Konschtruktyvi Merkmõl

Diè Dampflok vo dè Gattig Preußischi G 10 sin Güèterzug-Schlepptendèrloks, diè uff Basis vom Faargschtell dè Preußischè T 16 un èm Kessèl vo dè Preußischè P 8 entwicklet worrè isch. Bi dè Entwicklig vo dè G 10 isch s Faarwärk vo dè T 16 mit dè sitèvoschièbbarè erschtè un füüftè Achsè dütlich modifizyrt worrè; diè T 16 isch denõch mit sellem modifizyrtè Faarwärk als T 16.1 witerbaut worrè. Diè G 10 isch für dè schwerè Güèterzugdiènscht uff Hauptstreggè vorgsää worrè, durch iri nydrigè Achslascht hèt si abber flexibler als diè öppè leischtigsglychi Preußischi G 8.1 ygsetzt worrè. D G 10 isch voeinzelt au im Personèzugdiènscht vowendet worrè.

Diè Faarzüüg sin mit Schlepptendèr vo dè Bauartè pr 3 T 16,5, pr 3 T 20, pr 2'2' T 21,5, pr 2'2' T 31,5 un bay 3 T 20,2 uusgschtattet worrè. Letschteri sin vo dè Faarzüüg vo dè Bauart Bayerischi G 4/5 H übernõ worrè.

Vobreitig

Zwûschè 1910 un 1924 sin gsamt 2.615 Loks für diè Preußischi Staatsbaan un diè Dütschi Rychsbaan gliferèt worrè, 35 sin a d Rychysebaanè im Elsaß un in Lothringè gangè (luèg Elsässisch-Lothringischi G10) un 27 a d Ysebaanè im Saargebièt. Witeri 350 sin a Baanunternemmè i d Türkei, Rumäniè, Polè un Litauè gangè.

Diè Dütsch Rychsbaan hèt èn Großdeil vo dè Maschinnè uss Preußè übbernõ un hèt diè G 10 bis 1924 witer baut. Nõch èm Erschtè Wältchrièg sin 222 G 10 a uusländischi Baanè gangè.

50 277 vo dè CFR

Nõch dè Gründig vo dè Dütschè Rychsbaan hèt sich d G 10 wiè kaum è anderi Baureiè in ganz Dütschland vobreitet, mò hèt si in Betrièbswärch im ganzè dütschè Rych, quasi „vom Nordseeschtrand bis zum Alpèrand“, vorgfundè.

È baar Lokomotyvè sin nõch èm èrschtè vorläufigè Umzeichnigsblaan vo 1923 als Baureiè 33 uusglieferèt worrè, ab Èndi 1923 hèn diè neu glifertè Loks denn iri endgültigè Nummerè chriègt. D G 10 hèt d Nummerè 57 1001–2725 un 57 2892–3524 erhaaltè. Drunter isch mit dè 57 1124 è G 10 uss Elsaß-Lothringè gsi. D G 10 vo dè Saarbaanè hèn 1935 d Nummerè 57 2727–2763 chriègt, drunter sin mit dè 57 2737–2763 d Nõchbautè vo dè Saar-Ysebaanè uss dè Johr 1921–1925. Im Zweitè Wältchrièg sin witeri Lokomotyvè uss Polè als 57 2764–2772 un 57 2784–2804 un uss Luxèburg als 57 2773–2783 übbernõ worrè. Nõch èm Chrièg hèt sich è ehemòligi G 10 uss Elsaß-Lothringè i dè DDR ygfundè un isch als 57 3551 ygreyt worrè. Dezuè isch è G 10 uss unbekannter Hèrkumpft als 57 4245 cho.

Diè k. u. k. Heeresbaan vo Öschterrych hèt ab 1916 als Reiè 680 20 Stugg G 10 gha, wo für dè Ysatz uff dè umgschpurtè russischè Linniè bschtimmt gsi sin. Einigi devò hèn im Zweitè Wältchrièg d Rychsbaannummerè 57 2766–2768 un 57 2789–2792 erhaaltè.

Tw 1-90 vo dè PKP im Ysebaamuseum Koscierzyna

D G 10, wo nõch èm Èrschtè Wältchrièg a Polè gangè sin, hèt d PKP als Tw 1 ygreyt. Als Folge vom Zweitè Wältchrièg isch dè polnische Beschtand gründlich durrègmischlèt worrè. Au zu dè ČSD sin nõch èm Èrschtè Wältchrièg G 10 cho. Si sin dört als Reiè 534.1 gfüürt worrè un bis i d 1960er Johr im Ysatz gschtandè. Nõch èm Zweitè Wältchrièg sin zwar menig ex G 10 i dè Tschechoslowakei stòò blibbè, abber si hèn nu in Uusnaamefäll vorübbergehend neui Betrièbsnummerè 535.15 erhaaltè, well disellè scho nõch è baar Johr d Tschechoslowakei widder volõ hèn. Dè übberwigende Deil isch zu dè SŽD cho.

Voblyb

Diè Dütsch Bundesbaan hèt 1950 öppè 649, diè Dütsch Rychsbaan i dè DDR 112 un d Saarbaanè 81 G 10 in irem Beschtand gha. D Bundesbaan hèt iri G10, wo ab 1968 als Baureiè 057 benamst worrè isch, bis 1970 uusgmuschterèt, als letschti isch d 057 070 am 22. September 1970 draacho. Bi dè Rychsbaan isch d Uusmuschterung vo sellèrè Baureiè 1972 abgschlossè worrè.

657.2770 vo dè ÖBB im Baanhof Timelkam

Nõch èm Zweitè Wältchrièg sin insgsamt 165 Stugg vo dè Baureiè 57.10-35 uff öschterrychischem Staatsgebièt voblibbè. Vo sellènè hèn immerhy no 96 Stugg unter Erhaaltig vo dè Ordnungsnummerè d ÖBB Reiè 657 bildet. D ÖBB hèt d Reiè 657 bis 1968 komplètt uusgmuschterèt. D 657.2770, eini vo dè Österrychischè Geellschaft für Ysèbaagschicht z Rumäniè erworbeni Maschinnè, isch betrièbsfähig erhaaltè blibbè un wörd für Sonderfaartè ygsetzt.

Im Ysebaamuseum Dyringhuusè söll d 57 1841, welli sich zwischèzitlich z Rumänien befundè hèt, widder betrièbsfähig uffgschaffèt wörrè. D Koschtè dõdefür wörred uff circa 300.000 Euro eschtimyrt.

Weblingg

 Commons: Prussian G 10 – Sammlig vo Multimediadateie

• Preußischi G10 – Lok 57 1841 (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) Vorlage:Toter Link/www.preuss-g10.de
• Bericht übber dè Rücktransport vo dè 57 1841 nõch Dütschland

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Preußische_G_10“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.