Stimmhafte labiodentale Frikativ
IPA-Nummere	129
IPA-Zeiche	v
IPA-Bildli
Teuthonista	?
X-SAMPA	v
Kirshenbaum	v
Hörbiispiilⓘ

De stimmhafti labiodentali Frikativ isch en Konsonant vo dr mänschliche Sprooch. S Zeiche im IPA defür isch [v]. De Luut, wo im Dütsche mit v gschriibe wird, isch es aber ebe grad nit; des isch nämli en stimmlose labiodentale Frikativ: [f]. Es isch de Luut, wo im Dütsche meischt als w gschriibe wird.

Im Alemannische git es de Luut eigetli nit. Die Wörter, wo im Hochdütsche de labiodentale Frikativ hen, werde im Alemannische un allgemein in Süddütschland, de Schwiiz un Öschtryych als labiodentale Approximant ussgsproche: [ʋ], deilwys au as bilabiale Frikativ [β]. Es git im Alemannische allerdings di stimmlos Lenis [v̥], wo in Wörter wie finde oder Ofe ùfftritt, ùn mangmool mit däm Zeiche transkribiert wird.

E alemannische Dialäkt, wo es e echts [v] git, isch z. B. de Südwalser Dialäkt vo Eischeme. Dörte isch de Lenis-Luut wohl ùnter em Yyflùss vo de benoochbarte romanische Dialäkt stimmhaft worde.

Artikulation

• Es isch en Frikativ; es wird e Engi im Muul bildet, wo de Lùftstrom duredrùggt wird.
• De Artikulationsort isch labiodental; d Ùnterlippe bildet mit de Zään e Engi.
• D Phonation isch stimmhaft; derwyylscht er produziert wird, vibriere d Stimmbänder.
• Es isch en orale Konsonant; d Lùft goot dur s Muul usse.
• Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.

