Dr Skorbut isch e Vitaminmangelchranket, wo ufdrätet wenn wäärend zwäi bis vier Möönet e Person nid gnueg Vitamin C zue sich gnoo het. Bi Buschi wird d Chranket au as Möller-Barlow-Chranket oder Möller-Barlow-Sündrom bezäichnet, noch em Sir Thomas Barlow (1845–1945) und Julius Otto Ludwig Möller (1819–1887).
Sümptom und Beschwärde
D Sümptom, wo bi deere Mangelchranket erst meereri Möönet noch em Aafang vom Mangel an Vitamin C ufdräte, si:
- Bluete vom Zaanfläisch und Wuecherig vom Zaanfläisch (Gingivahyperplasie) und spööter Zeen gheie us
- Mä wird aafällig für Infekzioonschrankeite
- Erschöpfig und Müedikäit
- Wunde häile schlächt
- Hutbrobleem (Ekchymose, Hyperkeratose) und Hutentzündige und Hutbluetig (Petechie) und Bluetige in de Hoorfollikel (perifollikuläri Hämorrhagii)
- Muskelschwund
- Chnoche düen wee wäge Bluetige under dr Chnochehut (subperiostal), mänggisch fot dr Paziänt afo hinke, schränkt sini Beweegige ii oder het e Haltig zum sich schoone.
- Glänkentzündige
- hoochs Fieber
- starke Durchfall
- plötzlige Schwindel
D Läistigsfähigkäit und d Arbetschraft löön stark nooch. Skorbut cha zum Dood dur Härzschwechi füere.
Die mäiste Sümptom vom Skorbut chämme von ere feelerhafte Biosünthese vom Kollagen. S Vitamin C isch e wichdige Cofaktor bi dr Modifizierig vo de Aminosüüre Prolin und Lysin zu Hydroxyprolin und Hydroxylysin (Hydroxylierig). Wenn s käi Hydroxylierig git, wärde nume schadhafti Kollagenmolekül bildet, wo iiri Funkzioon as Strukturprotein nit chönne erfülle.
D Depression, wo bi schweerem Skorbut ufdrätet, hängt villicht mit dr gstörte Bildig vo Noradrenalin, sekundär Adrenalin und Serotonin zämme, wil deren iiri Sünthese dur d Dopamin-β-Hydroxylase (im Fall vom (Nor-)Adrenalin) bassiert, wo vom Vitamin C abhängig isch.
In Röntgenufnaame gseet mä dütlig, wie sich d Chnochehut dur Bluetige (subperiostali Hämorrhagie) uflüpft, bsundrigs an de Metaphyse. Bi Chinder und Jugendlige si d Waggsdumsfuege verbräiteret und unregelmäässig, vilmol mit ere zuesätzlige wisse Linie metaphysär (Frankl-Linie) und ere hypodense „Drümmerfäld“-Zoone drunder, die sogenannti „Skorbut-Linie“. S Chnochenalter isch mäistens äins oder zwäi Joor hinder em biologische Alter hindedrii.[1]
Ursache und Behandlig
D Ursach vom Skorbut isch dr Mangel an Vitamin C. Mä behandlet d Chranket wemm mä em Paziänt Vitamin C git, zum Beschbil as Vitamindablette, Saft us Zitrusfrücht, vil Obst oder Gmües.
Stoffwäggsel-Undersuechige mit Vitamin C, wo mit 14C-markiert isch, zäige, ass dr dääglig Umsatz bim Mensch unabhängig drvo wivil Vitamin C er zue sich nimmt, öbbe 20 mg isch. D Fachinformazion vom Bundesinstitut für Arzneimittel und Medizinbrodukt (BfArM) git für Vitamin C e dääglige Gsamt-Turnover vo öbbe 1 mg/kg Körpergwicht aa. Die Dütschi Gsellschaft für Ernährig empfiilt eme Erwaggsene jeede Daag 100 mg Vitamin C zue sich z nää.[2]
Fuessnoote
- ↑ C. P. Duggan u. a.: A 9-year old boy with bone pain, rash and gingival hypertrophy. Case Record. In: N Engl J Med Band 357, Nummer 4, 2007, S. 392f.
- ↑ DGE: Die Referenzwerte für die Nährstoffzufuhr: Vitamin C. Gültig für e Beriich D-A-CH, Stand 2008.
Litratuur
- Léger D: Scurvy: reemergence of nutritional deficiencies. Can Fam Physician. 2008 Oct;54(10):1403-6. Review. PMID 18854467
- S. Streller, K. Roth: Von Seefahrern, Meerschweinchen und Citrusfrüchten. Der lange Kampf gegen Skorbut. (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) Chemie in unserer Zeit, Volume 43 Issue 1, Pages 38–54. 2009
Weblingg
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Skorbut“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |
Bitte tue de Hiwiis zu Gsundheitsthemene biachte! |