Stimmlose alveolo-palatale Frikativ
IPA-Nummere 182
IPA-Zeiche ɕ
IPA-Bildli
Teuthonista
X-SAMPA s\
Kirshenbaum S;
Hörbiispiilⓘ

De stimmlosi alveolo-palatali Frikativ isch en Konsonant vo dr mänschliche Sprooch. S Zeiche im IPA defür isch [ɕ].

Artikulation

  • Es isch en Frikativ; es wird e Engi im Muul bildet, wo de Lùftstrom duredrùggt wird.
  • De Artikulationsort isch alveolopalatal; des heisst, dass zum eine d Zùng hinter em Zahndamm e Engi bildet, wie bi eme postalveolare Luut. Glychzytig isch de Luut palatalisiert. Des heisst, dass de hinteri Deil vo de Zùng em harte Gaume aagnöcheret wird.
  • D Phonation isch stimmlos; derwyylscht er produziert wird, vibriere d Stimmbänder nit.
  • Es isch en orale Konsonant; d Lùft goot dur s Muul usse.
  • Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.

Verbreitig

SproochWortIPABedütigBemerchig
AdygeischщыSheaaa33.ogg [ɕə]‚drüü‘
KatalanischÖschtliche Dialäkt ùn de vo Mallorca[1]caixa[ˈkaɕə]‚Chaschte‘
ChinesischMandarin西安/Xī'ānZh-Xi'an.ogg [ɕí.án]‚Xi'an‘
Tschuwaschischçиçӗм[ˈɕiɕ̬əm]‚Blitz‘
Dänischsjæl[ɕeˀl]‚Seel‘
Niiderländischgwüssi Sprechersjabloon[ɕäˈbloːn]‚Schablon‘Cha au [ʃ] oder [sʲ] sy.
GuaraníParaguayischche[ɕɛ]‚Ich‘
Japanisch[2]塩/shio[ɕi.o]‚Salz‘
KabardinischщэSha.ogg [ɕa]‚hundert‘
Koreanisch시/si[ɕi]‚Gedicht‘
Luxemburgisch[3]liicht[liːɕt]‚Liecht‘Allophon vo /χ/ nooch vordere Vokal. Mangi Sprecher spreche es au als [ʃ] uss.[4]
NorwegischÖschtlichi Standardussprooch[5]kjekk[ɕɛ̝kː]‚hübsch‘Im IPA meischt als [ç] transkribiert.
Polnisch[6]śrubaPl-śruba.ogg [ˈɕrubä]‚Schruube‘
Portugiesisch[7][8][9]mexendo[meˈɕẽd̪u]‚in Bewegig‘au als [ʃ] beschriibe.[10][11]
RumänischSiibebürgischi Dialäkt[12]ce[ɕɛ]‚was‘Im Standardrumänische [tʃ]
RussischсчастьеRu-счастье.ogg [ˈɕːæsʲtʲjə]‚Glügg‘
SerbokroatischKroatisch[13]miš će[mîɕ t͡ɕe̞]‚d Muus wird‘Allophon vo /ʃ/ vor /t͡ɕ, d͡ʑ/.[13]
Mangi Sprecher vum Montenegrinischśutra[ɕutra]‚morn‘allophonischi Ussprooch vo /sj/ oder /s/.
SorbischNiiedersorbisch[14]pśijaśel[ˈpɕijäɕɛl]‚Fründ‘
SchwedischFinländischs Schwedischsjok[ɕuːk]‚Mogge‘Allophon vo /ɧ/.
Schwedekjolsv-kjol.ogg [ɕuːl]‚Rogg‘
TibetischLhasa-Dialäktབཞི་[ɕi˨˧]‚vier‘
Yiꑟ/xi[ɕi˧]‚Faade‘

Fuessnote

  1. ↑ Recasens & Espinosa (2007:145, 167)
  2. ↑ Okada (1991:94)
  3. ↑ Gilles & Trouvain (2013:67–68)
  4. ↑ Gilles & Trouvain (2013:67–68)
  5. ↑ Kristoffersen (2000:23)
  6. ↑ Jassem (2003:103)
  7. ↑ Mateus & d'Andrade (2000)
  8. ↑ Silva (2003:32)
  9. ↑ Guimarães (2004)
  10. ↑ Cruz-Ferreira (1995:91)
  11. ↑ Medina (2010)
  12. ↑ Pop (1938:29)
  13. 1 2 Landau et al. (1999:68)
  14. ↑ Zygis (2003:180–181)
  Konsonante Lueg au: IPA, Vokale  
Bilabial Labiodental Dental Alveolar Postalv. Retroflex Alveolopalatal Palatal Velar Uvular Pharyngal Epiglottal Glottal
Nasal m ɱ n̪ n ɳ ɲ ŋ ɴ
Plosive p b t̪ d̪ t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ  Schnalzluut  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ ǃ˞
Affrikat pɸ bβ p̪f b̪v tθ dð ts dz tʃ dʒ ʈʂ ɖʐ tɕ dʑ cç ɟʝ kx ɡɣ qχ ɢʁ  Implo­siv  ɓ ɗ ᶑ ʄ ɠ ʛ
Frikativ ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ  Ejektiv  pʼ tʼ ʈʼ cʼ kʼ qʼ ʂʼ q͡χʼ
   Approximante    ʋ ɹ ɻ j ɰ fʼ θʼ sʼ ɬ’ ʃʼ ɕʼ xʼ χ’
Vibrante ʙ r ɽr ʀ t͡θʼ t͡sʼ t͡ɬʼ t͡ʃʼ ʈ͡ʂʼ c͡ʎ̝̥ʼ k͡xʼ k͡ʟ̝̊ʼ
Flap/Tap ѵ ɾ ɽ co-artikulierti Frikativ  ʍ w ɥ ɫ
lat. Frikativ ɬ ɮ co-artikulierti Plosiv  k͡p ɡ͡b ŋ͡m
lat. Approximante l ɭ ʎ ʟ
Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.