Wamphray
‘S e baile beag dùthchasail faisg air Loch Mhabain, air an àirde an iar-dheas na h-Alba a th’ ann an Wamphray (Wamfry neo Wamfray o shean). Tha e suidhichte aig 74m os cionn ìre na mara,[1] ann an ceann a tuath Dhùin Phris is Gall-Ghaidhealaibh (Siorrachd Dhùn Phrìs ro 1975), eadar Drochaid Mhic Iain agus Am Magh Fada,[2] ri taobh na h-aibhne Anainn.[3] Tha e 227km air falbh bho Obar Dheathain, 88km bho Ghlaschu, 29km bho Inbhir Anainn agus 80km bho Dhùn Èideann, prìomh-bhaile na dùthcha.[4] 'S e Beurla agus Beurla Ghallda th' ann an dà chànan aig a’ mhòr-chuid dhuibh ann am Wamphray. Tha Eaconomaidh a' bhaile gu math crochte air àiteachas agus coilltearachd. Taobh fhoghlaim, chan eil sgoiltean ann,[5] agus le sin feumar a dhol dha na sgoiltean anns a' Mhagh Fada neo Logarbaidh.
Wamphray | |
Suidheachadh | |
Dùthaich | Alba |
Ceàrn | Dùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh |
Co-chomharran | 55° 14′ 24″ Tuath 03° 23′ 46″ Iar |
Feartan fiosaigeach | |
Farsaingeachd | 53.3 km² |
Àireamh fòn | 01387 |
Duilleag oifigeil | Wamphray aig Visit Scotland |
Freumhan an Ainm
A rèir eòlaichean fhreumh-fhaclachd, tha a h-uile coltas ann gur ann às a' Ghàidhlig Uamh a tha an t-ainm. Nochd a' Ghàidhlig ann an ceann a deas na h-Alba anns an 7mh Linn agus bha an cànan fhathast làidir ann an Siorrachd Dhùn Phrìs fhèin anns an 14mh Linn.[6]
Eachdraidh
Chruthachadh tursachan aig Kirkhill ro àm nan Ròmanach agus thogadh caisteal le motte san 12mh Linn.[7] S' ann le Roger de Kirkpatrick a bha an t-àite seo ann an 1357, ach bha làmh an uachdair air a bhith aig Clann 'Ic Iain bhon 1549.[8] Bha faisg air 580 duine a' fuireach an seo ann an 1830[9] ach tha àireamh-shluaigh na sgìre air a bhith a' tuiteam bhon uairsin. Chaidh eaglais ùr a thogail ann an 1834, ann an aon àite far an robh sean eaglais ann o shean.[10] Sgrìobh Walter Scott luaidh air a bheil The Lads of Wamphray ann an 1800[11] mu dheidhinn eachdraidh trioblaideach na sgìre san 16mh Linn.[12] Thogadh loidhne-rèile tron sgìre ann an 1847, ach dhùnadh an stèisean ann an 1960.[13] A-rèir carragh-chuimhne san eaglais, fhuair naoinear à Wamphray bàs sa Chogadh Mòr[14] agus ceathrar eile san Dàrna Cogadh.
Iomraidhean
- Elevation Map
- Scottish Places
- Red House
- Distance From
- A' ChomhairleTeamplaid:Fix/category
- Transactions and Journal of Proceedings of the Dumfriesshire and Galloway Natural History and Antiquarian Society. Third Series. Volume XI: 147
- Dumfriesshire Companion
- Canmore
- Visions
- Scotland's Churches
- Scholar Commons
- Minstrelsy
- Butt, R. V. J. (1995). The Directory of Railway Stations: details every public and private passenger station, halt, platform and stopping place, past and present (1st ed.). Sparkford: Patrick Stephens Ltd. ISBN 1-8526-0508-1. OCLC 60251199
- Scottish War Memorials Project
Achadh na h-Eaglaise • Ae • Amisfield • Applegarthtown • Auldgirth • Bankend • Bàrr na Dris • Beattock • Bentpath • Canonbaidh • Cathair • Cathair Ruairidh • Chapelknowe • Cille Chonaill • Cille Bhrìghde • Cill Osbairn • Cille Phàdraig nam Fleamach • An Clachan • Clarencefield • Collin • Comar na Drise • Cuingealach • Dalswinton • Daltan • Doire Chonaill • Dòrnach • Drochaid Charrainn • Drochaid a' Mhuilinn • Drochaid Mhic Iain • Dubhras na Doire • Dùn Choll • Dùn Phris • Dùn Sgoir • Eaglais Fheichin • Eastriggs • Eskdalemuir • Gleann Chapall • Greatna • Hightae • Hoddom • Inbhir Anainn • Kettleholm • Kirtlebridge • Langaim • Loch Mhabain • Logarbaidh • Am Magh Fada • Middlebie • Mouswald • Parkgate • Penpont • Powfoot • Ruadhail • Templand • Torthorwald • Tynron • Wamphray • Waterbeck