Andorra

Andorra (katalanskt: Andorra), alment: Prinsadømið Andorra (katalanskt: Principat d'Andorra) er eitt lítið landfast land í Útsynningsevropa í eystaru Pyreneunum og hevur mark við Spaniu og Frakland.

Principat d'Andorra
Prinsadømið Andorra
Flagg Andorra
(Flagg Andorra)
Skjaldarmerki Andorra
(Skjaldarmerki Andorra)
Tjóðarslagorð:
Virtus Unita Fortior
Tjóðsangur: El Gran Carlemany, Mon Pare

Hin stóri Karlamagnus, faðir mín

Alment mál Katanlanskt
Høvuðsstaður Andorra la Vella
Spania hjáprinsur
Franskur hjáprinsur
Joan Enric Vives i Sicília
Emmanuel Macron
StjórnarleiðArif Xavier Espot Zamora
Fullveldi Paréage 1278
Vídd
 - tilsamans
 - vøtn (%)
 
468 km²
0
Íbúgvar
 - tilsamans 2013
 - tættleiki
 
76 098
162/km²
Gjaldoyra Evro
Tíðarøki GMT +1
Økisnavn á alnetinum .ad
Telefonkota +376

Høgt uppi í Pyrineafjøllum, á markinum ímillum Fraklands og Spania, er lítla landið Andorra. Landið er fríríki, og stjørnarovastar eru spanski biskupurin av Uruguel í landnyrðingsspania og franski forsetin í felag. Katanlanskt er alment mál; men mong tala eisini franskt og spanskt. Einasti stóri býur í landinum er høvuðsstaðurin, Andorra la Vella.

Navnið "Andorra" er av ókendum uppruna, men (sambært Joan Coromines) heilt vist fyrirómverskt.

Søga

Høvuðsgrein: Andorrisk søga

Politikkur

Høvuðsgrein: Andorriskur politikkur

Landið verður stýrt av einum tingi (Consell General) við 28 tingmonnum, sum velja ein syndikus og tveir hjálparmenn til at hava umsitingina í hondum.

Kommunur

Høvuðsgrein: Kommunur í Andorra

Andorra hevur sjey kommunur, ið verða nevndar comuns (eintal comú):

  • Andorra la Vella
  • Canillo
  • Encamp
  • Escaldes-Engordany
  • La Massana
  • Ordino
  • Sant Julià de Lòria

Landafrøði

Høvuðsgrein: Andorrisk landafrøði

Á markinum millum Spania og Frakland er víðført fjallalendi, Pyreneurnar. Hetta eru høg fjøll, summir topparnir fara upp um 3,000 m. Í einum dali uppi millum fjøllini er eitt lítið sjálvstøðugt land, Andorra. Andorra er bert 468 ferkilometrar til ummáls. Føroyar eru tríggjar ferðir størri enn Andorra.

Búskapur

Høvuðsgrein: Andorriskur búskapur

Fólkasamanseting

Høvuðsgrein: Andorrisk fólkasamanseting

Tann rómversk-katólska kirkjan er størsti trúarbólkur í Andorra; umleið 88 % av fólkinum eru rómverskir katolikkar í 2011.[1]

Mál

Tað almenna málið er katalanskt, men tó eru tað mong, ið tosa spanskt. Í Andorra hevur eisini spanskt støðu sum alment viðurkent minnilutamál.

Móðurmál %
Katalanskt38,8%
Spanskt35,4%
Portugusiskt15%
Franskt5,4%
Onnur mál5,5%
2005 3 PoliticaLinguistica.pdf Archived 2013-08-22 at the Wayback Machine

Mentan

Høvuðsgrein: Andorrisk mentan

Ávisingar úteftir


Keldur

  1. http://www.pewforum.org/2011/12/19/table-christian-population-as-percentages-of-total-population-by-country/
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.