S Helikon, seltè au Helikontuba tauft, isch è mitteleuropäischs Blèchblõsinschtrumènt.
S Wort „Helikon“ isch èn Neologismus, wo uff èm grychischè Wort "Helix" gründet isch, dõdemit wörd si spiralförmig gschruubts üßeres Erscheinigsbild beschribbè wörd.
Yordnung vum Helikon als Blèchblõsinschtrumènt
S Helikon isch è bsunderi Bauform von èrè Tuba, un ghört dõdemit zuè dè Familliè vo dè Bügelhörner, well d Mensur witgehend konisch isch. D Mensur wörd nõch èm Öffnigswinkel vum Schalldrichter un dè Öffnigslängi definyrt.
S Helikon stellt diè èrschti Bauform von èrè Marschtuba dar, also è Tuba, wo nu für d Vowendig i dè Marschmusig baut worrè isch. Gschpillt wörd s Helikon wiè d Tuba un s Sousaphon mit èm Kesselmundschtugg, sellèwäg cha mò alli drei Tubavariantè mit èm glychè Mundschtugg spillè.
Hischtoriè
S èrschti Helikon sin um ca. 1849 vom Wilhelm Wieprecht bi dè Firma Musiginschtrumänte Stowasser z Wyn in Uffdraag gää worrè, nõchdèmm dè Wieprecht selli rundè Inschtrumänt möglicherwys bi russischè Militärmusiger gsää hèt. Grund für diè Neukonschtruktion isch diè üßerscht unpragtischi Handhabig von èrè hèrkömmlichè Tuba bim Marschyrè gsi, wo dè Spiller vor èm Körper drait, wa bim Gwicht von èrè Tuba èn Drèèmomènt erzüügt, wo dè Schpiller mit dè Ärm un dè Schultèrè uusglychè muè. Diè oft ygsetzte Schultergurt lenket d Kräft nu übber dè Gurt i d Schultèrè un dè Nackè ab un entlaschtet nu d Ärm. Um sellèn Missschtand z behebbè, isch z Europa s Helikon für s Marschyrè konschtruyrt worrè. Durch diè um dè Spiller gschlungeni Bauform isch s Helikon bi Kavallerymusiger, abber auch bi dè Miltärmusiger bi dè Infantery besser zum Drägè un dõdemit zum Spillè gsi. Nõchfolger vom Helikon isch s Sousaphon, dèm sin großè Schallbecher allerdings abnèmmbar isch un nit wiè bim Helikon sitlich nõch links, sondern übber m Kopf vum Spiller nõch vornè gfüürt wörd. Erfundè worrè isch s Sousaphon i dè nordamrikanischè Blõsmusigszene, èrscht spôter, öppè nõch èm Zweitè Wältchrièg hèt s Sousaphon z Wescht- un Mitteleuropa Vobreitig gfundè un zuènämmend s Helikon vodrängt. Diè in letschter Zit (Stand: März 2016) mee un mee ufftauchendè Marschtubas hèn s Helikon zuè nèm vum Uusschterbè bedrohtè Inschtrumènt gmacht. In Oschteuropa, z. B. z Tschechiè, Russland usw., hèt abber s Helikon bis hüt no übberlèbt. In Mitteleuropa hèt sit öppè Aafang dè 2000er Johr è zaghafti Retrowellè, è Rüggbesinnung uff s Helikon ygsetzt.
Bsunderheitè
Wôrend s Helikon bim Marschyrè Vorteil biètet, isch bim Schpillè im Sitzè è hèrkömmlich gformti Tuba besser z bruuchè, well d Stuèllèènè nit in Wög chunnt.. Bim Helikon (un bim Sousaphon) lyt s Gwicht uff dè linkè Schultèrè dirèkt uff dè Körperachsè uff, ergo git s nu èn minimè Drèèmomènt, wo mit èm rächtè Bei uusglichè wörrè cha.
Vowendig
Wen-mò bi dè Inschtrumentyrig uff historischi Bezüg Rüggsicht nää möcht, isch es Helikon im Sousaphon für mitteleuropäischi Musig in jedem Fall vorzziè. Historisch gsää blybt s Helikon diè klassisch-traditionelli europäischi Marschtuba, si wörd bi Musiggruppè mit historischè Bezüüg wiè dè baddischè Gälfiäßler au nõch wiè vor vowendet.
Helikon sin hüt bi dè Marschorcheschter braktisch voschwundè. Hauptgrund dǒdefür isch s Uussää, è Marschtuba odder è Soussphon macht optisch mee hèr. Dõrum vowendet z. B. Marching Bands Sousaphöner un Marschtubè, Guggèmusigè hautpsächlich Sousaphöner
Vowendig findet s Helikon bi dè Neuè Volksmusig, als Byschpill zu nennè wär d Gruppè Kofelgschroa, wo dè Martin vo Mücke è Helikon spillt, d Band LaBrassBanda, wo dè Tubischt Andreas Hofmeir oft mit èm Helikon uffdrèttè duèt odder d Blèchhaufn, è öschtrichischè Formation, wo dè Tubaschpiller mit sim Helikon gèrn mòl dè Saal rockt..
Weblingg
 |
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Helikontuba“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |