Vallorbe
Wappe vo Vallorbe
Wappe vo Vallorbe
Basisdate
Staat:Schwiiz
Kanton:Waadt (VD)
Bezirk:Jura-Nord vaudoisw
BFS-Nr.:5764i1f3f4
Poschtleitzahl:1337
UN/LOCODE:CH VAL
Koordinate:518990 / 173965
Höchi:750 m ü. M.
Flächi:23.18 km²
Iiwohner:3958 (31. Dezämber 2022)[1]
Website:www.vallorbe.ch
Vallorbe
Vallorbe

Vallorbe

Charte
Charte vo Vallorbe
Charte vo Vallorbe
w

Vallorbe (frankoprovenzalisch [vaˈlɔrbɛ]) isch e bolitischi Gmai im Bezirk Jura-Nord vaudois im Kanton Waadt, Schwyz.

Geografi

Vallorbe lyt an dr Gränze zue Frankrych. D Ortschaft lyt an dr Orbe, wo do us ere Hööli wider usechunt, nochdäm si bim Oberlouf im Lac Brenet in Chalchbode versickeret isch. Underhalb vo dr Sidlig und vom Stausee vo Le Day isch d Orbe-Schlucht. Vo Norde chunt us em Gmeindgebiet vo Jougne im Departemänt Doubs dr Sytebach Jougnenaz.

Uf dr Nordsyte isch dr Mont d’Or. Dur dä goot s Tunäll vo dr Ysebaan; das isch a dr Linie vo Paris uff Lausanne und Mailand.

D Gmaiflechi umfasst 22,3 % landwirtschaftligi Flechi, 67,8 % Wald, 8,2 % Sidligsflechi un 1,7 % sunschtigi Flechi.[2]

Gschicht

Vallorbe isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1139 as de valle urbanensi (1148 de valle urbe).

Bevelkerig

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[3]

Johr18501860187018801888190019101920
Yywohner14911676198220242123327943094621
Johr19301941195019601970198019902000
Yywohner41123592389639904028337532713247

Dr Uusländeraadail isch 2010 bi 23,6 % gläge.[2]

Religion

42,5 % vo dr Yywooner sin evangelisch-reformiert, 34,8 % sin römisch-katholisch (Stand 2000).[2]

Bolitik

Bi dr Nationalrootswahle 2011 het s des Ergebnis gee:[2] BDP 0,6 %, CVP 2,8 %, FDP 19,0 %, GLP 2,2 %, GP 6,7 %, SP 31,0 %, SVP 23,8 %, Sunschtigi 4,1 %.

Dr Burgermaischter vu Vallorbe isch dr Stéphane Costantini (Stand Merz 2014).

Wirtschaft

Sid em Middelalter isch s Taal vo Vallorbe es Zäntrum vo dr Yseinduschtry gsi. Ane 1285 isch die erschti Yseschemlzi bout worde, ane 1485 au e Ysehammer. Im 19. Joorhundert sind es baar Fabrigge uf Vallorbe cho.

1875 isch d Ysebaan vo Lausanne us über Vallorbe und dur nes Scheiteltunäll bim Jougnepass bis uf Pontarlier ggange. D Jougnestrecki het me uufggä, wo 1915 s Mont d’Or-Tunäll in Betriib gno worden isch.

Sproch un Dialäkt

Bi dr Volkszellig 2000 hän vu dr 3247 Yywohner 85,5 % Franzesisch as Hauptsproch aagee, 2,3 % Dytsch, 3,5 % Italienisch un 8,7 % anderi Sproche.[2]

Dr alt frankoprovenzalisch Patois isch wahrschyns aafangs 20. Jh. uusgstorbe. Ergebnis us dr Volkszellige vu 1990 un 2000, wu zum Dail Lyt Patois as Sproch aagchryzlet hän, gälte in dr Sprochwisseschaft as Artefakt un hän ihre Ursprung ender in statistische Fähler oder ass d Lyt unter „Patois“ ihr Regionalfranzesisch verstehn[4][5]

 Commons: Vallorbe – Sammlig vo Multimediadateie

Fueßnote

  1. ↑ Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
  2. 1 2 3 4 5 Bundesamt für Statistik: Regionalporträts 2012: Kennzahlen aller Gemeinden (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Mai 2012
  3. ↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) )
  4. ↑ Andres Kristol: Que reste-t-il des dialectes gallo-romans de Suisse romande?. In: Jean-Michel Eloy (Hg.).: Evaluer la vitalité. Variétés d’oïl et autres langues. Université de Picardie / Centre d’Etudes Picardes, Amiens 1998, S. 101–114
  5. ↑ Pierre Knecht: Die französischsprachige Schweiz. In: Hans Bickel, Robert Schläpfer (Hg.): Die viersprachige Schweiz. Sauerländer, Aarau/Frankfurt/Salzburg 2000, S. 139–176


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.