innerer Ufbau

Dr Saturnmond Dione, ufgnumme vu Cassini-Huygens us 39.000 km am 11. Oktober 2005

D'Dione het einen middlere Durchmesser vu 1118 km. Si isch hauptsächlich us Wasseriis zämmegsetzt. Mit 1,47 g/cm³ wiist si die drittgröscht Dichti under dr grosse Saturnmönd uf (ibertroffe numme vum Enceladus sowie vum Titan, dem si Dichti durch gravitativi Kompression erhöht wird). In ihrem Innere müen drum grösseri Adeile an dichterem Material vorhande si, etwa silikatischs Gstei.

Oberflächi

Ihri Albedo betrait 0,55, säll heisst 55 % vum ifallende Sunneliecht werre reflektiert. Im Vergliich zue dr Mönd Tethys un Enceladus isch ihri Oberflächi zwar relativ dunkel - ghört aber trotzdem zue dr hellschte im Sunnesystem.

D'Dione gliicht in ihrer Zämmesetzig, Albedo un dr Strukture vu ihrer Oberflächi im Saturnmond Rhea. Beidi Mönd wiise underschidlichi Hemisphäre uf. Uf dr Hemisphäre entgege vu dr Umlaufrichtig vu dr Dione sin e Netzwerk vu helle Strife uf ere dunkle Oberflächi un Impaktchrater sichtbar. D'Strife iberdecke d'Chrater, was druf hiwist, dass si vu jüngerem Ursprungs sin. D'Hemisphäri in Umlaufrichtig isch starch verchrateret un zeigt keini grössere Helligkeitsunderschid. Dr Ursprung vum helle Strifematerial isch nit völlig klärt. Es chännt us Eruptione entlang vu Spalte un Riss stamme un sich as dünni Ablagerig us Iis oder Staub abgsetzt ha.

Nohufnahm vu dr Oberflächi vu dr Dione

Chrater un Berg

Einigi (au grösseri) Impaktchrater hän Zentralberg, wie si fier dr Erdmo oder dr Planet Merkur typisch sin. Offesichtlich het die dünn Iischruste vu dr Dione iber geologischi Zitrüm eweg nit eso noochgä wie uf em Jupitermond Kallisto, wo derartigi Strukture fascht völlig igebnet worre sin.

Es wird agnumme, dass d'Dione in ihrer Früehzit geologisch aktiv gsi isch. Durch Prozess wie dr Kryovulkanismus (Kältevulkanismus) wär no e Deil vu ihrer Oberfläche ernejeret worre, wobi die beobachtete Strifemuschter zruckblibe seie. Nooch em Ruckgang vu dr Aktivität wär no - so s'Grundmodell vu dr Theori - die in Umlaufrichtig gläge Hemisphäri durch schläg vu Asteroide veränderet worre, dere ihri Krater d'Strifemuschter gröschtedeils usglöscht häbe.

Uf dr Dione ihrer Oberflächi sind no au starch verchraterti Regione sowie Ebene mit numme wänige Chrater sichtbar. Die erschtgnennte Regione wiise zahlriichi Chrater mit Durchmesser vu meh wie 100 km uf, d'Ebene sin mit Chrater vu wäniger wie 30 km Durchmesser iberzoge. Einigi vu dr Ebene sin sehr starch verchrateret, anderi chum. Debi sin aber starch verchraterti Regione uf dr entgege dr Umlaufrichtig glägene, schwach verchraterte Ebene uf dr in Umlaufrichtig glägene Hemisphäri sichtbar. Säll isch aber s'gnau Gegedeil vu sällem, was s'obe beschribe Grundmodell erwarte losst.

Dr Astronom un Planetegeologe Shoemaker het e Modell entwicklet gha, wo die Verchraterig vu Mönd mit bundener Rotation beschribt. Demnooch seie die meischte Chrater uf dr in dr Umlaufrichtig glägene, die wänigschte Chrater uf dr entgege dr Umlaufrichtig glägene Hemisphäre vu eme Mond z'finde. Im Fall vu dr Dione schint dr Mond währed dr Phase vum heftigschte Asteroidebombardement nämlig gnau entgegegsetzt orientiert gsi z'si. Wil d'Dione relativ chlei isch, cha scho e Impaktereignis, wo e 35 km grosse Chrater hinderlosst, d'Eigerotation vum Mond störe. Wil d'Dione e Vilzahl vu sonige grosse Krater ufwiist, chännt d'Rotation währed dr Phase vum intensive Bombardement wiiderholt gstört worre si. D'Verteilig vu dr Chrater un die hoch Albedo uf dr in Umlaufrichtig glägene Hemisphäri wiise druf hi, dass dr Mond sit mehrere Milliarde Johr die hütig Orientierig bibhalte het.