Dä Artikel befasst sich mit der hütige autonome Gmäinschaft Aragonie. Für die mittelalterligi Staatsgmäinschaft im witere Sinn lueg Krone Aragon, für anderi Begriff lueg Aragon
Comunidad Autónoma de Aragón
Aragonie
WappeFlagge
S Wappe vo Aragonie
S Wappe vo Aragonie
D Faane vo Aragonie
D Faane vo Aragonie
Iiordnig
Art vu de VerwaltigseiheitAutonomi Region
LandSpanienSpanien Spanie
VerwaltigssitzSaragossa (spanisch Zaragoza)
Underdeilige3 Browinze, 33 Comarcas
Basisdate
Iiwohner1'346'293
Flächi47'698 km²
Bevölkerigsdichti28,2 I./km²
ZittzoneUTC+1
BresidäntLuisa Fernanda Rudi (Partido Popular)
Bevölkerig
Amtssprooch(e)Spanisch
regional au Aragonesisch
und Katalanisch
Regionalsprooche un DialäktAragonesisch, Katalanisch
ReligioneKatholisch
Charte
Laag vù Andalusie
Laag vù Andalusie

Aragonie (spanisch und aragonesisch Aragón, katalanisch Aragó) isch en autonomi Gmäinschaft im Nordoste vo Spanie. Iiri Gränze zu Frankriich isch im Norde dr Hauptkamm vo de Püreneä, im Oste gränzt si an Katalonie, im Südoste an Valencia und im Weste an Kastilien-La Mancha, Kastilien und León, La Rioja und Navarra. D Hauptstadt isch Saragossa.

S Gebiet vo dr hütige Autonome Gmäinschaft entspricht em früener Köönigriich Aragonie im ängere Sinn, wo sinersits si Naame em Fluss Aragón verdankt.

Geografii

Im Norde vo Aragonie si d Püreneä, wo dr Hauptkamm von ere siner ganze Lengi nooch d Nordgränze vo dr Autonome Gmäinschaft bildet.

Durch die Ebene des zentralen Aragoniens verläuft der Mittellauf des Ebro, zu dessen Einzugsbereich der größte Teil der Region gehört.

Im Süden der Region liegen Teile des Iberischen Randgebirges.

Flüss

Bedütendi Flüss in dr Regioon si dr Ebro, und sini drei lingge Nääbeflüss Aragón, Gállego und Segre, dr Cinca (e Nääbefluss vom Segre), dr Jalón (e rächte Nääbefluss vom Ebro), dr Jiloca (e Nääbefluss vom Jalón) und dr Mijares und dr Turia, wo vom Süüde vo Aragonie us dur d Regioon Valencia diräkt ins Middelmeer fliesse.

Bevölkerig

Formigal (Huesca) im Winter

Aragonie ghöört zu de Regioone vo Spanie, wo am dünnste besiidlete si. Die äinzigi Groossstadt isch d Hauptstadt Saragossa, wo öbbe d Helfti vo de Iiwooner vo dr Regioon läbt.

Sprooche

D Sprooche in dr Region Aragón:
  • Aragonesisch
  • Katalanisch
  • Spanisch

    • Näbe em Spanische schwätzt mä in e baar Dääler in de Püreneä no die autochthoni aragonesischi Sprooch, wo verschiide isch vom aragonesische Dialäkt vom Spanische. Usserdäm schwätzt mä in e baar Bezirk im Oste vo Aragonie dr Gränze zu Katalonie (der Franja de Aragón) nooch Katalanisch.

    Die grösste Stedt

    1. Saragossa (span. Zaragoza) (620.419)
    2. Huesca (47.923)
    3. Teruel (31.506)
    4. Calatayud (18.531)
    5. Ejea de los Caballeros (16.183)
    6. Barbastro (15.592)
    1. Monzón (15.457)
    2. Alcañiz (13.708)
    3. Fraga (13.035)
    4. Jaca (12.322)
    5. Utebo (12.100)
    6. Tarazona (10.667)

    Die politischi Gliiderig

    Aragonie umfasst die drei Browinze Huesca, Saragossa (Zaragoza) und Teruel, und die si in 33 Bezirk (Comarcas) iidäilt.

    Politik

    Parlamänt

    Sit 1983, wo Aragonie en autonoomi Regioon worden isch, het s acht Waale zum Regionalparlamänt (Cortes de Aragón) gee. Näbe de Parteije, wo in ganz Spanie verdräte si (die linggi PSOE, die konserwativi PP und die linggi IU) häi no zwäi Regionalparteie Bedütig: die bürgerligi Partido Aragonés (PAR) und die linggsorientierti Chunta Aragonesista (CHA).

    Regierig

    D Regionalregierig wird als Gobierno de Aragón oder au as Diputación General de Aragón bezäichnet. Dr Vorsitz het e Ministerbresidänt (Presidente de Aragón), wo vom Parlamänt gweelt wird und d Minister (Consejeros) ernennt.

    D Regionalregierige sit 1983:

    LegislatuurZitruumMinisterbresidäntParteiNotize
    I1983-1987Santiago Marraco SolanaPSOEMinderhäitsregierig
    II1987-1991Hipólito Gómez de las RocesPARKoalition PAR/AP
    III1991-1993Emilio Eiroa GarcíaPARKoalition PAR/PP
    1993-1995José Marco BergesPSOEMinderhäitsregierig
    1995Ramón Tejedor SanzPSOEMinderhäitsregierig
    IV1995-1999Santiago Lanzuela MarinaPPKoalition PP/PAR
    V1999-2003Marcelino Iglesias RicouPSOEKoalition PSOE/PAR
    VI2003-2007Marcelino Iglesias RicouPSOEKoalition PSOE/PAR
    VII2007-2011Marcelino Iglesias RicouPSOEKoalition PSOE/PAR
    VIII2011-Luisa Fernanda Rudi ÚbedaPPMinderheitsregierung

    Wirtschaft

    2003 isch s Bruttoinlandsprodukt pro Iiwooner 19'841 Öiro gsi. Im Vergliich mit em BIP pro Chopf vo dr EU, in Chaufchraftstandard usdruckt, het Aragonie im Joor 2006 en Index vo 112 (EU27=100) ghaa.[1]

    Litratuur

    • Günter Holtus, Michael Metzeltin, Christian Schmitt (Hrsg.): Lexikon der Romanistischen Linguistik. 12 Bände. Niemeyer, Tübingen 1988–2005; Band VI,1: Aragonesisch / Navarresisch, Spanisch, Asturianisch / Leonesisch. Aragonés / Navarro, Español, Asturiano / Leonés. ISBN 3-484-50236-3.

    Weblingg

     Commons: Aragon – Sammlig vo Multimediadateie

    Kwelle

    1. ↑ Archivierte Kopie (Memento vom 24. Septämber 2015 im Internet Archive) Instituto Nacional de Estadistica


    Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Aragonien“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

    Koordinate: 41° 33′ N, 0° 39′ W

    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.