Падзеі

Амерыканскі лінкар «Арызона» гарыць пасля выбуху, выкліканага японскай бомбай, Пёрл-Харбар.

• 1 сакавіка: Далучэнне Балгарыі да восі Рым-Берлін-Токіа.
• 11 сакавіка: Прэзідэнт ЗША Франклін Дэлана Рузвельт зацвярджае Акт аб ленд-лізе.
• 6 красавіка: Нямецкія войскі ўварваліся ў Югаславію.
• 10 красавіка: На тэрыторыі акупаванай Югаславіі створана марыянетачная Незалежная дзяржава Харватыя начале з Антэ Павелічам.
• 14 чэрвеня: Пачалася дэпартацыя грамадзян Латвіі, Літвы і Эстоніі ў аддаленыя рэгіёны Расіі.
• 19 чэрвеня:
  • У Берліне на нарадзе прадстаўнікоў Беларускага камітэту самапомачы і Беларускага прадстаўніцтва ўтвораны Беларускі нацыянальны цэнтр.
  • Пачалася апошняя перадваенная масавая дэпартацыя, скіраваная супраць «варожых элементаў» і іх сямей у заходніх абласцях Беларусі, Украіны, Малдавіі. За 19—20 чэрвеня з Беларусі высланыя ў Сібір і Казахстан 22 тыс. чалавек.
• 22 чэрвеня: Войскі нацысцкай Германіі напалі на СССР, пачалася Вялікая Айчынная вайна.
• 23 чэрвеня:
  • Войскі нацысцкай Германіі занялі гарады Беласток і Гродна.
  • Утворана Стаўка галоўнага камандавання ўзброеных сіл СССР (8 жніўня ператворана ў Стаўку вярхоўнага галоўнакамандавання).
• 24 чэрвеня:
  • У СССР створаны знішчальныя батальёны для барацьбы з дэсантамі і дыверсіямі ў прыфронтавай паласе
  • Здзейснены налёты савецкай авіяцыі на фінскія аэрадромы і нафтаперагонны завод у Плоешці (Румынія).
• 25 чэрвеня:
  • Пачалася савецка-фінская вайна.
  • Кіраўніцтвам СССР прынята рашэнне аб арганізацыі новай базы танкабудавання на Урале і ў Сібіры.
• 27 чэрвеня: Венгрыя аб’явіла вайну СССР.
• 27 чэрвеня: НКУС распачаў масавыя расстрэлы палітзняволеных у Віцебску (за тры дні забіта 2 тысячы чалавек)^[1].
• 28 чэрвеня: Нямецкія танкі і мотапяхота ўварваліся ў Мінск.
• 29 чэрвеня: Савет Народных Камісараў СССР і ЦК ВКП(б) выдалі дырэктыву, у якой заклікалі распачаць падпольную і партызанскую барацьбу ў раёнах, пакінутых Чырвонай арміяй пры адступленні.
• 3 ліпеня: Упершыню пасля пачатку вайны Іосіф Сталін выступіў з радыёзваротам да савецкага народу.
• 10 ліпеня: Масавае забойства палякамі яўрэяў у вёсцы Едвабна (Польшча).
• 14 ліпеня: Пад Оршай упершыню ўступіла ў бой батарэя рэактыўных мінаметаў («Кацюша»).
• 16 ліпеня: Германскія войскі занялі Смаленск.
• 17 ліпеня: Арганізавана генеральная акруга «Беларусь», якая разам з генеральнымі акругамі «Літва», «Латвія» і «Эстонія» ўвайшла ў склад рэйхскамісарыята «Остланд».
• 30 ліпеня: Адноўлены дыпламатычныя адносіны паміж Польшчай і СССР
• 7 жніўня: Віктар Талаліхін ажыццявіў першы ў гісторыі начны таран.
• 7 верасня: У Чыкага заснаваны Беларускі камітэт дапамогі ахвярам вайны (з кастрычніка 1941 Беларуска-амерыканская нацыянальная рада).
• 22 верасня: Абвешчана адозва В. Кубэ «Да жыхароў Беларусі».
• 30 верасня: Пачалася бітва за Маскву.
• 13 кастрычніка: Створана Беларуская народная самапомач.
• 9 лістапада: Расстрэл 1,5 тыс. ярэяў у Міры.
• 5 снежня: Пачатак контрнаступлення савецкіх войскаў пад Масквой.
• 7 снежня: Японская авіяцыя атакавала Пёрл-Харбар, ЗША ўступілі ў Другую сусветную вайну.

