Palatale Nasal
IPA-Nummere 118
IPA-Zeiche ɲ
IPA-Bildli
Teuthonista ?
X-SAMPA J
Kirshenbaum n^
Hörbiispiil

De palatali Nasal isch en Konsonant vo dr mänschliche Sprooch, wo in mange Sprooche vorchùnt. Di bekannteschte devo sin Spanisch ùn Französisch. S Zeiche im IPA defür isch [ɲ].

Artikulation

  • Es isch en Verschlùssluut; dr Lùftstrom im Muul wird ganz blockiert. Im Gägesatz zue orale Verschlùssluut wird d Lùft aber nit ùff eimool dur s Muul glööst, sùndern ohni Ùnterbrächig dur d Noos abgloo.
  • De Artikulationsort isch palatal; er wird dur diräkte Kontakt vo de Zùng mitem harte Gaume produziert.
  • D Phonation isch stimmhaft; derwyylscht er produziert wird, vibriere d Stimmbänder. Es git aber au ganz weenigi Sprooche, wo stimmhafti ùn stimmlosi Nasal ùnterscheide. Dezue ghöre zum Byspil s Birmanesisch oder s Angami.
  • Es isch en nasale Konsonant; d Lùft goot dur d Noos usse.
  • Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.

Verbreitig

SproochWortIPA-TranskriptionBedütigBemerkig
Albanischnjë[ɲə]‚eis‘
Baskischekaina[ekaɲa]‚Juni‘
Birmanisch[1]stimmhaft[ɲǎ]‚rächts‘
stimmlos[ɲ̥ǎ]‚rùggsichtsvoll‘
Dinkanyɔt[ɲɔt]‚sehr‘
Französischmontagne[mɔ̃taɲ]‚Berg‘statt em palatale Nasal cha es au [nj] sy
FrankoprovenzalischGreyerzerischla punyaFrp-greverin-la punya.ogg [la ˈpyɲa]‚d Fuuscht‘
Galizischleña[ˈleɲa]‚Bränholz‘
Italienischbagno[baɲɲo]‚Bad‘
Kroatischkonj[koɲ]‚Ross‘
Malaiischbanyak[baɲaʔ]‚sehr viil‘
Malayalam[ɲan]‚Ich‘
Okzitanischnördlichi un südlichi DialäktPolonha[puˈluɲo]‚Pole‘
Gaskonischbanh[baɲ]‚Bad‘
Polnisch[2]koń Pl-koń-2.ogg [kɔɲ̟]‚Ross‘
Portugiesischarranhar[ɐʀɐ'ɲaɾ]‚chratze‘
Quechuañuqa[ˈɲɔqɑ]‚Ich‘
RätoromanischSurselvischbognRoh-sursilvan-bogn.ogg [bɔɲ]‚Bad‘
PutèrchavagnaRoh-putèr-chavagna.ogg [tɕɐˈvaɲɐ]‚Chorb‘
ValladerbazegnerRoh-vallader-bazegner.ogg [bɐˈtseɲər]‚Grossvater‘
Schottisch-Gälischseinn[ʃeɲ]‚singe‘
Serbokroatischпитање / pitanjeHr-pitanje.ogg [pǐːt̪äːɲ̟e̞]‚Froog‘
Slowakischpečeň[ˈpɛtʃɛɲ]‚Läber‘
Spanischenseñar[ẽ̞nse̞ˈɲar]‚ùnterrichte‘
Tschechischň[kuːɲ]‚Ross‘
Ungarischanya [ɒɲɒ]‚Mueter‘
Vietnamesischnhai[ɲaɪ]‚chaue‘

Literatur/Quelle

  1. Ladefoged, P., Meddieson, I. The Sounds of the World's Languages. Blackwell Publishing. Malden, MA (USA). 1996. Syte 18
  2. Jassem 2003.pp 103–104
  Konsonante Lueg au: IPA, Vokale  
Bilabial Labiodental Dental Alveolar Postalv. Retroflex Alveolopalatal Palatal Velar Uvular Pharyngal Epiglottal Glottal
Nasal m ɱ n ɳ ɲ ŋ ɴ
Plosive p b t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ  Schnalzluut  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ ǃ˞
Affrikat p̪f b̪v ts dz ʈʂ ɖʐ ɟʝ kx ɡɣ ɢʁ  Implo­siv  ɓ ɗ ʄ ɠ ʛ
Frikativ ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ  Ejektiv  ʈʼ ʂʼ q͡χʼ
   Approximante    ʋ ɹ ɻ j ɰ θʼ ɬ’ ʃʼ ɕʼ χ’
Vibrante ʙ r ɽr ʀ t͡θʼ t͡sʼ t͡ɬʼ t͡ʃʼ ʈ͡ʂʼ c͡ʎ̝̥ʼ k͡xʼ k͡ʟ̝̊ʼ
Flap/Tap ѵ ɾ ɽ co-artikulierti Frikativ  ʍ w ɥ ɫ
lat. Frikativ ɬ ɮ co-artikulierti Plosiv  k͡p ɡ͡b ŋ͡m
lat. Approximante l ɭ ʎ ʟ
Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.