Dr Begriff Manipulation (lat. für Handgriff, Kunstgriff) bedütet im eigentlige Sinn „Handhabig“ und wird au in dr Technik eso bruucht. Allgemein isch Manipulation e Begriff us dr Psychologii, Soziologii und Politik und wird bruucht für e ziilti und verdeckti Iiflussnahm. Dodrmit si alli Prozäss gmeint, wo s Erläbe und Verhalte vo Einzelne und vo Gruppe wei beiiflusse und ohni ass die, wo beiiflusst wärde das merke (Camouflage).

Ass d Manipulation nit offesichtlig isch, begleitet dr Begriff in de meiste vo siine Bedütige. So chan e Buechhalter Zahle in dr Bilanz manipuliere oder e Chartespiiler Spiilcharte. Nid immere isch aber e Manipulation öbbis Gheims: In siiner ursprünglige Bedütig vo Handgriff stoht Manipulation in dr manuelle Medizin für e Reihje vo Technike, wo mit dr Hand usgfüehrt wärde und won e Blockierig sötte frei mache. In dr Informationstechnik git s zum Bispil d Manipulation vo Bit, wo Computerbrogramm drmit Zahle chönne verändere, was zum Bispil cha bruucht wärde, zum Fählerkorrekturverfahre uszfüehre.