Yvyku'i
Yvyku'i táva paraguaigua opytáva Paraguari Departamento-pe, 120 km rupi Paraguay-gui tape guasu 1 rupi.
| Yvyku'i Ybycuí | ||
|---|---|---|
| Tetã |  Paraguái | |
| Tetãvore | Paraguari | |
| Távayguakuéra | 20.887 ava | |
| Ape távagui | 273 km² | |
| ISO | ||
| Yvatekue | 121 m | |
| Koordinasion | ||
Yvykuaa
Yvyku’i opyta 123 km táva Paraguaýgui.
Ararova
Hakukue ñamombytétaramo 21ºC rupi, arahaku aja katu og̃uahẽ 39ºC peve ha araro’y aja 2ºC peve.
Demografía
Yvyku'ípe oiko 20.887 tapicha; ijapytepekuéra oĩ 10.756 kuimba'e ha 10.131 kuña, he'iháicha Censo Guasu ojejapo'akue 2002-pe.
Tavaitépe katu oiko 4.630 tapicha, ha okaháre katu 16.257.
Ekonomía
Tembiapokuéra apytépe ikatu ja'e oĩha ñemitỹ, mymba jerereko, yvyra jehepyme'ẽ, inimbo ñepovã ha mandyju ñemono'õ.
Oĩ avei fábrica ojejapohápe tatapỹi, terã eirete ñeñami, ha eíra takuar'ẽ ojejapohápe.
Tupão
San José, táva ñangarekohára tupão.
Mbo’ehao
Mbo’ehao Niño Jesús ha’e peteĩ mbo’ehao tuichavéva upe jerére.
Mba’yruguata
Opyta 123 kilómetro táva Paraguaýgui, peteĩ tape hũ tape guasu 1 Mcal. Francisco Solano López rehegua ári.
Turismo
Yvyku'ípe oĩ fundición de hierro ha arsenal Minas Cué, ojekuaáva La Rosada ramo, omba'apo va'ekue yma karai Carlos Antonio López omanda aja. Upépe ojejapo akue tembiporu ñorairõrã ha avei opaite mba'e ygarata guasu flóta paraguaya peg̃uarã.
Guerra de la Triple Alianza aja, fundición Minas Cuépe ojejapo opaichagua mboka, upéi katu opyta ambue tetãygua pópe ha ombyaipa hikuái. Ko'ág̃a La Rosada-pe oĩ peteĩ Museo jahechahápe tembiporueta ojeporu'akue yma oñemboyku hag̃ua kuarepoti, avei mbokaita upépe ojejapo vakue.
La Rosada opyta Parque Nacional de Ybycuí ryepýpe. Ko Párquepe avei opyta Salto Mina, ojeheróva avei Salto Cristal, ikatuhápe jaguata ha jahecha tymba saite ha ka'aguy, opaichagua yvyra uperupigua. Tapepo'i rupi ñag̃uahẽ Salto Guaraníme.
Yvyku'ípe avei jahecha Pozo Tatacua, ipypukukue avave oikuaa’ỹva. Upépe avei jajuhu Paso Ita.
Turista kuéra katu, oikuaasemiẽvéva Paraguái reko'asa, oguãhẽ joaite ohecha Bernardino Caballero róga tujakue.
Granja Escuela Mamoreípe oñeñeha'ã ojehesape'a mayma upérupi oikóvape oikuaa haguã tuicha mba'eha pe ñande rekoháre ñañangareko.
Tapicha ojekuavéva upepegua
Imembykuéra ojekuaavevahína ko’ãva:
- Gral. Bernardino Caballero, heñói rupi Yvyku’ípe, ojehero chupe "El Centauro de Ybycuí". Ko távape, hérape oime tape ha mbo’ehao guasu "Gral. Bernardino Caballero".
- Mauricio Cardozo Ocampo, puraheiha ha purahéi apoha, ñe’ẽpapára ha puraheiha aty myakãha, heñoiva’ekue 1907-me.
- Vicepresidente Facundo Machaín ofundava’ekue mbo’ehaovusu Medicina ombo’éva.
Referencias
- Geografía Ilustrada del Paraguay, Distribuidora Arami SRL; 2007. ISBN 99925-68-04-6
- Geografía del Paraguay, Primera Edición 1999, Editorial Hispana Paraguay SRL
- Guaraní Renda