Inbhir Anainn
‘S e baile beag dùthchasail agus port iasgaich faisg air Dùn Phris, air an àirde an iar-dheas na h-Alba a th’ ann an Inbhir Anainn neo Anainn. Tha e suidhichte aig 20m os cionn ìre na mara,[1] air an àirde an iar-dheas Dhùin Phris is Ghall-Ghàidhealaibh (Siorrachd Dhùn Phris ro 1975), eadar Cathair Ruairidh agus Greatna, ri taobh na h-aibhne Anainn.[2] Tha e 251km air falbh bho Obar Dheathain, 116km bho Ghlaschu, 24km bho Dùn Phris agus 107km bho Dhùn Èideann, prìomh-bhaile na dùthcha.[3] 'S e Beurla agus Beurla Ghallda th' ann an dà chànan aig a' mhòr-chuid dhuibh ann an Inbhir Anainn, ged a tha Pòlais làidir cuideachd. Tha Eaconomaidh a' bhaile gu math crochte air àiteachas, coilltearachd, taighean-gnìomhachais agus dreuchdan ann an Cathair Luail. A bharrachd air sin, tha an t-àite làn seirbheisean dhen a h-uile sheòrsa. Taobh fhoghlaim, tha ceithir bun sgoiltean agus àrd sgoil ann.[4] Ann an 2001 bha 8,389 duine a' fuireach an seo. [5] Tha an t-Slighe Srath Anainn air a bhith a' dol tron bhaile bho 2009.[6]
Inbhir Anainn | |
Suidheachadh | |
Dùthaich | Alba |
Comhairle | Dùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh |
Co-chomharran | 54° 58′ 59″ Tuath 3° 15′ 58″ Iar |
Comharradh-clèithe | NY 190 661 |
Feartan fiosaigeach | |
Àireamh-shluaigh | 8,389 (2001) |
Àireamh fòn | 01461 |
Duilleag oifigeil | Duilleag a' Bhaile |
Freumhan an Ainm
A rèir eòlaichean fhreumh-fhaclachd, tha a h-uile coltas ann gur ann às an ainm Ban dhia Gàidhealach Anu neo Cuimris Anaw[7] a tha ainm a' bhaile.[8] 'S ann gu math pailt a tha ainmean-àite ann an Cuimris neo Gàidhlig ann an ceann a deas na h-Alba, gu ruige Inbhir Anainn.
Eachdraidh
Chaidh Inbhir Anainn a chlàradh san 7mh linn anns an làmh-sgrìobhainn Ravenna mar Anava agus ann an 1124 mar Estrahanent.[9] Chuir Prionnsa Teàrlach Stiùbhart seachad na h-oidhche ann an taigh ann an Inbhir Anainn, far a bheil an taigh-seinnse Auberge a-nis, air DihAoine 20 an Dùbhlachd 1745, air an t-slighe air ais a dh' Alba gu ruige na Gàidhealtachd.[10] Sgrìobh Raibeart Burns an dàn ainmeil The Deil's awa' wi' the Exciseman (Gàidhlig: Tha an diabhal air falbh leis a' ghàidsear) an seo ann an 1792, nuair a bha esan fhèin na ghàidsear.[11] A-rèir carragh-chuimhne a' bhaile, fhuair 214 duine à Dail Bheithe bàs sa Chogadh Mòr[12] agus 56 duine eile san Dàrna Cogadh. Bha e na Bhorgh Rìoghail le dleastanasan riaghlaidh eadar 1855 agus 1930, nuair a chuireadh às dhan t-siostam.[13]
Daoine Ainmeil
- David Payne (1843 - 1894). Peantair.
Bailtean co-cheangailte
Iomraidhean
- Falling RainTeamplaid:Fix/category
- River Annan
- Distance From
- Schools Search
- Scotland's Census Result OnLine
- Annandale Way
- Scottish Places
- Transactions and Journal of Proceedings of the Dumfriesshire and Galloway Natural History and Antiquarian Society. Third Series. Volume XI: 147
- “Annan/Anainn”. Ainmean-Àite na h-Alba. Air a thogail 4mh dhen Lùnasdal 2021.
- Dumfries Museum
- Open Plaques
- Scottish War Memorials Project
- NRS
Achadh na h-Eaglaise • Ae • Amisfield • Applegarthtown • Auldgirth • Bankend • Bàrr na Dris • Beattock • Bentpath • Canonbaidh • Cathair • Cathair Ruairidh • Chapelknowe • Cille Chonaill • Cille Bhrìghde • Cill Osbairn • Cille Phàdraig nam Fleamach • An Clachan • Clarencefield • Collin • Comar na Drise • Cuingealach • Dalswinton • Daltan • Doire Chonaill • Dòrnach • Drochaid Charrainn • Drochaid a' Mhuilinn • Drochaid Mhic Iain • Dubhras na Doire • Dùn Choll • Dùn Phris • Dùn Sgoir • Eaglais Fheichin • Eastriggs • Eskdalemuir • Gleann Chapall • Greatna • Hightae • Hoddom • Inbhir Anainn • Kettleholm • Kirtlebridge • Langaim • Loch Mhabain • Logarbaidh • Am Magh Fada • Middlebie • Mouswald • Parkgate • Penpont • Powfoot • Ruadhail • Templand • Torthorwald • Tynron • Wamphray • Waterbeck