Frances Tolmie
Tha Frances Tolmie (1840-1926) ainmeil airson nan cruinneachaidhean de dh'òrain Ghàidhlig a rinn i. B' i a' chiad neach-cruinneachaidh nach do dh'fheuch na h-òrain a 'leasachadh' nuair a dh'fhoillsich i iad, ach a thug iomradh orra mar a chuala i iad.[1]
| Frances Tolmie | |
|---|---|
| Beatha | |
| Breith | Diùirnis, An t-Eilean Sgitheanach, 13 dhen Dàmhair 1840 |
| Dùthaich |
 Alba |
| Bàs | Dùn Bheagain, 31 dhen Dùbhlachd 1926 |
| Foghlam | |
| Foghlam | Colaiste Newnham |
| Cànain |
Gàidhlig Beurla |
| Dreuchd | |
| Dreuchd | beul-aithrisiche |
A beatha
Rugadh i ann an 1840 ann an Uiginis, an t-Eilean Sgitheanach. B' e athair John Tolmie, fear-baile no gabhaltach ann an Uiginis. Tha beul-aithris air an Eilean ag innse gur e Lochlannaich a bh' anns na Tolmie agus gun do thog iad Caisteal Dhùin Thuilm.[2]
Chuir i seachad a beatha le a bràthair ann an Sròn an t-Sìthein agus an uair sin ann an Bracadal bho 1856 nuair a chaidh a bràthair a ghairm dhan eaglais an sin.
A h-obair
Bha Gàidhlig aice agus bha comas aice ceòl a sgrìobhadh agus a leughadh. [1]
Mar nighean òg, rinn i obair airson a' Bhana-mhaighstir NicLeòid Dhùn Bheagan, a' fighe stocainnean do shaighdearan anns a' Chogadh Crimea. [1] B' ann aig an àm sin a thòisich i òrain a chruinneachadh bho a teaghlach fhèin agus a coimhearsnachd.[1] Thug i na h-òrain dhan English Folksong Society a dh'fhoillsich iad ann an 1911.[1] Thug i òrain cuideachd do Keith Norman MacDonald agus tha 130 òrain anns a' Gesto Collection a dh'fhoillsich e.[1]
Clàr-leughaidh
- Tolmie, Frances. One hundred and five songs of occupation from the Western Isles of Scotland Ceredigion: Llanerch, 1997 ("Reprinted from the Journal of the Folk-Song Society, no. 16, 3rd part of vol. IV, 1911.")
Sgrìobhaidhean mu a deidhinn
- Bassin, Rose Ethel. The debt of Marjory Kennedy Fraser to Frances Tolmie. A paper read to the Gaelic Society of Inverness on 28th March, 1958. Reprinted from Gaelic Society of Inverness transactions. Stirling: s.n., 1963
- Bassin, Ethel. The old songs of Skye: Frances Tolmie and her circle Derek Bowman (deas.) London: Routledge and Kegan Paul, 1977.
- De Val, Dorothy. 'Collecting in Scotland and Ireland' ann an In search of song : the life and times of Lucy Broadwood Farnham, 2011.
- Leabharlann Nàiseanta na h-Alba (NLS) 'Correspondence and papers of Hector Hugh Mackenzie (1867-1948) mostly relating to Highland History and music, including some papers relating to Frances Tolmie. Acc 12175'
- Nicolson, A.W. 'Look Out For New Book' ann an The Clarion of Skye Issue 18, July 1952. Page 5.
- 'Frances Tolmie' Clàradh leis an Urr. Ailig MacCoinnich a' bruidhinn ri Iain Peatarsan air Tobar an Dualchais. 1971. URL
- 'Luadh; Frances Tolmie a' tadhal air Beàrnaraigh.' Clàradh le Dòmhnall Iain MacAsgaill air Tobar an Dualchais. URL
- 'Prògram Choinnich: Màiri Nighean Alasdair Ruaidh agus Francis Tolmie.' Coinneach MacÌomhair & Mòrag NicLeòid. 1995.02.21. URLTeamplaid:Fix/category
- 'Prògram Choinnich: Leabhar de 105 òrain a chruinnich Frances Tolmie.' Coinneach MacÌomhair & Mòrag NicLeòid. 1997.10.16 URL
Iomraidhean
- MacLeod, Morag (2007) 'Collectors of Gaelic Song' ann an A Compendium of Scottish Ethnology Volume 10: Oral Literature and Performance Culture John Beech et al. (deas.) Edinburgh: John Donald. d.441-2. ISBN: 9780859766791
- Nicolson, A.W. 'Look Out For New Book' ann an The Clarion of Skye Issue 18, July 1952. d. 5.