Ernest Shackleton | |
---|---|
Shackleton ayns 1904 | |
Ennym ruggyree | Ernest Henry Shackleton |
Ruggit |
15 Toshiaght Arree 1874 Cill Chá, Coontae Cheeill Darey, Nerin |
Hooar baase |
5 Jerrey Geuree 1922 (47 bleeaney d'eash) Grytviken, y Çhorshey Yiass, Croghaneyn ny Malveenaghyn |
Bun baaish | baase najooragh (greim cree) |
Boayl oanluckee | Grytviken |
Seyraanaght | Reeriaght Unnaneysit y Vretyn Vooar as Nerin |
Çhengey | Baarle |
Keird | ronseyder · offishear caggee · troailtagh · ronseyder poullagh |
Failleyderyn |
Sheshaght Heer-oaylleeagh Reeoil ny h-Albey The Royal Magazine (en) |
Ynsagh |
Dulwich College (en) Brighton Grammar School (en) |
Sheshey | Emily Shackleton (en) (Averil 9, 1904 - |
Paitçhyn |
slane rolley
|
Ayr | Henry Shackleton |
Moir | Henrietta Letitia Sophia Gavan |
Braaraghyn as shuyraghyn |
slane rolley
|
Olteynys boayrd | Royal Geographical Society (en) |
Aundyryn |
slane rolley
|
Coorse caggee | |
Shirveish/crouw | Yn Lhuingys Chaggee Reeoil |
Rhenk | lieutenant (en) |
Faghtyssyn caggee |
y Chied Chaggey Dowanagh Russian Civil War (en) |
Kianglaghyn fysseree as sheshoil | |
IMDb | nm0787123 |
She ronseyder Anglo-Yernagh er yn Antarctagh va Ernest Henry Shackleton (15 Toshiaght Arree 1874 – 5 Jerrey Geuree 1922). Stiur eh tree turrysyn-contoyrtys Goaldagh dys yn Antarctagh. T'eh coontit myr nane jeh ny deiney smoo scanshoil jeh'n eash ta enmyssit Eash Eniaghtagh Ronsaghey yn Antarctagh.
Va Shackleton ruggit ayns Cill Chá, Coonte Cheeill Darey, Nerin, agh darree eh as e vooinjer Anglo-Yernagh[1] dys Sydenham ayns fo-valjyn Lunnin yiass tra v'eh jeih bleeaney d'eash. Haghyr e chied taghyrt ayns ny h-ardjyn poullagh echey myr offishear y trass rhenk er turrys-contoyrtys Discovery lesh y Chaptan Robert Falcon Scott ayns 1901–1904. V'eh currit dy valley er cooishyn slaynt lurg ren eh as e chumraagyn Scott as Edward Adrian Wilson recortys jiass noa tra ren ad marçhal cho foddey jiass as y dowan-lheead 82°S. Car turrys-contoyrtys Nimrod ayns 1907–1909, ren eh as troor dy chumraagyn recortys jiass noa ec 88°S, 97 meeillaghyn çheer-oaylleeagh (112 meeillaghyn slattyssagh ny 180 kilomeadaryn) voish Ard y Jiass, y ghleashaght smoo dys y phoull ayns shennaghys y ronsaghey. Chammah's shen, ren olteynyn y wirran echey drappal Slieau Erebus, y volcaan smoo breeoil 'syn Antarctagh. Er son ny cooilleenaghyn shen, va Shackleton jeant ny reejerey liorish Edard VII tra haink eh dy valley.
Lurg haghyr jerrey rish y ratçhal dys Ard y Jiass ayns Mee ny Nollick 1911, lesh barriaght Roald Amundsen, chass eh e arrey dys troailtaghey tessen yn Antarctagh voish mooir dys mooir, trooid y phoull. Ren eh aarlaghyn da ny haink dy ve enmyssit Turrys-contoyrtys Impiroil Tessen yn Antarctagh, 1914–1917. Haghyr cragh 'sy turrys-contoyrtys tra haink e lhong, yn Endurance, dy ve soit ayns leac-rio as fy-yerrey hie eh fo'n ushtey ayns Mooir Weddell magh voish coose yn Antarctagh er 21 Sauin 1915. Ren y fwirran scaapail voish y lhong as ren ad campal er y rio marrey derrey hie yn rio er scryssey as, eisht, liorish launshey baataghyn sauçhys dy roshtyn Ellan Elefant as, fy yerrey, Ellan y Çhorshey Yiass, marrinys sterrymoil er 720 meeillaghyn faarkee (1,330 km; 830 mi) y treanid smoo ard-ghooagh lesh Shackleton. Ayns 1921, hie eh er ash dys yn Antarctagh lesh Turrys-contoyrtys Shackleton–Rowett, agh hooar eh baase kyndagh rish teaym chree tra va'n lhong echey moarit 'sy Çhorshey Yiass. Rere aghin e ven heshee, v'eh oanluckit ayn. Va mooirçhooir Endurance feddynit magh beggan ny smoo na keead bleeaney ny s'anmey.[2][3]
Magh voish e hurryssyn-contoyrtys, va Shackleton neufeagh as neuchooilleenit. As eh shirrey bollee happee dys y verçhys, ren eh launshey ventyryn dellal nagh row rahoil, as hooar eh baase lesh mooarane d'eeaghyn. Tra hooar eh baase, chur ny pabyryn naight moylley da agh er y gherrid va e ennym caillt ec ny sleih choud's va ard-ghoo e hrughanagh Scott freillt harrish ny jeihaghtyn hie ny yei. Ny s'anmey 'sy 20oo eash, va Shackleton "aa-gheddynit magh",[4] as haink eh dy ve ny hampleyr da'n leeideiltys fo coryn garroo.[5]
Imraaghyn
Symnaghyn
- ↑ BBC, Shackleton.
- ↑ Jonathan Amos (9 Mayrnt 2022). "Endurance: Shackleton's lost ship is found in Antarctic" (ayns en-GB), BBC News. Feddynit magh er 18 Mayrnt 2022.
- ↑ Fountain, Henry (9 Mayrnt 2022). "At the Bottom of an Icy Sea, One of History's Great Wrecks Is Found". The New York Times. Feddynit magh er 19 Nollick 2022.
{{cite web}}
: Check date values in:|accessdate=
(cooney) - ↑ Jones, dg. 289.
- ↑ Barczewski, dg. 295.
Farraneyn-fys
- Barczewski, Stephanie (2007). Antarctic Destinies: Scott, Shackleton and the changing face of heroism. London: Hambledon Continuum. ISBN 978-1-84725-192-3.
- Jones, Max (2003). The Last Great Quest. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-280483-9.
- "Historical figures: Ernest Shackleton (1874–1922)". BBC. Feddynit magh er 28 November 2022.
Kianglaghyn magh
- Obbraghyn liorish Ernest Shackleton ayns cummey lioar-L ec Standard Ebooks
- Obbraghyn liorish Ernest Shackleton ec y Biodiversity Heritage Library
- Obbraghyn liorish Ernest Shackleton ec LibriVox (lioaryn-sheean 'sy reamys theayagh)
- Obbraghyn liorish Ernest Shackleton ec yn Open Library
- Obbraghyn liorish Ernest Shackleton ec Project Gutenberg
- Obbraghyn liorish ny bentyn rish Ernest Shackleton ec yn Internet Archive