| Чырвоныя водарасці | ||||||||||||
 | ||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Міжнародная навуковая назва | ||||||||||||
|
Rhodophyta Wettst., 1922 | ||||||||||||
| ||||||||||||
Чырвоныя водарасці, Багранкі, Барвовыя водарасці (Rhodophyta) — аддзел водарасцей.
Апісанне
Прымацаваныя або планктонныя мікра- і макраскапічныя арганізмы. Найбольш прымітыўныя — аднаклетачныя або каланіяльныя, больш высокаарганізаваныя маюць слаявіну складанай марфалічнай і анатамічнай будовы, памерам 0,5—1 м. Клеткі шмат’ядзерныя, з адным зоркападобным або некалькімі рознай формы хларапластамі і складаным наборам пігментаў: хларафілы а і d, альфа- і бэта-караціны, фікабіліны (чырвоны — фікаэрытрын, сіні — фікацыянін), якія вызначаюць афарбоўку водарасцей — ад ярка-чырвонай да блакітнавата-зялёнай і жоўтай. Запасное рэчыва — т.зв. багранкавы крухмал. Размнажэнне вегетатыўнае (дзяленнем клеткі, часткамі слаявіны або дадатковымі парасткамі), бясполае (мона-, бі-, тэтра- або паліспорамі) і палавое (аагамія). Характэрная асаблівасць — у цыкле развіцця няма рухомых жгуцікавых стадый.
Арэал і экалогія
Адрозніваюць 2 класы: бангіевыя і фларыдыевыя водарасці; больш за 600 родаў, каля 3800 відаў. Вядомы з археазою. Пашыраны пераважна ў морах, на вялікай глыбіні пераважаюць над іншымі групамі водарасцей; каля 5 % відаў — у прэсных вадаёмах і на глебе. На Беларусі трапляюцца віды з родаў батрахаспермум (Batrachospermum) і парфірыдыум (Porphyridium).
Значэнне і выкарыстанне
3 марскіх відаў чырвоных водарасцей атрымліваюць агар-агар, ёд, арганічныя рэчывы, выкарыстоўваюць як кармавыя і харчовыя прадукты. Прэснаводныя водарасці — індыкатары чысціні вады.
Гл. таксама
Літаратура
- Міхеева Т. М. Чырвоныя водарасці // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17).