Dialäkt: Oberbaselbieterdütsch |
Dr Gross Aletschgletscher isch dr gröschti und dr längschti Gletscher vo dä Alpä. Är isch 23,1 km lang und er het 1973 ä Flächi vo 86,6 km² gha. Sis Schmelzwasser fliesst dur d'Massa in d'Rhone. Früener hei au no dr Ober- und der Mittelaletschgletscher zum Grossä Aletschgletscher zellt wil si denn no mitenand verbunde gsi si.
Dr Gletscher isch Däil vom UNESCO-Wältnaturerb Schwizer Alpe Jungfrau-Aletsch.
Firngebiet am Konkordiaplatz
Dr Ursprung vom Grosse Aletschgletscher isch in dr 3800m höche Jungfrau-Region. Dört fliesse drei riisigi Firnström zämme.
- Vo Weschte chunnt dr Gross Aletschfirn. Är het ä Längi vo öppe 9 km und isch öppe 1,5 km breit. Er isch übere 3173m höche Gletscherpass vo dr Löschtelucke mit em Langgleschter verbunde. Dä fliesst richtig Lötschetal.
- Vo Nordweschte chunt dr Jungfraufirn. Är isch öppe 7 km lang und 1-2 km breit.
- Vo Norde chunt s Ewigschneefeld. Äs isch öppe 8 km lang und öppe 1,2 km breit. Gege Norde isches mit em Pass vom untere Mönchsjoch (3529 m ü. M) mit em Izugsgebiet vom untere Grindelwaldgletscher verbunde. Übers Obere Mönchsjoch (3627 m ü. M.) isches mit em Jungfraufirn verbunde.
- Vo Oste chunnt dr Grüeneggfirn. Är isch 3 km lang und öppe 600 m breit und isch nach Oschte übere Gletschterpass vo dr Grüenhornlucke (3280 m ü. M.) mit em Fieschergletscher verbunde.
Verlauf
Vom Konkordiaplatz us chinnt dä Isstrom, wo öppe 1,5 km breit isch, mit ärä Gschwindigkeit vo bis zu 180 Meter pro Joor nach Südoste. Er macht den ä grossi Rächtskurve und biegt immer mehr nach Südweschte ab. Dr undertschti teil vom Gletscher isch bedeckt mit Moräneschutt. D'Gletscherzunge isch im momänt uf öppe 1560 m.ü.M, also no unter dr Waldgränze. Vo dört chunnt dr Bach Massa wo durd Massaschlucht dures Wasserchraftwärk got und spöter ind Rhone fliesst.
Gletscherschwankige
In sim Hochstadium währen dr chliine Iiszit - öppe in dr mitti vom 19. Johrhundert - isch dr Gross Aletschgletscher no öpe 2.5 km witer ins Tal abe gange as jetze. Wäg dr allgemeine Erwärmig sit öppe 1870 ischer vorallem underhalb vom Konkordiaplatz chlinnerworde und het grossi Flächene an Fels freigeh. Dr ursprünglich (in der Neuzitt) höchsti Gletscherstand chame no guet an de no fascht unbewachsene Sitemoräne abgläse wärde. Sit 1850 het d Dicki vom Gletscher zum Teil über 100 m abgno. Früener si sogar d Iisström vom Oberaletschgletscher und vom Mittelaletschgletscher diräkt mit em Grosse Aletschgletscher verbunde gsi.
Churzfrischtige Klimaschwankige hei em Gletscher wäg siner grosse Masse nid vil usgmacht. Während däm dass vili anderi Gletscher am ändi vo dä 70er bis aafangs 80er Joor länger worde si, het sich dr Aletschgletscher fascht gar nid bewegt. Ebefalls bi dr Erwährumg sit 1983 het er fascht nid reagiert. Erscht in de letschte Joor wos jetz ame sehr heiss gsi isch het er sich jetz aber doch stark afe zruggzieh, wi au fill anderi Alpegletscher.
Weblingg
- Arthur Fibicher: Aletschgletscher. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Koordinate: 46° 26′ N, 8° 4′ O; CH1903: 648269 / 142636