E Landeschile (usgsproche: Landes-Chile) isch nach hütiger Uffassig in de Regel en territorial abgrenzte Zämmeschluss vo volkskirchliche Gmeinde.
Landeschilene im Mittelalter
I de Ziit vor de Reformation het me mit em Begriff «Landeschile» d Organisation vo de Chile in eme bschtimmte Territorium gmeint. I de Regel isch si ere höchere Autorität (em Papscht oder em Patriarch) unterstellt gsi, aber gliichwol het si e bstimmti Selbschtschtändigkeit gha, bsunders was di inner Struktur un s Verhältnis zum jewilige Herrscher aagange isch. D Tatsach vo ere eigene Landeschile isch bsunders im frühe Mittelalter wichtig gsi für d Abgrenzig vo andere Territorie.
Landeschilene i de Schwiiz
I de Schwiiz isch s Veehältnis zwüsche de Chile un em Schtaat uf kantonaler Ebeni greglet. Abgsäh vo de Kantön Neueburg un Gänf gits überall öffentlich-rechtlich aaerkannti Chilene. In all dene Kantön sin des di römisch-katholische un di evangelisch-reformierte Chilene. In e paar Kantön isch au di christkatholisch Chile aaerkannt. Di drü gnannte Chilene, bsunders di evangelische reschpektiv di reformierte werdet hüfig als Landeschilene bezeichnet. I de Kantön Basel-Stadt, Fryburg un St. Galle het me d israelitische Gmeinde de Landeschilene glichgstellt.[1]
Us historische Gründ gits vier wichtigi Forme vo de öffentlich-rechtliche Aaerkennig:
- D historisch reformirte Kantön (Appizell Osserrhode, Basel-Stadt, s Baselbiet, Bärn, Schaffhuse, s Waadtland un Züri) hei reformirti Landeschilene mit ere synodale Verfassig, wo in ere enge Bindig zu de jewilige Kantön stönd oder lang gschtande sin. Z Züri (1963) un i andre vo de gnannte Kantön isch di hütig Chileverfassig au uf die katholische Landeschilene übertrait worde.
- I de historisch katholische Kantön (Apizöll Inneroode, Fryburg, Lozärn, Nidwalde, Obwalde, Soledurn, Schwyz, Tessin, Uri, Wallis und Zug) hei d Chilene e witgehedi Autonomi. I de Kantön Obwalde, Uri un im Tessin isch di evangelisch-reformiert Chile aaerkannt, s git aber kei evangelisch-reformierti Kantonalchile.
- I de konfessionell paritätische Kantön (Aargau, Glaris, Graubünda, Sanggalle, Thurgau) gits für di beide grosse Chilene di gliiche Regelige.
- I de (historisch reformirte) Kantön Neueburg un Gänf sin gar kei Chilene me öffentlich-rechtlich aaerkannt. Si gältet gliichwohl als „Organisatione vo öffentlichem Interesse".
Di Regelige i de traditionell reformirte un paritätische Kantön, wo au grundsätzlichs für d Chileverfassige greglet isch, garantiret au de katholische Chilegmeinde un de Kantonalchile e demokratischi Struktur, di zu ere Doppelspurigkeit i de Organisation zwüsche Landeschile un Bistum füehrt.
Evangelischi und evangelisch-reformierti Landeschilene
Landes-Chile | Präsident | Flächi (km²) | Mitglider | Verwaltigssitz |
---|---|---|---|---|
Reformirti Landeschile Aargau | Kirchenratspräsidentin Cristoph Weber-Berg | 1’404 | ca. 190’000 | Aarau |
Evangelisch-reformirti Landeschilene vo beide Appizell | Kirchenratspräsident Kurt Kägi-Huber | 416 | ? | Troge |
Evangelisch-reformirti Chile vom Baselbiet | Kirchenratspräsident Martin Stingelin | 518 | ? | Lieschtl |
Evangelisch-reformierti Chile vo Basel-Stadt | Kirchenratspräsident Lukas Kundert | 37 | ? | Basel |
Reformirti Chiuche Bärn-Jura-Solothurn | Synodalratspräsident Andreas Zeller | ? | ? | Bärn |
Evangelisch-reformirti Chiuche vom Kanton Fryburg | Synodalratspräsident Pierre-Philippe Blaser | 1671 | Murte | |
Evangelisch-Reformirti Landeschile vom Kanton Glaris | Präsident des kantonalen Kirchenrats Alfred Meier | 685 | ? | Glaris |
Evangelisch-Reformirti Landeschile Graubünde | Kirchenratspräsidentin Lini Sutter-Ambühl | 7’105 | ? | Khûr |
Evangelisch-Reformirti Chile vom Kanton Lozärn | Synodalratspräsident David A. Weiss | 1’493 | ? | Lozärn |
Evangelisch-Reformirti Chile Nidwalde | Kirchenratspräsidentin Karin Gerber | 276 | ? | Stans |
Verband vo de Evangelisch-Reformirte Chilegmeinde vom Kanton Obwalde | Präsidentin des Verbandsrats Theres Meierhofer-Lauffer | 491 | Sarne | |
Evangelisch-reformirti Chile vom Kanton St. Galle | Kirchenratspräsident Dölf Weder | 2’026 | ? | Sangalle |
Evangelisch-reformirti Chile vom Kanton Schaffhuuse | Kirchenratspräsidentin Silvia Pfeiffer | 298 | ? | Schaffhuuse |
Evangelisch-reformirti Kantonalchile Schwyz | Kirchenratspräsident Felix Meyer | 908 | ? | |
Evangelisch-Reformirti Chile im Kanton Soledurn | Synodalratspräsidentin Verena Enzler | ? | ? | |
Chiesa evangelica riformata nel Ticino | 2’812 | |||
Evangelischi Landeschile vom Kanton Thurgau | Kirchenratspräsident Wilfried Bührer | 991 | Frauefäld | |
Evangelisch-Reformirti Landeschile Uri | 1’077 | |||
Église Évangélique Réformée du canton de Vaud | Synodalratspräsidentin Esther Gaillard | 3’212 | ? | Lausanne |
Evangelisch Reformirti Chile vom Wallis | Synodalratspräsident José Marti | 5’224 | ? | Sittu |
Evangelisch-reformirti Landeschile vom Kanton Züri | Kirchenratspräsident Ruedi Reich | 1’729 | ? | Züri |
Evangelisch-reformirti Chilegmeinde vom Kanton Zug | Kirchenratspräsidentin Monika Hirt Behler | 239 | ? | Zug |
In de Kantön Gämf und Noieburg gits kei Chilene mit em offizielle Status Landes-Chile meh.
Einzelnachwis
- ↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 10. September 2007; abgruefen am 6. Oktober 2008.
Lueg au
![]() |
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Landeskirche“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |