Dä Artikel behandlet d Furt als Übberquerigsschtell für è Gwässer. Witeri Bedütige sind under Furt (Begriffsklärig) z finde.
Furt durch d Lachte z Steihorscht

È Furt nennt mò è seichti Stell in èm Bach- odder Flusslauf, wo s Gwässer z Fuèß odder mit Faarzüüg durchquert wörrè cha.

Vokeersgschichtè

Grabkammèrè vum Ti, Szenè: Durchgang durch d Furt (Ägyptè, um 2500 v. Chr.)

Furtè in Flüss sin oft schu annèdubaki bekannt gsi. A sättigè Stellè sin – bsunders im Mittelaalter – zaalrychi Städt un Ortschaftè entschtandè, vo allem au, well dört èn Handelswäg durrègloffè isch un dõdemit Zöll erhobbè worrè sin. S Durchquerè von èm Wasserlauf mit èrè Furt wörd au (durrè)furtè benamst.[1]

Für alli milidärischè Unternämmungè hèn Furtè è grossi Roll gschpillt, èn Vortrupp hèt söttigi Furtè müèsè uffschpürè un erkundè. Mit èm Boot isch dè Fluss befaarè worrè, dõdeby mit Maßschtab un Senkblei d Gwässerdüèfi ermittlèt woorè, bsundere isch diè usskundschafteti Furt uff Löcher im Flussbett übberbrüèft worrè. Bi nèrè schnellè Flièßgschwindigkeit un Spiègelig vo Bäum a dè Wasserobberflächi cha mò vo nèm düèfè Gwässer uusgòò, Sandbänk un churzi Wellè bi Wind sowiè è unruhigi Wasserobberflächi sin è Aazeichè von èrè Furt. Vor dè Passagè von èrè Furt hèt mò è Vyhhärdè meemòls durch d Furt dribbè (am beschtè Küèh, well se zimli langsam gsi sin), um dè Flussgrund feschtzschtampfè, demit d Räder vo dè Fuurwärch sich nit „feschtgsuugèd“ hèn. Bim Flussübbergang isch d Kavallery obberhalb vo dè Furt uffgschtellt worrè, um d Strömig z brèchè, unnèdraa sin Poschtè für d Uffnaam vo Gepäck un Menschè gschtandè, welli vo dè Strömung mitgrissè wurrè sin.[2]

No hüt bruucht mò in Bachläuf vorhandeni Furtè bim Bau vo Waald- odder Wǜrtschaftswäg, wenn dè düère Bau vo Bruggè vomiddè wörrè söll.

Diè a Faarzüüg aagschribbeni Wattdüèfi git diè maximali Ydauchdüèfi im Wasser aa.

Als Furtè sin au d Flussquerungè benamst worrè, wo sich dõdurch uuszeichnèt hèn, dass si lycht z erreichè gsi sin. Sell drǜfft bsunders uff sumpfigi Gebièt i dè norddütschè Düèfebeni zuè. È Byschpill isch diè sumpfigi Flussauè vo dè Randow, wo nu a einèrè Stell è „drochenè“ Uferzuègang botè isch; a sellèrè Stell isch Löcknitz aaglait worrè.

Als technisch aaglaitè Übbergang isch d Fuèßgängerfurt aazluègè.

Nammenskundi

Variantè

Vill Städt un Dörfer drägèd dè Begriff Furt(h) im Nammè, wa uff iri Laag an èrè sötiigè Stell hywyst. Z Norddütschland isch diè glychbedütendi Èndig Wedèl vobreitet. In änglischsprõchigè Ortsbezeichnigè vowendet mò d Nammensergänzig -ford, zum Byschpill Oxford odder Stratford. In holländischè Ortsbezeichnigè sait mò irè voorde odder voort wiè z Vilvoorde, Zandvoort un z Bosvoorde. S latyynische trajectum (‚Furt‘) findet mò au in Maaschtricht, Utrecht un Dordrecht.

Ort mit Furt im Nammè

Durchquerig von èrè Furt i dè Þórsmörk, Island
Furt in Stanhope durch dè Fluss Wear durrè, mit Stei für Fuèßgänger
  • Furt (zaalrychi Ort)
  • Furth (zaalrychi Ort)
  • Fürth (zaalrychi Ort)
  • Voerde
  • Wedel
  • Brody i dè Ukraine und Brody z Polè
zämmègsetzt
  • Amersfoort (nõch èm Fluss Amer, hüt Eem)
  • Bad Salzdetfurth
  • Brod nad Dyjí (dt. Guldenfurt, wörtl. Furt übber d Thaya)
  • Bosanski Brod (alemannisch: „Bosnischi Furt“)
  • Calvörde (1196 Kollenvorde)
  • Český Brod (dütsch Böhmisch Brod)
  • Dietfurt un Ditfurth
  • Drenschteifurt
  • Erfurt
  • Füürtale (1318 Fúrtal an dem Rine)
  • Frankfort/Main
  • Frankfurt (Oder)
  • Frankenfurt (hüt Telgte)
  • Furttal
  • Furtheim (Abgangeni Ortschaft uff dè Gmarkig vo Bolheim im Furtheimer Dal)
  • Furth im Waald
  • Furtwangè im Mittlerè Schwarzwald
  • Haßfurt
  • Havlíčkův Brod (früèner Německý Brod / Deutschbrod)
  • Herford („Im Heer sini Furt“)
  • Kirchentellinsfurt
  • Klagenfurt
  • Lengfurt
  • Mimigernaford (hüt Münster z Weschtfaalè)
  • Ochsenfurt
  • Oßfurt
  • Querfurt
  • Salzwedel
  • Schweinfurt
  • Slavonski Brod
  • Staffort (ständigi Furt durch d Pfinz)
  • Staßfurt
  • Steinfurt
  • Steinwedel
  • Trennfurt (Stadtdeil vu Klingèbärg/Main)
  • Uherský Brod (dütsch „Ungarisch Brod“)
  • Vyšší Brod (dütsch : „Hohenfurth“ – au wörtlichi Übersetzig)
  • Weddel
  • Wendefurth
  • Wipperfürth (übber dè Fluss Wupper, wo früèner Wipper gheißè hèt un am Obberlauf sellèn Nammè bhaaltè hèt)
  • Železný Brod (dütsch „Eisenbrod“)

Einzelnõchwys

  1. ↑ Beispiel: Erklärungen der Reisen. Archiviert vom Original am 18. Januar 2012; abgruefen am 22. März 2016. „Größere Flüsse könnten gefurtet werden.“ Abgruèfè am 21. Juli 2011
  2. ↑ Taschenbuch für den Offizier. Zämmèdrait vom F.W.Dammeyer, Volaag vom Carl Heymann, Bèrlin 1838, Sitè 304–307.

Weblinggs

 Commons: Furten – Sammlig vo Multimediadateie
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Furt“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.