Нарадзіліся

• 5 студзеня: Хаяо Міядзакі, вядомы японскі рэжысёр анімэ
• 14 студзеня: Мілан Кучан, першы прэзідэнт Славеніі
• 15 студзеня: Сяргей Касцян, беларускі палітык
• 21 студзеня: Пласіда Дамінга, іспанскі оперны спявак
• 30 студзеня: Рычард Чэйні, амерыканскі палітык
• 8 сакавіка: Андрэй Міронаў, выбітны савецкі і расійскі акцёр тэатра і кіно, Народны артыст РСФСР (пам.1987).
• 18 сакавіка: Вільсан Піке, амерыканскі спявак
• 27 сакавіка: Іван Гашпаровіч, дзяржаўны дзеяч Славакіі
• 13 красавіка: Майкл Сцюарт Браўн, амерыканскі генетык, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па медыцыне(1985)
• 14 красавіка: Поля Ракса, польская кінаактрыса
• 5 мая: Уладзімір Ярэц, беларускі матацыкліст, падарожнік
• 15 мая: Мікалай Абабурка, беларускі мовазнаўца
• 31 мая: Луіс Ігнара, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па медыцыне (1998)
• 19 чэрвеня: Іван Ласкоў, беларускі пісьменнік, перакладчык, крытык, гісторык (пам. 29.7.1994)
• 21 чэрвеня: Арнольд Макмілін, брытанскі філолаг-славіст
• 26 чэрвеня: Уладзімір Куляшоў, беларускі акцёр, народны артыст Беларусі
• 27 чэрвеня: Кшыштаф Кеслёўскі, польскі кінарэжысёр
• 1 ліпеня: Алфрэд Гілман, амерыканскі вучоны ў галіне фармакалогіі, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па медыцыне (1994)
• 20 жніўня: Слабодан Мілошавіч, прэзідэнт Югаславіі
• 21 кастрычніка: Герман Бідэр, аўстрыйскі славіст
• 23 кастрычніка: Ігар Смірноў, прэзідэнт Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі

Памерлі

• 13 студзеня: Джэймс Джойс, ірландскі літаратар
• 21 лютага:Фрэдэрык Бантынг, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне (1923) (нар. 14.11.1891)
• 28 лютага: Альфонс XIII, іспанскі кароль
• 7 мая: Джэймс Джордж Фрэзер, англійскі антраполаг
• 26 чэрвеня: Зэлік Аксельрод, беларускі яўрэіскі паэт, перакладчык беларускай паэзіі на ідыш (нар. 30.12.1904)
• 26 ліпеня: Анры Леон Лебег, французскі матэматык
• 4 жніўня: Міхай Бабіч, венгерскі паэт
• 5 жніўня: Алесь Пруднікаў, беларускі паэт (нар. 14.5.1910)
• 14 жніўня: Поль Сабацье, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па хіміі
• 14 жніўня: Максімілян Кольбэ, каталіцкі рэлігійны дзеяч (нар. 8.1.1894)
• 3 лістапада: Змітрок Бядуля, беларускі літаратар
• 9 лістапада: Генрых Глябовіч, беларускі каталіцкі святар
• 18 лістапада: Вальтэр Герман Нернст, нямецкі хімік

Зноскі