | 8421–8435 |
| tiidsône | UTC +1 |
| simmertiid | UTC +2 |
| webside | www.ooststellingwerf.nl |
Eaststellingwerf (Nederlânsk en offisjeel: Ooststellingwerf; Stellingwerfsk: Ooststellingwarf) is in gemeente yn it súdeasten fan Fryslân, mei in oerflak fan 226,11 km², wêrfan 2,69 km² wetter. De gemeente hat 25.914 ynwenners (1 jannewaris 2024).[2]
Eaststellingwerf foarmet tegearre mei Weststellingwerf de Stellingwerven. De gemeente leit oan de grins mei Drinte; op dizze grins leit it nasjonaal park it Drintsk-Fryske Wâld, dêr't grutte bosken lizze en in sânferstowing, dy't it Aekingersân of de Keale Duinen neamd wurdt. It heechste punt yn de gemeente is de op 26,6 m lizzende top fan de Boskberch, ek flakby Appelskea. Oan de eastkant fan de gemeente, tusken Appelskea en Feanhuzen leit it Fochtelerfean. De rivieren de Lende en de Tsjonger ûntspringe yn dizze gemeente.
Skiednis
Yn 1328 skieden de Stellingwerven, en dus ek it gebiet dat hjoed de dei Eaststellingwerf foarmet, harren ôf fan Drinte dat op dat stuit ûnder it bewâld fan de biskop fan Utert stiet. Sûnt dan foarmet it gebiet in eigen autonoom gebiet dat bewâlde wurdt troch stellingen, wat de namme foar it gebiet ek ferklearret. Yn 1498 komt it gebiet yn hannen fan Albrecht fan Saksen, dy't it gebiet yn 1504 by Fryslân yndield. De Stellingwerven waarden sadwaande ien fan de Fryske gritenijen. Yn 1517 folget de splissing tusken East- en Weststellingwerf en ûntstiet it gebiet sa't dat der no is.
It gebiet foarme lange tiid in buffer foar fijannen dy't Fryslân ynlûke woenen. By Aldeberkeap, de Bekhofskâns, en by Donkerbroek, de Breeberchskâns, waarden fortifikaasjes makke. Tegearre mei ferskate ynundaasjes hawwe de forten der ûnder oare ta laat dat Bommen Berend it gebiet net ynlûke koe.
Yn de 18e iuw kaam de feantsjerij opsetten yn it gebiet. Nije feankoloniale doarpen ûntstienen wêr't it libben min wie. Under dizze omstannigens ûntstie in gebiet wêr't it sosjalisme in soad oanhingers hie. De gritenij Eaststellingwerf waard yn 1851 in gemeente nei de ynfiering yn Nederlân fan de gemeentewet fan Thorbecke.
Hjoed de dei is Easterwâlde it haadplak fan de gemeente. Mar yn it ferline binne ek Makkingea en Aldeberkeap haadplak fan it gebiet west. Sûnt 1885 is Easterwâlde definityf it haadplak fan de gemeente wurden.
Plakken
It haadplak is Easterwâlde (Makkinga, 1812 - 1855 Aldeberkeap, 1855 - 1886 Makkinga) en de oare plakken yn de gemeente binne: Aldeberkeap, Appelskea, Donkerbroek, Elslo, De Fochtel, De Haule, Haulerwyk, Langedike, Makkingea, Nijeberkeap, Ravenswâld en Waskemar.
Polityk
De gemeenterie fan Eaststellingwerf bestiet út 21 sitten. De Partij fan de Arbeid hat lange tiid de grutste partij fan Eaststellingwerf west, mar sûnt de gemeenteriedsferkiezings fan 2010 is de lokale partij EaststellingwerfskBelang de grutste. It kolleezje wurdt sûnt 2022 foarme troch it EaststellingwerfskBelang, GrienLinks, de PvdA en de VVD. Hjirûnder stiet de gearstalling fan de gemeenterie sûnt 1998.
