D Santone (lat. Santones, Santoni) sind en keltische Stamm i de Saintonge a de Garonne gsii, mitem Vorort Mediolanum Santonum (hüt: Saintes). Si hend zu de römische Provinz Aquitania ghört.
D Santone hend am Meer glebt, ire Hafe het Portus Santonum ghaisse, und Austere und Schiff exportiert. En anders Produkt isch de santonischi Chaputzemantel gsii. D Römer hai scho im vierte Johrzähnt vor dr Ziitwändi Stroosse baut, wo au für ä Handel guet gsi si: d via Agrippa het Limoges (denn Augustoritum) mit Saintes verbunde und isch von erä groosse nord-südlige Strooss biim römische Theater vo Bouchauds krüzt worde. Dr Fluss isch au ä wichdigi Handelsadere gsi und isch vom Meer bis noch Angoulême schiffbar gsi. Z Condate (mögligerwiis s modärne Cognac) und z Agernacus (oder Agernacum, hüt Jarnac) het s grossi Häfe gha und Merpins, Crouin und Chatenet si wichdigi regionali Verdeiligszentre gsi.
Gschicht
D Helvetier hend wöle 58 v. Chr. i ires Land uuswandere. D Santone hai vorgha, ass si sech an dr Mündig vo dr Gironde, wo denn no zu ihrem Gebiet ghört het, wurde niiderloo. Dr Cäsar het das as Bedrohig gseh und isch in s Gebiet vo de Santone iigfalle und het s annektiert, ohni ass es zum enä Chrieg cho wär. Ussert as si sich im Joor 52 v. Chr. am Ufstand vom Vercingetorix tailgnoo hend, sind kai chriegerischi Handlige bikannt. Aber au denn hai si nit vil gleistet. 30.000 Chrieger hai si gschickt, die si aber z spot noch Alesia cho. Mä nimmt aa, ass d Römer ihr Gebiet zur Strof verchliineret und an dr Girondemündig Biturige us Mittelgallie aagsiidlet hai.
Vo denn aa si d Santone schnäll romanisiert worde und hai vili Ville im römische Stil baut. Au früehneri römischi Legionäre hai sich in grosser Zahl in ihrem Gebiet niidergloo. D Stadt Mediolanum Santonum het under em Augustus ä wichdigi Rolle gspiilt und isch d Hauptstadt vo dr civitas santonum und dr römische Provinz Aquitanie worde. Vili Monumänt und Bauwärk si errichtet worde: es Amphitheater, dr Booge vom Germanicus, ä Triumphbooge, won emol uf dr Brugg über d Charente gstanden isch, d Thermalbeder vo Saint-Saloine und än Aquädukt. An dr Mündig vo dr Gironde isch Barzan ä wichdigi gallo-römischi Hafestadt worde, mit vile öffentlige Gebäud, Tämpel, Thermalbeder und Hafealage.