D Walderada, wo anne 530 uf d Wält cho isch, isch am Ändi vo der spootantike Zyt e langobardischi Prinzässin, fränkischi Königin und bairischi Herzogin gsi.
Si isch d Dochter vom König Wacho vo de Langobarde gsi. Iires Volch het i säbere Zyt z Pannoonien a dr Donau gläbt.
Anne 554 isch d Walderada d Frou vom merowingische König Theudebald vo de Franke woorde, wo do eerscht öppe sibezääni gsi isch. S Herrschaftszäntrum vo iine isch z Metz gsi. Eis Joor spööter isch dr Theudebald scho gstoorbe, und jetz het se dr nöi Frankekönig Chlotar ghürootet (oder welle hüroote) zum em Theudebald sy Nochfolger z wärde. Wil dr Chlotar aber scho anderi Froue gha het, isch d Chile mit dere nöie Verbindig nit yverstande gsi – der Gregor vo Tours brichtet das –, und so het dr Chlotar de druff verzichtet. Das isch i der Zyt vom Papscht Vigilius gsi.
Dr Frankekönig het de d Walderada em Herzog Garibald vo de Baiuwaare gää. Das muess für iin, wo der eerscht bekannt Herzog vom alte bairische Herzogtum isch, e grossi Eer gsi sy; me het em mängisch au «König vo de Baiern» gseit, und eso wäär d Walderada au die eerschti Baiernkönigin.
Em Garibald und dr Walderada iiri Chinder sin gsi:
- dr Tassilo, Herzog vo de Baiuwaare vo 591 bis 610
- dr Gundoald, Herzog vo Asti
- dr Grimoald
- d Theodelinda, langobardischi Königin
- d Ramhild, Herzogin vo Friaul (si wird i gwüssne Kwellen au as Dochter vo der Walderada gnamset)
- en anderi Dochter, wo me dr Name vonnere nit könnt, d Frau vom langobardische Herzog Ewin vo Trient