Sultan (arabisch سلطان Sulṭān ‚Herrschaft‘, ‚Herrscher‘) isch en islamische Herrscherditel, wo vom 10. Joorhundert aa in verschiidene Epoche und Gegende vo dr Wält brucht worde isch, zum Bischbil in Indie und im Osmanische Riich. Sultan wird mänggisch au as Persoonenaame brucht.
Ditel
Dr Ditel orientiert sich an dr Rolle vom Herrscher, wie si im Koran definiert isch, und het dorum au religiöösi Autoridäät. Allerdings isch dr Sultan käi religiööse Leerer. S Herrschaftsgebiet vom ene Sultan wird as Sultanat bezäichnet.
Dr ersti islamischi Monarch, wo dä Ditel gha het, isch dr Ghaznawide-Herrscher Mahmud vo Ghayni (998–1030) gsi. Spööter isch Sultan dr übligi Ditel vo de seldschukische, ayyubidische, mamlukische, osmanische und andere Herrscher in dr muslimische Wält gsi.
Noch em Naame het dr Ditel au wiibligi Mitgliider vo dr osmanische Dünastii bezäichnet.
D Verbräitig vom Ditel
In Anatolie isch s Sultanat vo de Osmane, wo dört sit dr Erooberig vo Konstantinopel im 15. Joorhundert dr Rang vom ene Kaiser beaasprucht het, 1922 abgschafft worde. Dr Sultan vo Marokko het 1956 dr Ditel Köönig (arabisch ملك malik) aagnoo. Hüte si Oman und Brunei die äinzige suverääne Staate, wo d Oberhöipter no dr Ditel Sultan häi.
In Ostafrika het mä dr Ditel früener au für Dorfhöiptling brucht. In e baar afrikanische Staate (zum Bischbil Nigeria) git s immer no däilautonomi Sultanat, au im südostasiatische Köönigriich Malaysia und in Mindanao. In Indonesie existiert s Sultanat vo Yogyakarta as däilwiis autonomi Regioon.
Dr Begriff «Sultan» in dr Wäärbig
Ähnlig wie anderi Herrschernääme wird au dr Begriff Sultan hützudaag mäistens in anderem Zämmehang verwändet, nämlig im Turismus. Das chunnt woorschiinlig drvo, ass d Räiseaabieter en Assoziazioon mit de früenere brächtige Sultanbaläst für sich in Aaspruch wäi nee. So wärbe e Hufe Hotel und Räiseveraastalter, bsundrigs im geografische Umfäld vom ehemoolige osmanische Riich, hüte no mit em Begriff Sultan.