| Dialäkt: Mìlhüüserisch |
Dr Michel Rocard (* 23.Àuigscht 1930 z Courbevoie; † 2. Juli 2016 z Pàris) ìsch a frànzeescher Politiker un a wìchtiger Mìtglìed vum Parti Socialiste gsìì. Vu 1988 bis 1991 ìsch'r dr Premierminister vum Frànkrìch gsìì.
Ar hàt wìchtiga Màßnàmna igfiahrt, wia dr RMI (Revenu minimum d'insertion: a Soziàlhìlf) oder d CSG (contribution sociale généralisée: a Stiira wo verschìena Bereicha betrìfft). Ar hàt, dur d Matignon-Vereibàrung, s Racht uf Salbschtstìmmung ìm Nèikàledonia gaa.
Fàmìlia
Si Vàter ìsch dr Yves Rocard (1903-1992) gsìì, a frànzeescher Physiker wo àn dr Entwìcklung vu dr frànzeescha Àtombumba mìtgmàcht hàt, un aui a Mìtglìed vu dr Frànzeescha Résistance wahrend em zweita Waltkriag. Sina Müeter ìsch d Renée Favre gsìì.
Dr Michel Rocard hàt drèi Mol ghirotra: ànna 1954 mìt dr Geneviève Pujol, ànna 1972 mìt dr Michèle Legendre, un ànna 2002 mìt dr Sylvie Pélissier.
Jugend un Studium
Àls junger Büe hàt dr Michel Rocard bi da „Scouts Unionistes de France“ mìtgmàcht. Ar hàt zèèrscht Studium gmàcht fer Wìssaschàftler (wia si Vàter) wara, ar hàt a Baccalauréat ìn Wìssaschàft gmàcht. Kurz speeter hàt'r àwer a ànder Wag gnumma: ar ìsch ànna 1947 ìn dr „Institut d'études politiques“ vu Pàris ge lehra. Vu 1956 bis 1958 ìsch'r ìn dr ENA (École nationale d'administration) gsìì.
Parti Socialiste
Dr Michel Rocard ìsch ànna 1949 ìsch ìn d Studantavereinigung vu dr politischa Pàrtei SFIO gànga. Ar ìsch Mìtglìed vum „Parti socialiste autonome“ (PSA) worra, scho àn dr Grìndung ànna 1958. Speeter hàt'r àn dr Grìndung vum „Parti socialiste unifié“ (PSU) teilgnumma, dia Pàrtei ìsch vum Zammaschluss vu da lìnka Pàrtei PSA un UGS („Union de la gauche socialiste“) kumma.
Àm And vu da 1970. Johra hàt dr Michel Rocard sina Idee unter em Nàmma „Rocardisme“ verbreitet, ìn Wìderstànd vum mehr tràditionnella Sozialismus vu sim Rivàl François Mitterrand. D Politik vum Rocard ìsch mehr ìn dr Rìchtung vu-n'ra liberàla Verwàltung gsìì.
Vum 24. Oktower 1993 bis àm 19. Juni 1994 ìsch'r dr Premier secrétaire vum Parti socialiste gsìì.
Politischa Kàrriar
Àls Maire vu Conflans-Sainte-Honorine, ìsch dr Michel Rocard ànna 1981 Stààtsminischter fer Ràuimplànnung un -ordnung ìn dr Regiarung vum Pierre Mauroy gsìì. Noh dam ìsch'r vu 1983 bis 1985 Minischter fer Làndwìrtschàft gsìì.
Ar ìsch àm 10. Mai 1988 dr Premierminister vum Frànkrìch worra, ar ìsch vum Präsidant François Mitterrand gnannt worra, obwohl àss dia zwei Manner nìt gànz d gliicha politischa Meinung ghàà han.
Kurz speeter, àm 26. Juni 1988 hàt sìch a zweita Regiarung unter em Rocard bìlda, un àm gliicha Tàg sìn d Matignon-Vereibàrung unterschrìewa worra. Üs dam hàt d Nèikàledonia mehr Autonomie bikumma, un 's hàt a And àn da Konflikta uf dr Ìnsel brocht.
Ar hàt àm 12. Oktower 1988 d soziàla Hìlf RMI (revenu minimum d'insertion) igfiahrt, um àm 19. Novamber 1990 s Gsetz ìwer d Contribution sociale généralisée (CSG), a Stiira wo àlla Ikumma betrìfft, egàl äb sa vu dr Àrwet oder vum Erbgüet harkumma.
Literàrisch Wark (Üswàhl)
- Parler vrai (D Wohret sàga), Politischa Text, 1966–1979
- Un pays comme le nôtre (A Stààt wia unserer), Politischa Text, 1986–1989
- Le Cœur à l’ouvrage (Mìt em Harz àm Wark), 1990
- La Nation, l’Europe, le monde (D Nàtion, Europa, d Walt); mìt dr Aline Archimbaud un em Félix Damiette, 1995
- Éthique et démocratie (Ethik un Demokràtie), 1996
- L’Art de la paix/ l’Édit de Nantes (D Kunscht vum Frìeda: S Edikt vu Nantes); mìt dr Janine Garrison, 1997
- Les Moyens d’en sortir (D Mìttel, fer üssaz'kumma), 1998
- Mutualité et droit communautaire (Solidàrität un Gemeinschàftsracht), 1999
- Pour une autre Afrique (Fer a àndera Àfrikà), 2001
- mìt em Pierre Larrouturou: La Gauche n’a plus le droit à l’erreur(S Lìnka därft kè Fahler meh màcha). Flammarion Verlàg, 2013 ISBN 2081282445
