E Büste vom Plutarch in sinere Häimetstadt Chaironeia.

Dr Plutarch (altgriech. Πλούταρχος, Ploútarchos; latiin. Plutarchus; * um 45 in Chaironeia; † um 125) isch e griechische Schriftsteller gsi.

Dr Plutarch het e Hufe biografischi und filosofischi Schrifte verfasst, wo zäige, wie umfassend si literarischi und filosofischi Bildig und Gleersamkäit gsi isch. In dr griechische Litratuurgschicht gältet er as äine vo de wichdigste Verdräter vom Attizismus. As Filosoof het er sich as Däil vo dr Dradizion vom Platonismus gsi.

Wärk

Im Plutarch si bekanntists Wärk si sini Parallelbiografie. Din vergliicht er d Biografie vo je eme Griech und eme Römer. Mänggisch zelt men en au zu de Gschichtsschriiber, wil s in sine Lääbensbeschriibige vilmol wärtvolls historischs Material het. Aber er isch nit dra intressiert, d Vergangehäit z erforsche, sondern es goot em um s Studium vom Charakter. Er beschribt bekannti historischi Persönlichkäite, won er in ene charakterligi Vorbilder gsee het, mänggisch au von ere abschreckende Art. Mit de Vergliich brobiert dr Plutarch das z finde, wo gmäinsam und allgemäingültig isch, und will im Lääser vor d Auge füere, ass die historische Läistige vo de Grieche und vo de Römer gliich hooch si. Im Plutarch sini Parallelbiografie si e Höhepunkt vo dr antike Biografik.

Moralia, 1531

Vo de fast 260 Schrifte, wo im Plutarch zuegrächnet wärde, si mee as d Helfti über Filosofii. In dr Sammlig Moralia si 78 Schrifte, drunder au e baar unächti. Si behandle vor allem Frooge vo dr Ethik, so zum Bischbil Über Niid und Hass, aber au vo dr Logik, dr Erkenntnistheorii, vo dr Rhetorik und vo dr Wüsseschaft (Über s primär Chalte, Über s Mondgsicht).

Litratuur

• Françoise Frazier: Plutarque de Chéronée. In: Richard Goulet (Hrsg.): Dictionnaire des philosophes antiques, Band 5, Teil 2 (= V b), CNRS Éditions, Paris 2012, ISBN 978-2-271-07399-0, S. 1096–1185
• Christian Hünemörder: Plutarchos. In: Der neue Pauly (DNP). Band 9, Metzler, Stuttgart 2000, Sp. 1159–1175
• Konrat Ziegler: Plutarchos von Chaironeia. In: Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band XXI,1, Stuttgart 1951, Sp. 636–962 (au separat bi Druckenmüller, Stuttgart 1949; 2. Uflaag 1964).

Weblingg

 Plutarch im dütschsprochige Wikisource
 Plutarch im dütschsprochige Wikisource
 Plutarch im dütschsprochige Wikisource

 Commons: Plutarch – Sammlig vo Multimediadateie

• George Karamanolis: „Plutarch“ in dr Stanford Encyclopedia of Philosophy (änglisch, mit Literaturaagabe)
• Teggst bi LacusCurtius (änglisch)
• Biografie uf Änglisch
• CHAIRONEIA (Linkliste und Bibliografii, änglisch)
• Dütschi Übersetzig vo Däil vom Plutarch sine Biografie uf google-books

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Plutarch“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.