Iași
'S e baile mòr eadar Chişinău agus Piatra Neamț, air an àirde an ear-thuath Romàinia a th' ann an Iași (IPA: ˈˈjaʃʲ, seann ainm: Târgul Ieșilor, Turcais: Yaş, Gearmailtis: Jassenmarkt, Ungairis: Jászvásár). Tha e suidhichte ri taobh na h-Aibhne Bahlui, aig 60m cionn ìre na mara, san t-siorrachd (Romàinis: Județ) Iași. Tha 290,422 duine a' fuireach ann.[1] 'S e an dàrna baile as motha na dùthcha 's ann.
Iași Yaş Jassenmarkt Jászvásár
| |||||
Suidheachadh | |||||
Dùthaich | Romàinia | ||||
Ceàrn | Iași | ||||
Co-chomharran | 47° 09 25' Tuath 27° 35 25' Ear | ||||
Feartan fiosaigeach | |||||
Farsaingeachd | 93.9 km² | ||||
Àireamh-shluaigh | 290,422 (2011) | ||||
Dlùths | 3,092.89/km² | ||||
Àireamh fòn | +40 02 32 | ||||
Duilleag oifigeil | Duilleag Oifigeil |
Eachdraidh
'S ann à ainm treubh Sarmatae air an robh Iasyx 's a th'ann an t-ainm. B' iad seo a shabaid an aghaidh Mharcus Aurelius. Chaidh am baile a chlàradh airson a' chiad turais ann an 1408. Thug Tatari, feachdan Impireachd nan Otomanach, Cosacaich agus Arm na Pòlainne ionnsaigh air Iași ochd tursan eadar 1513 agus 1686. Bha e na phrìomh-bhaile Țara Moldovei bho 1564 gu ruige 1859, an uair sin Principatele Unite gu ruige 1862 agus, aig àm A' Chogaidh Mhòir, prìomh-bhaile Romàinia eadar 1916 agus 1918.[2] Bha cultair Iùdhach uabhasach fhèin làidir ann an Iași ron chogadh. Ann an 1900 b' e Iùdhaich a bh' ann suas gu 51% muinntir a' bhaile. Rinneadh pogrom orra air 29 an t-Ògmhios 1941, agus an uair sin rinn an Uile-losgadh an còrr. Thug plèanaichean-cogaidh an Aonaidh Sobhiataich ionnsaigh air a' bhaile air 26 an t-Ògmhios agus 28 an t-Ògmhios 1941.[3] Thuit Iași gu feachdan an Aonaidh Sobhiataich air 29 an Lùnasdal 1944, aig deireadh An Dàrna Cogaidh.
Bailtean co-cheangailte
- Athens
- Chernivtsi
- Chişinău
- Chernivitsi
- Ilioupolis
- Isfahan
- Jericho
- Monterrey
- Padova
- Peristeri
- Poitiers
- Sant'Oreste
- Veliko Tarnovo
- Villeneuve-d’Ascq
- Vinnytsia
- Xi'an
Iomraidhean
- Institutul Național de Statistică
- N. A. Bogdan, Orașul Iași: monografie istorică și socială, ilustrată, Editura Tehnopress, Iași, 2009.
- Markus Bauer: Zur Geschichte eines „Pogroms“ – Iași, Juni 1941, Aschkenas. Zeitschrift für Geschichte und Kultur der Juden. Bd. 14, Heft 2, 2005, ISSN 1016-4987.
- Limone Yagil, « Paul Ackerman », Au nom de l'art, 1933-1945. Exils, solidarités, engagements, Librairie Arthème Fayard, Paris, 2015.