S 5. Johrhundert isch vom 1. Jänner 401 bis zum 31. Dezember 500 gange, und ghört zur Spätantike.

Zittalter/Epoche

Spätantike, Afang vom Mittelalter

Ereigniss/Entwicklunga

Romulus Augustulus, dr ledst Weströmisch Kaiser

• um 410 hond sich d Römer us Britannie zruckzoge
• Rom wird 410 vo dr Westgote uberrennt
• Da Hunnenhköig Attila hot an große Toal vo Europa arobert und uberlegt 452 Rom azgriife.
• Papst Leo I hot Attila troffe und eam d Eroberung Roms usgredet
• D Vandale 439 erobernd Karthago und fallend 455 z Rom i. Si erchläre sich als einzigs Germaneriich vu Rom uabhängig.
• 476 ischs Ende vom Weströmische Riich – dr Odoaker setzt dr Kaiser Romulus Augustulus – e Bue – ab. Es handelet sich aber eigentlich numme um e Militärputsch, dr Staat, sowiso uf Italie gschrumpft, blibt intakt. In Dalmatie regiert noch dr legitim Westkaiser Julius Nepos bis 480.
• Die Schiff vo dr Vandale beherrschend s Middlmeer im Weste
• 475/476 schribnd d Weschtgote eanas Volksrecht im Codex Euricianus nider
• 486 D Franke erobere s Riich vum Syagrius in dr Gegend vu Nordfrankrych. De Syagrius isch de ledscht römisch Statthalder in Gallie gsi. De Syagrius wird higrichtet.
• 491 D Regierung in Konstantinopel will endlich d Ostgote vum Balkan loswerre. Drum schickt si dr Theoderich los, dr Odoaker in Italie abzsetze, Säller verschanzt sich z Ravenna un wird dert zwei Johr belageret, bevor er sich ergit. Bime angebliche Fridensesse bringt dr Theoderich no 493 de Odoaker eigehändig mit em Schwert um.
• Irgendwenn nooch 440 lond sich Anglsaxe – wohrschinle uf Ilandung vo Vortigern – in Britannie nider
• Dr Buddhismus breitet sich in Myanmar un Indonesia us.
• Afrikanische und indonesische Siidler kummen noch Madagaskar.

Berühmte Lüt

• Augustinus vo Hippo (354–430): Bischof und Theolog; (De civitate Dei)
• Flavius Aëtius, da letschte grosse römische General (gst. 454)
• Attila, Hunnekönig (gst. 453)
• Peroz I., Perserkönig
• Romulus Augustulus, ledster weströmischer Kaiser
• Niall Noigiallach, Stammvater vo oana vo dr wichtigschte irische Dynaschtie
• St. Patrick, bringts Christetum ge Irland
• Theoderich, König vo dr Ostgote
• Papscht Leo I
• Alarich I, König vo dr Westgote
• Papst Leo I

Des isch entdeckt, erfunde und igführt wore

• China verwendet zum erste Mol Stiigbügl fer Rösser
• Im Frankeriich wird s Huefiise bi dr Rösser igfüehrt
• D Angelsaxe verwendets Futhorc-Alphabet (Rune)