Dialäkt: Baseldütsch |
Die Hoochi Stuube isch d Bezäichnig für die drei Basler Drinkstuube im spoote Middelalter gsi, wo sich die Aadlige und die meebessere Bürger vo dr Stadt droffe häi. Si häi sich zun ere Art Bardeizentrale entwicklet. Äänligi Iirichdige si in e Hufe andere Schwizer und süddütsche Stedt bekannt.[1]
D Lokaal
Z Basel hai im 15. Joorhundert drei Stuube die Hoochi Stube bildet: zwäi ooberi Stuube – d Gsellschaftsstuube zum Brunne und d Gsellschaftsstuube zur Mugge – und d Gsellschaftsstuube zum Süfze, wo men ere au die niideri Stuube gsäit het. S zum Brunne, wo vor 1411 kauft worde isch, isch am Petersbärg 1 gstande, und mä het s 1937 abbroche. S Huus zur Mugge am Schlüsselbärg isch scho vor 1374 kauft worde. 1545 het mä s nöi ufbaut und das Gebäid stoot immer no. Vo 1661 bis 1849 isch s dr Sitz vo dr öffentlige Bibliothek und de Amerbachsche Sammlige gsi. S Huus zum Süfze (au ze der núwen bruggen) isch in dr Stadthuusgass gstande. Es isch vor 1367 kauft worde und mä het s 1915 abbroche.[2]. Die Hooche Stuube si wichdigi gsellschaftligi Dräffpünggt gsi und Achtburger het mä numme chönne wärde, wemm mä in äinere vo de Stuube Mitgliid gsi isch.
Bardeie in dr Stadtbolitik
Bardeie kennt mä z Basel scho us em 13. Joorhundert, wo sich dr stedtisch Dienstadel under em Wabbe mit eme Babbagäi druf gsammlet het und män ä dorum Psitticher säit, und dr ländlig Dienstadel iine as Stärner mit eme wisse Stärn uf rotem Grund Barooli bote het. Was am Aafang d Usenandersetzig under anderem brägt het, isch gsi, ass d Psitticher eender babstfründlig gsi si, wääred d Stärner die staufische Kaiser understützt häi, wie s au in de ooberitaliänische Stedt mit de Ghibelline und Guelfe bassiert isch.
D Psitticher häi sich uf jede Fall im Huus zur Mugge droffe, wääred s Drinklokaal vo de Stärner woorschinlig s Huus zum Süfze gsi isch. Die aadlige Bardeie si aber am Aafang vom 14. Joorhundert verschwunde. Drfür häi die Bürgerlige mee und mee afo Bolitik mache und d Stuube as Sprungbrätt brucht. As Achtburger si acht von ene im Root gsässe, wäärend dr Iifluss vo de Ridder immer chliiner worden isch. D Burger zur Mugge häi iir Lokaal de Ridder überloo und sich in dr Stuube zum Brunne afo dräffe.[3] S Stuberächt het müesse kauft wärde, und so si die Riiche au dört under sich bliibe. Wäge dr Konkurränz, wo d Zümft de Achtburger häi afo mache, isch s am Aafang vom 15. Joorhundert de Zümftige verbote gsi, Mitgliid in dr Hooche Stuube z wärde, wo d Hochburg vo de patrizische Achtburger gsi isch. Aber Zümftigi us de Heerezümft häi sich doch in de Stuube afo iichaufe, wie zum Bischbil 1512 dr Michael Meyer vo Baldersdorf, e Roothsheer us dr Zumft zu Huusgnosse.[4]
S Ändi vo dr Hooche Stuube
D Macht vo de Zümft isch vom 14. Joorhundert aa mit iirem Iizuug in dr Root immer gröösser worde und im Joor 1515 si die patrizische Briwilegie abgschafft worde. 1516 isch dr Jakob Meyer zum erste zümftige Bürgermäister gweelt worde. Im Bangsionesturm 1521 het die Hoochi Stuube im Root zää vo iire zwölf Sitz verloore und wo 1529 d Reformazioon iigfüert worden isch und die katholische Aadlige und Patrizier d Stadt verloo häi, isch das s Ändi vo dr Hooche Stuube as politischi Macht gsi. Dr letscht Achtburger isch zwar no bis 1545 im Root gsässe, aber denn si die bäide patrizische Rootssitz aifach nüm bsetzt worde. 1597 het die Hoochi Stuube no zwäi Drinkstuube gha, die «zum Brunne» und die «zum Süfze», aber käi Sitz im Root .[5]
Fuessnoote
- ↑ Albrecht Cordes, Stuben und Stubengesellschaften, Lucius & Lucius, 1993
- ↑ Peter Ochs, Geschichte der Stadt und Landschaft Basel, Erste Band, 1819.
- ↑ Andreas Heusler, Verfassungsgeschichte der Stadt Basel im Mittelalter, Basel 1860, S. 253
- ↑ August Bernoulli, Basler Chroniken, Leipzig 1890
- ↑ Peter Ochs, Geschichte der Stadt und Landschaft Basel, 1786, Säggst Band, S.179