Arapy
Arapy (karaiñe'eme: Mundo) ha Arapyete (karaiñe'ẽme: Universo) ha'e opa mba'e ha ára, ha opa teko teterehegua mba'egui ha ku'erã.
Arapy Reñói
Ñepyrũrãme ndaipóriva’ekue mba’eve. Oikoraka’e peteĩ typy’ũvusu (caos). Upeichaháguinte heñóisapy’a mbara'e (energía) osẽhágui avei arapy, sapy’aitépe, peteĩ tesapirĩme. Upe mba’eguasuete ojehúva oñembohéra Big Bang (Kapu’ypy Guasu). Upe guive ava imandu’a avei hembikuaa ypýre. Upe kapu’ypy ojehúkuri ojapóma parundysu sua ary (14 mil millones de años). Oje’e hag̃ua arapy oguerekoha parundysu sua ary, ndahi’areiete, tembikuaa rekahára (investigadores) oisãmbyhy peteĩ arapyrechaha (telescopio), oñembohérava Hubble, peteĩ mbyja atýre, oĩva mbyjaita’aty (constelación) hérava Escorpio-pe; imombyrýva ñande yvy’apu’águi (planeta) 7000 tendy arajere (año luz). Oje’e umíva umi mbyja aty ha’eha umi itujavéva arapýpe, ha heñoihague ojapo su sua ary, oiko rire upe kapu’ypy. Umi mbyja apytépe jajuhukuaa avei heta mbyja kusugue, ijaku’i ha ho’ysã mbeguekatúva. Ko’ã mbyja rupive ikatu ojekuaa mboy arýpa oguereko arapy.