Rönggebild von ere Brust wo mä e Tumor in dr lingge Lunge cha gse.

Chräbs, Chräbsgschwulst, syn. Malignom bezäichnet in dr Medizin e böösartige Tumor, d. h. e böösartigi Bildig vo nöijem Gwääb (Neoplasii). Im ängere Sinn si die maligne epitheliale Tumor (Karzinom) und die maligne mesenchymale Tumor (Sarkom) gmäint. In dr Umgangssprooch wärde au die bösartige Hämoblastose as Chräbs bezäichnet, wie zum Bischbil d Löikemii as „Bluetchräbs“.

Alli sustige Tumor, wo au benigni (guetartigi) Neoplasie drzuezele, si kä „guetartige Chräbs“ oder Chräbs in irgendere Form. Die si Gwääbsvermeerige oder Ruumforderige im Körper, wo käni Metastase bilde. Das betrifft d Schwellig bin ere Entzündig wie au guetartigi Neoplasie (Nöibildige vo Körpergwääb wäge Feelregulazioone vom Zällewaggsdum).

Guetartigi Tumor wie Muetermool und Fettgschwülst (Lipom) wärde in dr Fachsprooch nit as Chräbs bezäichnet, aber si chönne äinewäg gföörlig wärde, wil si chönne entarte oder d Funkzion vo lääbenswichdige Organ chönne stööre (wie dr Chläinhirni-Bruggewinkeltumor). Chräbs isch im allgemäine Sproochgebruuch e Sammelbegriff für e Hufe verwandti Chrankhäite, wo bin ene Kürperzälle unkontrolliert waggse, sich däile und gsunds Gwääb chönne verdränge und zerstöre. Chräbs wird vo verschidnigem usglööst, aber es chunnt schliesslig immer zun ere Stöörig vom genetisch greeglete Gliichgwicht zwüschen em Zällezüklus (Waggsdum und Däilig) und em Zälledood (Apoptose).

Die medizinischi Fachdisziplin, wo sich em Chräbs widmet, isch d Onkologii.

Stärbligkäit

D Stärblikäit bi Chräbs hängt stark vo dr Art vo Chräbs ab und wie früe er entdeggt wird.

Vergliich vo de diagnostizierte und däödlige Chräbsnäierchrankige z Dütschland 2008[1]
S Organ, wo betroffe isch (+ ICD-10 Code) männlig wiiblig Summe
diagnostiziert gstorbe diagnostiziert gstorbe diagnostiziert gstorbe
Alli 246.700 115.870 223.100 99.572 469.800 215.442
Lunge (C33, C34) 33.960 29.505 15.570 12.841 49.530 42.346
Darm (C18 – C21) 35.350 13.726 30.040 12.936 65.390 26.662
Brust (C50) 520 136 71.660 17.209 72.180 17.345
Buuchspäicheldrüese (C25) 7.390 7.327 7.570 7.508 14.960 14.835
Mage (C16) 9.210 5.929 6.660 4.581 15.870 10.510
Prostata (C61) 63.440 12.134 63.440 12.134
Bluet: Löikemii (C91 – C95) 6.340 3.908 5.080 3.400 11.420 7.308
Niere (C64) 8.960 3.060 5.540 2.041 14.500 5.101
Äierstock (C56) 7.790 5.529 7.790 5.529
Blootere (C67, D09.0, D41.4) 20.850 3.611 7.490 1.921 28.340 5.532
Lymphdrüese: Non-Hodgkin-Lymphom (C82 – C85) 7.270 2.926 6.430 2.658 13.700 5.584
Muulhööli und Rache (C00-C14) 9.520 3.776 3.490 1.170 13.010 4.946
Spiisrööre (C15) 4.800 3.655 1.380 1.135 6.180 4.790
Gebärmueter (C54, C55) 11.280 2.420 11.280 2.420
Hut: Malignes Melanom (C43) 8.910 1.365 8.890 1.135 17.800 2.500
Gebärmueterhals (C53) 4.880 1.596 4.880 1.596
Cheelchopf (C32) 3.610 1.275 510 209 4.120 1.484
Schilddrüese (C73) 1.710 279 4.160 429 5.870 708
Bluet: Morbus Hodgkin (C81) 1.160 193 920 148 2.080 341
Hode (C62) 3.970 153 3.970 153

