Ludoviko la 1-a de Bavario
Reĝo de Bavario
Ludoviko la 1-a en 1826
Regado	1825 – 1848
Antaŭulo	Maksimiliano la 1-a Jozefo
Sekvanto	Maksimiliano la 2-a
Persona informo
Ludwig I. von Bayern Louis Ier de Bavière
Naskonomo	Ludwig Karl August von Bayern
Naskiĝo	25-a de aŭgusto 1786 en Strasburgo
Morto	29-a de februaro 1868 en Nico
Tombo	baziliko de S-ta Bonifaco en Munkeno
Religio	katolikismo vd
Lingvoj	franca • germana vd
Alma mater	Universitato de Göttingen vd
Subskribo
Familio
Dinastio	Vitelsbaĥoj
Patro	Maksimiliano la 1-a Jozefo de Bavario vd
Patrino	Landgravine Augusta Wilhelmina of Hesse-Darmstadt vd
Gefratoj	Princo Karolo Teodoro de Bavario • Elizabeto Ludovikino el Bavario • Princino Ludovikino de Bavario • Sofia Frederika de Bavario • Karolino Aŭgustino el Bavario • Maria Anna of Bavaria • Amalie Auguste of Bavaria • Princino Aŭgustino de Bavario vd
Edz(in)o	Princino Therese von Sachsen-Hildburghausen
Amkunulo	Lola Montez vd
Infanoj	Otto la 1-a de Grekio • Maksimiliano la 2-a de Bavario • Princess Mathilde Caroline of Bavaria • Luitpold, princo-regento de Bavario • Princess Adelgunde of Bavaria • Princess Hildegard Louise of Bavaria • Princess Alexandra of Bavaria • Prince Adalbert of Bavaria • Theodolinde Princess of Bavaria vd
Profesio
Okupo	poeto vd
Aktiva en	Munkeno • Romo vd
Aktiva dum	1806–1868 vd
Postenoj Postenoj King of Bavaria vd
Honorigoj Honorigoj Granda Kruco de la Honora Legio • Kavaliro de la Ordeno de la Ora Ŝaffelo • Ordeno de Sankta Huberto • Ordeno de Sankta Andreo • Military Order of Max Joseph • Meritordeno de la bavara krono • Ordeno de Sankta Miĥaelo • Ordeno de Sankta Jozefo • Reĝa ordeno de Sankta Stefano de Hungario • Reĝa ordeno de la Serafoj • Ordeno de la Savanto • granda kruco de la Ordeno de Sanktaj Maŭrico kaj Lazaro • Ordeno de la Ora Ŝaffelo vd
Membrecoj Membrecoj Bavaria Akademio de la Scienco vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Ludoviko la 1-a (germane Ludwig) el la dinastio de la Vitelsbaĥoj, naskita la 25-an de aŭgusto 1786 en Strasburgo, mortinta la 29-an de februaro 1868 en Nico, estis reĝo de reĝlando Bavario inter 1825 kaj 1848

Ludoviko estis filo de Maksimiliano la 1-a Jozefo kaj princino Augusta Wilhelmine Maria de Hesio-Darmstadt. Lia filo Maksimiliano la 2-a estis lia posteulo.

Biografio

En 1810 Ludoviko, katoliko, edzinigis la protestantan princinon Therese von Sachsen-Hildburghausen. La geedziĝa festo fondis la tradicion de la munkena oktobrofesto.

Post la morto de sia patro en 1825 Ludoviko iĝis reĝo de Bavario. Li igis Munkenon rimarkinda pro siaj artaĵoj kaj favoris precipe klasikismon. Inter la domoj, kiujn li igis konstrui, estas la universitato kaj aliaj konstruaĵoj ĉe strato Ludwigstraße, la halo de la strategoj (Feldherrenhalle), la Portalo de la Venko (Siegestor) ĉe Ludwigstraße, la malnova pinakoteko kaj la statuego Bavaria ĉe la Terezia Herbejo. La placon Königsplatz (= reĝa placo) li igis kadri per tri konstruaĵoj imitantaj la tri gravajn klasikajn grekajn stilojn; unu estas kopio de la akropola propileo de Ateno.

Ludoviko ankaŭ progresigis la konstruadon de fervojoj en Bavario.

Lia politiko komence estis modere liberala. Lia regado baziĝis sur la konstitucio de 1818. Eksterlande li subtenis la grekan batalon pri libero; lia dua filo Otto iĝis kiel Otto la 1-a la unua reĝo de Grekio. Grekio eĉ transprenis en sia flago la kolorojn de la bavara flago (blanka kaj blua).

Post la julia revolucio de 1830 en Parizo kaj la disvastiĝo de la revolucia movado al grandaj partoj de Eŭropo la politiko de Ludoviko iĝis pli kaj pli reakciema. Li striktigis cenzuron, tiel helpis al la klerika partio kaj provokis oponemon en la loĝantaro. Lia am-afero kun la dancistino Lola Montez eĉ pli malpopularigis lin. Montez, kiu en 1847 venis al Munkeno, havis fortan influon al la reĝo, kiu eĉ nobeligis ŝin baronino von Rosenthal. Proteste al tio demisiis la ministraro, kaj kiam en 1848 disvastiĝis protestoj de la loĝantaro, Montez devis fuĝi el Bern (Svislando). Ludoviko dum la marta revolucio de 1848 devis konsenti al la "martaj postuloj" kaj abdiki favore al sia filo Maksimiliano la 2-a.

Ludoviko iris al suda Francio kaj pasigis sian ceteran vivon en Nico, kie li mortis. Lia tombo estas en la baziliko de S-ta Bonifaco en Munkeno.

Reĝoj kaj princo-regentoj de la Vitelsbaĥa dinastio Genealogio     Maksimiliano la 1-a Jozefo 1806–1825                 Ludoviko la 1-a 1825–1848                                                         Maksimiliano la 2-a 1848–1864   Otto la 1-a Όθων 1833–1862   Luitpold de Bavario () 1886–1912                                                 Ludoviko la 2-a 1864–1886   Otto “” 1886-1916   Ludoviko la 3-a () 1912–1913 1913–1918 Simboloj Genealogia arbo: Reĝoj el la dinastio Wittelsbach ekde la Napoleona tempo, kun jaroj de regado = Reĝo de Grekio = Reĝo de Bavario “” = Reĝo de Bavario formale, sed ne reganta, mensmalsana () = Princo-regento de Bavario

Eksteraj ligiloj

• portreto de la reĝo (germane) Arkivigite je 2012-07-16 per la retarkivo Wayback Machine
• plia konciza biografio (same germane) Arkivigite je 2004-12-08 per la retarkivo Wayback Machine
• Historio de Bavario (retejo de la Domo de Bavara Historio)