Verbreitig

Sprooch		Wort	IPA-Transkription	Bedütig	Bemerkig
Alemannisch	Eischemtöitschu	Vuus	[vuːs]	‚Fuess‘
	Baseldytsch	fèèrchte	[ˈv̥ɛːʁ̥tə]	‚fürchte‘	in de alemannische Dialäkt isch de Luut nit stimmhaft. Lueg bi Fortis ùn Lenis für wyteri Informatione.
	Hotzewälderisch	fyyn	[v̥iːn]	‚fyyn‘
	Jùutütsch	Vǜrhuus	[ˈv̥ʏɾuːz̥]	‚Chùchi‘
	Markgräflerisch	Faade	[ˈv̥ɑːd̥ə]	‚Fade‘
	Oberelsässisch	d'r Fisch	[d̥ə ˈv̥ɪʃ]	‚de Fisch‘
	Oberschwäbisch	Raveschburg	[ˈʁ̞ɑːv̊əʒ̊b̥ʊʁ̞g̊]	‚Ravensburg‘
	Solothurnisch	ufe	[ˈuv̥ə]	‚ùffe‘
	Ùnterelsässisch	d'r Bäckeoffe	[d̥əˈb̥ækov̥ə]	‚dr Bäckofe ‘
	Züritüütsch	Ofe	[ˈov̥ə]	‚Ofe‘
Dütsch		Wächter	[ˈvɛçtɐ]	‚Wächter‘	wird viilmool au als [ʋ] ussgsproche.
Rätoromanisch	Surselvisch	vitg	[vitɕ]	‚Dorf‘
	Putèr	aivla	[ˈaɪ̯vlɐ]	‚Adler‘
	Vallader	chavagl	[tɕɐˈvaʎ]	‚Ross‘
Frankoprovenzalisch	Greyerzerisch	la vatse	[laˈvats]	‚d Chue‘
	Walliser Patois (Nendaz)	favèrdjyë	[ˈfavədʒə]	‚Schmitti‘
Albanisch		valixhe	[validʒɛ]	‚Choffer‘
Armenisch	Oschtarmenisch[1]	վեց	[vɛtsʰ]	‚seggs‘
Abchasisch		европа	[evˈropʼa]	‚Europa‘
Afrikaans		wees	[vɪəs]	‚sy‘
Änglisch		very	[ˈvɛɹi]	‚sehr‘
Bai	Dali	?	[ŋv˩˧]	‚Fisch‘
Bulgarisch		вода	[vɔda]	‚Wasser‘
Chinesisch	Wu	饭	[vɛ]	‚gchochte Ryys‘
	Sichuanesisch	晌午 / sàngvù	[˥˧san˥˧vu]	‚Mittagässe‘
Dänisch	Standard[2]	véd	[ve̝ːˀð̠˕ˠ]	‚weiss‘	Meischt en Approximant [ʋ].
Esperanto		vundo	[ˈvundo]	‚Wùnd‘
Ewe[3]		evlo	[évló]	‚er isch böös‘
Färöisch[4]		veður	[ˈveːʋuɹ]	‚Rede‘	Allophon vo /v/ am Wortaafang, in freier Variation mit [ʋ].
Französisch		vous	[vu]	‚ihr‘
Georgisch[5]		ვიწრო	[ˈvitsʼɾo]	‚schmaal‘
Hebräisch		גב	[ɡav]	‚Rùgge‘
Hindi[6]		व्रत	[vrət̪]	‚schnäll‘
Irisch		bhaile	[vaːlə]	‚Heim‘
Italienisch[7]		avare	[aˈvare]	‚gyyzig‘
Kabardinisch		вагъуэ	[vaːʁʷa]	‚Stern‘
Katalanisch[8]		blava	[ˈblavə]	‚blau (wyblig)‘
Ladino		mueve	[ˈmwɛvɛ]	‚nüün‘
Maltesisch		iva	[iva]	‚jo‘
Mazedonisch		вода	[vɔda]	‚Wasser‘
Neugriechisch		βερνίκι / verníki	[ve̞rˈnici]	‚Lack‘
Norwegisch		vann	[vɑn]	‚Wasser‘
Okzitanisch		vol	[vɔl]	‚Flug‘
Persisch	Western	ورزش	[varzeʃ]	‚Sport‘
Polnisch[9]		wór	[vur]	‚Dasch‘
Portugiesisch[10]		vinho	[ˈviɲu]	‚Wyy‘
Rumänisch		val	[väl]	‚Welle‘
Rùssisch[11]		волосы	[ˈvoləsɨ]	‚Hoor‘
Schwedisch		vägg	[ˈvɛɡ]	‚Muur‘
Serbokroatisch[12]		гроф би / grof bi	[ɡrô̞v bi]	‚de Groof würdi‘	Allophon vo /f/ vor stimmhafte Konsonante[12]
Slowakisch[13]		vzrast	[vzräst]	‚Hööchi‘	Nùmme am Silbeaafang vor stimmhafte Obstruente; sùnscht wird /v/ als en Approximant [ʋ] ussgsproche.[13]
Spanisch[14]		afgano	[ävˈɣ̞äno̞]	‚Afgan‘	Allophon vo /f/ vor stimmhafte Konsonante.
Tschetschenisch		kyrillisch: ваша/latiinisch: vaṣa	[vaʃa]	‚Brueder‘
Tschechisch		voda	[voda]	‚Wasser‘
Türkisch		ev	[ev]	‚Huus‘
Ungarisch		veszélyes	[ˈvɛseːjɛʃ]	‚gföörlich‘
Vietnamesisch[15]		và	[vaː˨˩]	‚ùn‘	In de südliche Dialäkt ùn in freier Variation mit [j].
Westfriesisch		weevje	[ˈʋeɪ̯vjə]	‚wääbe‘
Walisisch		fi	[vi]	‚Ych‘
Yi		ꃶ /vu	[vu˧]	‚Därm‘

Fuessnote

1. ↑ Dum-Tragut (2009:18)
2. ↑ Basbøll (2005:62)
3. ↑ Ladefoged (2005:156)
4. ↑ Árnason, Kristján (2011). The Phonology of Icelandic and Faroese. Oxford University Press. ISBN 0199229317
5. ↑ Shosted & Chikovani (2006:255)
6. ↑   , ISBN 978-1-901471-02-1, http://faculty.wcas.northwestern.edu/~jbp/publications/implications_hindi.pdf .Erreferentzia Implications of Hindi Prosodic Structure (Current Trends in Phonology: Models and Methods) (Memento vom 13. März 2012 im Internet Archive)
7. ↑ Rogers & d'Arcangeli (2004:117)
8. ↑ Carbonell, Joan F.; Llisterri, Joaquim (1992), "Catalan", Journal of the International Phonetic Association 22 (1-2): 53–56
9. ↑ Jassem (2003:103)
10. ↑ Cruz-Ferreira, Madalena (1995), "European Portuguese", Journal of the International Phonetic Association 25 (2): 90–94
11. ↑ Padgett, Jaye (2003), "Contrast and Post-Velar Fronting in Russian", Natural Language & Linguistic Theory 21 (1): 39–87
12. 1 2 Landau et al. (1999:67)
13. 1 2 Hanulíková & Hamann (2010:374)
14. ↑ Archivierte Kopie (Memento vom 7. März 2012 im Internet Archive); Archivierte Kopie (Memento vom 4. März 2016 im Internet Archive)
15. ↑ Thompson (1959:458–461)