Behandligsmethode

Übersicht über d Behandligsalternative bi Chräbs
  • Resekzioon: s Uuseschniide vom Tumor und Lymfchnote nääbedraa (Lümfadeektomii).
  • Straaletherapii
    • mit radioaktive Stoff
      • dur radioaktivs Jod (d Schilddrüese nimmt aktiv Jod uf)
    • mit Röntgestraale
    • mit Elektrone oder Nöitrone
    • mit Protonetherapii oder Ionebestraalig (Bestraalig mit Protone oder Ione, wo s Gwääb um e Tumor ume schont)
  • Medikamäntebehandlig
    • mit Zytostatika („Chemotherapii“); d d Vermeerig vo de Chrebszälle wird verchliineret oder verhinderet
    • Antihormontherapii („Hormontherapii“), z. B. Testosteronentzug bim Prostatakarzinom
    • Hemmig vom Waggsdum vo de Bluetgfääss (s Chräbsgwääb macht dass Bluetgfääss in Richdig vom Chräbsgwääb waggse, zum s versorge.)
    • Chräbsimmuntherapii (meereri Verfaare uf dr Basis vom Immunsüstem, zum Bischbil monoklonali Antikörper, Radioimmuntherapii, Immuntoxin, Bacillus Calmette-Guérin oder Zytokin)
  • Hüperthermii, zum Bischbil mit Mikrowälle (s betroffene Gwääb wird ufghäizt)
  • Elektro-Chemotherapii
  • Palliativmedizinischi Behandlig zum d Lääbenskwalidäät z fürdere, bi Chräbsarte ooni Häiligsschanse
    • Schmärzmiddel
    • Besserig vom Allgemäinbefinde dur Schmärzbehandlig
    • Gnüegendi Ernäärig
    • Hemmig vom Chnochenabbau
    • Stäigerig vo dr Bluetbildig im Chnochemark
    • Symptomatischi Behandlige wie Ufdeenig vo Stenose dur Buschierig oder Iilage vo Stents
    • Füsiotherapii (spezielli Schnuuftherapii bi Lungechräbs)
  • Es git Experimänte zur Chräbsbehandlig mit onkolytische Wirus oder Chräbsimpfstoff.

Au wenn mä hüfig Chräbs nid vollständig cha häile, sott mä dra dänke, ass zum Bischbil bim ene 75-jöörige Chräbspaziänt e Verlengerig vom Lääbe vo äim oder zwäi Joor scho as e seer guets Resultat cha aagluegt wärde, denn elteri Chräbspaziänte stärbe vilmol an öbbis anderem as am Chräbs. Bin ere 45-jöörige Brustchräbspaziäntin hingeege, wo vom Alter us e dütlig hööcheri Lääbenserwartig het, sött mä erst vom e seer guete Resultat reede, wenn si 10 Joor lang kä Rückfall ghaa het.

Historischi Kwelle

  • Johann Heinrich Jänisch: Abhandlung von dem Krebs und von der besten Heilart desselben. 2. Ausg. St. Petersburg 1785 (Digitalisierti Usgoob vo dr Uniwersidääts- und Landesbibliothek Düsseldorf)

Weblingg

 Commons: Chräbs – Sammlig vo Multimediadateie

Fuessnoote

  1. ↑ Krebs in Deutschland 2007/2008. Archivlink (Memento vom 16. Juni 2013 im Internet Archive) Krebs in Deutschland 2007/2008. 8. Usgoob. Robert-Koch-Institut (Hrsg) und die Gesellschaft der epidemiologischen Krebsregister in Deutschland e. V. (Hrsg). Berlin, 2012, ISBN 978-3-89606-214-7
Gsundheitshiwiis Bitte tue de Hiwiis zu Gsundheitsthemene biachte!
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Krebs_(Medizin)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.