En Fiirtig (odr Fiirdääg) isch en Tag, wo e bsundrige Aalass gfiiret werd und wo mängmol au meteme bestimmte Bruuch verbunden isch. Da cha privat si, wie de Giburtstag, oder religiöös wie d Wienachte oder au politisch wie en Nazionalfiirtig. Jedes Land und au vil Regione hend gsetzlich vorgschribnigi Fiirtig, wo de Arbetsgeber em Arbetsnemer frai mue gee. Underschide werd au zwüschet feste Fiirtig, wo ufe bistimmts Datum falet, und biwegliche Fiirtig, wo vom Ostertermin abhängig sind.

Die wöchentlige Ruhedäg, dr Sunntig bi de Christe, dr Samstig (Schabbat) bi de Jude und dr Fritig bi de Muslime, si zwar au Fest- odr Fiirtig, wärde aber im allgemeine vo de nit-wöchentlige Fiirtig underschiide. Wemmä alli arbetsfreie Däg meint, redet mä im christlige Kulturkreis vo Sunn- und Fiirtig.

Fiirtig im alemannische Sprochruum

Uufgfüert sind politisch und christlich prägti Fiirtig.

Name vom Tag Datum Aart Gsetzliche Fiirtig
Noijoor1. Jäner VAFLCHBWElsassItalie
Beerchtelistaag2. Jäner oder spööterBruuchtum     
Draikönigstaag6. JänerchirchlichVAFL BW  
Liechtmess2. Feberchirchlich FL    
Joseppitag19. Märzchirchlich FL    
Hoodunnstig
Grüedunnstig
biweglichchirchlich      
Charfriitigbiweglichchirchlich  CHBWElsassItalie
OstersunntigbiweglichchirchlichVAFLCHBWElsassItalie
OstermeentigbiweglichchirchlichVAFLCHBWElsassItalie
Nationalfiirtig Italie25. Aprilpolitisch     Italie
Erst Mai1. MaipolitischVAFL BWElsassItalie
Muettertaag2. Sunntig
im Mai
privat      
UffertbiweglichchirchlichVAFLCHBWElsassItalie
PfingstsunntigbiweglichchirchlichVAFLCHBWElsassItalie
PfingstmeentigbiweglichchirchlichVAFLCHBWElsassItalie
FroolyychnambiweglichchirchlichVAFL BW 
Nationalfiirtig Italie2. Junipolitisch     Italie
Johannis23./24. BroochetBruuchtum      
Nationalfiirtig Frankrych14. Julipolitisch    Elsass 
Bundesfiir1. Augstepolitisch  CH   
Mariæ Himmelfahrt
«Mariflüüguuf»
Liebfrauetaag
15. AugstechirchlichVAFL    
Aidgnössisch Bettag3. Sunntig
im September
   CH   
Micheeli29. September       
Tag der Deutschen Einheit3. Oktoberpolitisch   BW  
Nationalfiirtig Öösterriich26. OktoberpolitischVA     
Allerhailige1. NovemberchirchlichVAFL BW  
Martini11. November       
Volkstruurtag16. November    BW  
Buß- und Bettag (D)Mittwuch vor em letste Sunntig
vom Kirchejohr
chirchlich   BW  
Samichlaus6. DezemberBruuchtum      
Mariæ Empfängnis8. DezemberchirchlichVAFL    
Hailig Oobed24. Dezemberchirchlich      
Wienacht25. DezemberchirchlichVAFLCHBWElsassItalie
Steffistag26. DezemberchirchlichVAFLCHBWElsassItalie
Sylvester31. Dezember       

Erchläärige zu de Tabele: VA Voradlberg; FL Liechtestää; CH Schwiz; BW Bade-Württeberg inkl. Bayrisch Schwoobe. För d Schwiz sind nu die Täg agee wo Bundeswiit anerchennt sind oder wo i de allermaiste Kantöö geltet. Nöd ufglistet sind d Tääg vode Fasnacht.

Jüdischi Fiirtig

Die jüdische Fiirtig wärde noch em jüdische Kaländer gfiirt, ä Mondkaländer wo mit Hilf vo Schaltmöned mit em Sunnejohr synchronisiert isch, so dass d Fester immer in dr gliiche Johresziit gfiirt wärde.

Die wichdigere jüdische Fest si:

Im Herbst:

  • Rosch haschana (hebr. ראש השנה Neujohrsfest, 1./2. Tischri)
  • Jom Kippur (hebr. יום כיפור Versöhnigstag, 10. Tischri)
  • Sukkot (hebr. סוכות Laubhüttefest, 15. - 23. Tischri)
  • Schmini Azeret (hebr. שמיני עצרת der achte Festtag, 22. Tischri)
  • Simchat Tora (hebr. שמחת תורה Torafreud, 23. Tischri)

Im Winter:

  • Chanukka (hebr. חנוכה Weihfest, 25. Kislew - 2. Tevet)
  • Tu biSchevat (hebr. ראש השנה לאילנות Neujohrsfest vo de Bäum, 15. Schevat)
  • Purim (hebr. פורים Fest vo de Los, 14. oder 15. Adar)

Im Früelig:

Islamischi Fiirtig

Die religiöse Fester wärde vo de Muslim noch em islamische Kaländer gfiirt. Das isch ä Mondkaländer und s Johr isch dorum öbbe elf Däg chürzer as s Sunnejohr und d Fester wandere dur alli Johresziite. Wil dr Stand vom Mond mit em Aug festgstellt wird, cha s in verschiidene Länder Underschiid vo ei odr zwei Däg bi dr Bestimmig vom Monedsafang gä.

Die wichdigste islamische Fest si:

  • Ramadan, dr Fastmoned , (arabisch رمضان) im Moned Dhu l-hiddscha (arabisch ذو الحجة)
  • Id el Adha, s Opferfest (arabisch عيد الاضحى), am 10.Dag vom Moned Dhu l-hiddscha
  • Id el fitr, s Bräche vom Faste, (arabisch عيد الفطر), am letste Dag vom Ramadan. Mä sait em au dr Chlii Bairam.
  • Dr Grooss Bairam, siibzig Däg noch em Chlii Bairam
  • Dr Geburtsdag vom Mohammed
  • Dr Geburtsdag vom Hussein

Buddhistischi Fiirtig

D Buddhiste fiire Däg, wo mit em Buddha siim Läbe z due hai:

  • Dr Dag vo dr Geburt vom Buddha
  • Dr Dag vo dr Erlüüchtig
  • Dr Dag vom Nirwana

Lueg au

  • schulferien.org alles über Schuelferie, Kaländer und Fiirtig (A, CH, D, F, FL usw.)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.