Gemeenterie
Ferkiezingsresultaten foar de gemeenterie sûnt 1998:[3]
| Gemeenteriedssiten | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Partij | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 | 2014 [4] | 2018 | 2022 | ||||||||
| OoststellingwerfsBelang ¹ | 4 | 7 | 6 | 7 | 5 | ||||||||||
| GrienLinks | 2 | 2 | 1 | 1 | 2 | 2 | 3 | ||||||||
| PvdA | 8 | 7 | 8 | 5 | 4 | 3 | 3 | ||||||||
| CDA | 5 | 6 | 4 | 4 | 4 | 3 | 2 | ||||||||
| VVD | 4 | 4 | 3 | 2 | 2 | 3 | 2 | ||||||||
| Vrije Partij Ooststellingwerf | 2 | ||||||||||||||
| Lokaal Sociaal Ooststellingwerf | 2 | ||||||||||||||
| KristenUny ² | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | ||||||||
| D66 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||||||||
| StellingwerfPlus | 1 | 1 | |||||||||||||
| Totaal | 21 | 21 | 21 | 21 | 21 | 21 | 21 | ||||||||
| Opkomst | 63,2% | 59,5% | 63,7% | 56,9% | 55,7% | 54,3% | 52,5% | ||||||||
¹ Frysk: EaststellingwerfskBelang
² GPV in 1998
Kolleezje fan Boargemaster en Wethâlders
2018-2022:[5]
- Boargemaster: Sandra Korthuis (VVD)
- Wethâlders:
- Esther Verhagen (EaststellingwerfskBelang)
- Fimke Hijlkema (PvdA)
- Marcel Bos (CDA)
- Marian Jager-Wöltgens (ûnôfhinklik)
2022-2026:
- Boargemaster: Jack Werkman (VVD)
- Wethâlders:
- Esther Verhagen (EaststellingwerfskBelang)
- Gerben But (GrienLinks)
- Jelke Nijboer (PvdA)
- Jan van Weperen (VVD)
Media yn Eaststellingwerf
Kranten
- De Nieuwe Ooststellingwerver (regionale krante, útjûn op woansdei)
Radio
- Omroep Odrie (lokale stjoerder)
Taal
Histoarysk sjoen makket Eaststellingwerf ûnderdiel út fan de Stellingwerven, mar it Stellingwerfsk is foar it meastepart al ferdreaun út it gebiet. De taal is benammen troch it Nederlânsk en it Frysk ferdreaun. Yn Eaststellingwerf hat likernôch 11% fan de minsken it Stellingwerfsk as memmetaal, wylst it Nederlânsk troch 44% en it Frysk troch 38% fan de minsken as memmetaal sprutsen wurdt.[6] It Frysk wurdt benammen yn it noardlike part fan de gemeente, boppe de Tsjonger sprutsen, yn de doarpen Haule, Haulerwyk, Waskemar en Donkerbroek. Troch de eardere migraasje fan in soad Fryske feanarbeiders wurdt der ek yn Appelskea in soad Frysk praat. Yn Makkingea en Aldeberkeap bestiet in treftige mienskip Friezen.
Yn Eaststellingwerf bestiet gjin gemeentlik belied makke op it mêd fan de Fryske taal.[7]
Untwikkeling ynwennertal
- 2003 - 26.760
- 2006 - 26.125
- 2010 - 26.235
- 2016 - 25.571
- 2021 - 25.464
Sjoch ek
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
|
 |
Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Ooststellingwerf fan Wikimedia Commons. |
| |
|---|---|
| hjoeddeistige gemeenten | |
|
| |
| eardere gemeenten | |
|
| |
| wizigje | |
|
Eaststellingwerf | |
|---|---|---|
| Doarpen en útbuorrens: Aldeberkeap • Appelskea • Donkerbroek • Easterwâlde • Elslo • De Fochtel • De Haule • Haulerwyk • Langedike • Makkingea • Nijeberkeap • Ravenswâld • Waskemar | ||
| Buorskippen: Aakingea • Alde Willem (foar in part) • Bekhof • Bentemaden • Boekhorst • Boppefjild • Bûteheidefjild • Buttingea • Deddingabuert • Ellebooch • Egypte • Feanebuorren • Feanekoaten • Frankryk • Hegeduerswâld • It Hegesân • Janssenstifting • Kanada • Klazingea • Kninebuert • De Knolle • De Kolannen • Koudenburch • Legeduerswâld • Medhuzen • De Monden (foar in part) • Moskou (foar in part) • Nanninga • Nije Feart • Petersburch (foar in part) • Prandingea • De Riete • Rolpeal • Skottelenburch • Skrappingea • Súdhoarne • Terwisscha • Trije Tolhikken • Tronde • Twitel • De Weper • Weperpolder • Willemstêd | ||
| wizigje | ||