Lios Tuathail
'S e baile margaidh ann an ceann a tuath Contae Chiarraí, Cúige Mumhan, Èirinn a th' ann an Lios Tuathail (Beurla: Listowel).[1] Tha e suidhichte ri taobh na h-Aibhne na Féile,[2] 91km air falbh bho Chorcaigh, 96km bho Ghaillimh, 63km bho Luimneach agus 238km bho Bhaile Átha Cliath, prìomh-bhaile na dùthcha.[3] Tha 4,338 duine a’ fuireach anns a' bhaile fhèin agus 22,668 sa sgìre uile gu lèir.[4]
Lios Tuathail | |
Suidheachadh | |
Dùthaich | Èirinn |
Ceàrn | Cúige Mumhan |
Sgìre | Contae Chiarraí |
Co-chomharran | 52° 27 00' Tuath 09° 29 00' Iar |
Feartan fiosaigeach | |
Farsaingeachd | 33 km² |
Àireamh-shluaigh | 4,338 (2006) |
Dlùths | 131.45/km² |
Àireamh fòn | + 353 68 |
Duilleag oifigeil | Comhairle Lios Tuathail |
Eachdraidh
Chaidh Lios Tuathail a chlàradh airson a’ chiad turas sa bhliadhna 1303 is an caisteal aige fo bhuaidh teaghlaich Normanach air an robh Mac Mhuiris.[5] Chuairtich na Sasannaich an caisteal fad 28 làithean ann an 1600. [6] Chaidh luchd-dìonta a’ chaisteil a chur gu bàs an dèidh làimhe, fo òrdughan Charles Wilmot, ceannard nan Gall. Thug ar-a-mach nam poileas àite an seo san Ògmhios 1920, ri linn Cogadh Neo-eisimeileachd na h-Èireann (Gaeilge Cogadh na Saoirse).[7]
Daoine Ainmeil
- Tomás Ó Rathaile (1883 – 1953): Cànanaiche.
Sloinnidhean cumanta ann an Lios Tuathail
Seo liosta nan sloinneadh na bu chumanta sa bhaile is sa sgìre bho Chunntas-sluaigh na h-Èireann 1901 agus 1911:[8]
Ó Conchobhair, Ó Ciardha, Staic, Ó Murchadha, Ó hInnreachtaigh, Ó Duilleáin, Ó Súilleabháin, Ó Cinnaolaidh, Ó Catháin, Ó Buachalla, Mac Uileagóid, Mac Gearailt, Ó Cearmada, Ó Cróinín, Mac Grífín, Ó Conaill, Breathnach, Mac Cárthaigh, Ó Liatháin, Ó Síthigh, Ó Nualláin, De Barra, Ó Coileáin, Mac Mhuiris, Ó Dubhghaill, Ó Maoldomhnaigh, Ó hÉalaighthe, Ó Ceallaigh, Ó Gealbháin, Ó Loingsigh, MacMathúna, Ó Mordha, Ó Maoilmhichil, De Brun, Ó Dálaigh, Ó h-Airtnéada, Ó hAodha, Ó Móráin, Seoigh, Ó Briain, Mac Seóin, Ó Laochdha, Baróidigh, Ó Cearbhaill, Ó Flaithbertaigh, Ó Foghlú, De Grainbhil, Ó Ciarba, Ó Muircheartaigh, Ó Scannláin.
Bailtean co-cheangailte
- Los Gatos, (Calafòrnia)[9]
- Shawnee, (Kansas[10]
A thuilleadh air sin, 's ann à Lios Tuathail an Èirinn a fhuair Listowel (Ontario, Canada) ainm.
Ceanglaichean a-mach
Iomraidhean
- Logainm
- Salmon Ireland
- Global Feed
- CSOI
- Library Ireland
- Siege Mines and Underground Warfare, Kenneth Wiggins, Shire Publications, 2003, ISBN 0 7478 0547 4
- Police History
- An Chartlann Náisiúnta
- SVCN
- City of Shawnee.