| Vosges | |
|---|---|
 Wàppe vum Departement Vosges |
 Làg vum Departement Vosges in Frànkrich |
| Region | Grand Est (bis 2015 Lothrìnga) |
| Präfektür | Épinal |
| Unterpräfektür(e) | Neufchâteau Saint-Dié-des-Vosges |
| Iiwohner | 362.397 (1. Jan. 2020) |
| Bevelkerungsdìchte | 62 Iiw. pro km² |
| Fleche | 5.870,25 km² |
| Arrondissement | 3 |
| Kommünàlverbànd | 12 |
| Kànton | 17 |
| Gmeind | 507 |
| Präsident vum Départementrot |
François Vannson (UMP) |
| ISO-3166-2-Code | FR-88 |
 Làg vum Département Vosges ìn der Region Grand Est | |
| Dialäkt: Mìlhüüserisch |
S Département Vosges ìsch a frànzeesch Département ìn dr Region Grand Est. Sina Zàhl ìsch 88, si Nàmma kummt vum lokàla Barg: D Vogesa – Vosges uf Frànzeesch. Sina Präfektur ìsch Épinal, sina Unterpräfektura sìn Neufchâteau un Saint-Dié-des-Vosges.
S Département lìgt zwìscha da Départements Meuse, Meurthe-et-Moselle, Unterelsàss, Owerelsàss, Territoire de Belfort, Haute-Saône, un Haute-Marne.
Gschìcht
S Département Vosges ìsch àm 4. März 1790, wahrend dr Frànzeescha Revolution grìnda worra. Ursprunglig hàt's do 9 Dischtrikta gaa, mìt da Hàuiptstädta Épinal, Saint-Dié-des-Vosges, Remiremont, Mirecourt, Neufchâteau, Bruyères, Darney, Rambervillers un Lamarche.
Ìn dr Gegend vu Senones hàt's a Fìrschtatum àls Enklàve gaa: s Fìrschtatum Salm, wo sìch ànna 1793 zum Frànkrìch zammagschlossa hàt. Àlso hàt dàs dernoh aui zum Département Vosges gheert.
Ìm Johr 1795 ìsch d Region vu Schirmeck vum Unterelsàss zum Département Vosges kumma.
Àm 17. Hornung 1800 entsteht s Département üs 5 Arrondissements: Épinal, Mirecourt, Neufchâteau, Remiremont und Saint-Dié-des-Vosges.
Noh-n-em Frìeda vu Frànkfurt àm 10. Mai 1871 ìsch a Teil vu Lothrìnga, un bi dana 18 Gmeina vum Département Vosges, àns Ditschlànd ààgschlossa worra. S Département Vosges hàt dr Kànton vu Schirmeck un a Hälfta vum Kànton Saales verlora; d àndra Hälfta, wo frànzeesch blìewa ìsch, ìsch a nèier Kànton worra, mìt de Hàuiptstàdt Provenchères-sur-Fave.
Merkwìrkdigkeita vum Département
D Département ìsch numma ìn sim Oschta Teil bargig. Ìm Weschta Teil sìn Hìgel un Walder. S Département Vosges ìsch eins wo àm meischta Walder enthàlt ìm Frànkrìch: mìt 47 % Wàld, steht's àm viarta Plàtz, noh da Départements Guyane, Landes un Var.
D Wìrtschàft vum Département entsteht tràditionnel üs em Holzbetrìeb, üs dr Làndwìrtschàft un üs dr Hàndwarkàktivität.
Z Mirecourt wara zitter em XVI. Johrhundert Giiga hargstellt.
D Pàpierìndustrie hàt sìch entwìckelt, wia zum Beispiel z Étival-Clairefontaine, dr Sìtz vum Betrìeb „Clairefontaine“.
D Stàdt Épinal ìsch bekànnt fer ìhra Bìlder: s Betrìeb „Imagerie d´Épinal“ ìsch ànna 1796 grìnda worra un druckt noch hìttzutàg fàrwiga Bìlder.
D Textilìnduschtrie vu da Vosges ìsch beriahmt, mìt schicka Màrka wia „Linvosges“, „Bleu Forêt“, „Bragard“... Vor dr Globaliziarung vu dr Wìrtschàft hàt àls dia Ìnduschtrie vìel Àrweiter beschäftigt.
Ìm Département Vosges gìtt's vìel Glagaheita fer Tourischmus, scho mìt dr Nàtur, àwer aui mìt da Thermàlqualla. D Stàdt Plombières-les-Bains hàt friahier hocha Gsellschàft empfànga, wia dr Michel de Montaigne, dr Voltaire, dr Napoléon Bonaparte, d Joséphine de Beauharnais... Dàto sìn Orta wia Contrexéville oder Vittel mehr bekànnt, dur d Werbung um s Fitness-Thema.
Ìn Saint-Dié-des-Vosges hàt's d eerschta Erwähnung vum Ortsnàmma „America“ gaa: àm 25. Àwrìl 1507 ìsch s Wark „Cosmographiae Introductio“ do veräffentligt worra, unter dr Leitung vum Kàrtogràf Martin Waldseemüller. Hìttzutàg fìndet jedes Johr a Ìnternàtionàl Geografie-Festival stàtt.
%252C_Mirecourt%252C_2013.jpg.webp)
Giigaharsteller z Mirecourt
Pàpierfàwrìk Clairefontaine
Images d'Épinal
Werbung der d Thermàlqualla vu Plombières-les-Bains
Thermàlbàd vu Contrexéville
Eerschta Kàrta wo dr Nàmma „America“ erwähnt
Sproch
D regionàla Sproch wo ehmàlig ìm Département Vosges gredt worra ìsch, ìsch dr "Vosgien", a romànisch Dialekt üs Lothrìnga. Dr Abel Hugo, Brüeder vum beriahmta Victor Hugo, hàt erwähnt àss dia Sproch ànna 1835 a großa Vìelfàlt dur d verschìedena Gmeina ghàà hàt. Dàto ìsch da Dialekt ìm Àlltàg nìmm sehr làwandig, trotzdam gìtt's ìmmer noch Vereiner wo na unterstìtza[1]. Uf dr elsassischa Sitta vu da Vogesa gitt's aui a klei Gebìet wo da Dialekt gredt wìrd, do nennt ma'na „Welche“.
