An Roinn-Eòrpa
Is mòr-thìr an Roinn-Eòrpa, aon de na seachd tìrean mòra, agus e na pàirt Siar de Euràisia. Tha i air a dealachadh bho Àisia le crìoch thraidiseanta a tha air a cumadh leis na Beanntan Uralach 'san Ruis, am Bosphorus 'san Tuirc agus bho Afraga leis a' Mhuir Meadhanach. Tha an an Cuan Siar air taobh an Iar na Roinn-Eòrpa. Tha mu leth-cheud dhùthaich 'san Roinn-Eòrpa.
- Faic cuideachd: An t-Aonadh Eòrpach
Bunachas
Anns an Eòlas-sgeulachd na Greug, bha Europa 'na ban-phrionnsa Fhèniseach a bha air a goid air falbh le Zeus, agus e ann an dreach tarbh, 's gun tug e do dh'eilean Chrèat i, far an do rug i Minos.
Stàitean agus Dùthchannan
Chan eil stàitean na Roinn-Eòrpa ceangailte ri chèile le cruinn-eòlas a-mhàin: dh'fhàs iad gu bhith ceangailte ann eachdraidh cuideachd, a bharrachd air ceanglaichean eile tha ann, m.e.: cultar, gniomhachas, poileataigs, lagha.
Is e seo liosta nan stàitean agus dùthchannan na Roinn-Eòrpa a chleachdar aig na Dùthchannan Aonaichte. Ach tha liostaichean eile ann. Mar sin s' urrainn do na stàitean neo na h-àireamhan a bhith eadar-dhealaichte.
Ainm dùthcha[1] | Ainm-duibhearach | Farsaingeachd (km²) |
Àireamh-shluaigh (1 an t-Iuchar, 2002 est.) |
Prìomh-bhaile |
---|---|---|---|---|
Roinn Eòrpa an Ear: | ||||
A' Bhealaruis | Беларусь | 207,600 | 10,335,382 | Minsk |
Bulgàiria | България | 110,910 | 7,322,858 | Sofia |
Moldàibhia[2] | Moldova | 33,843 | 4,320,490 | Chişinău |
A' Phòlainn | Polska | 312,685 | 38,518,241 | Warsaw |
Ròmainia | România | 238,391 | 22,276,056 | Bucharest |
An Ruis [3] | Россия | 3,960,000 | 106,037,143 | Mosgo |
An t-Seic | Česká republika | 78,866 | 10,228,744 | Pràg |
An t-Slòbhac | Slovensko | 48,845 | 5,447,502 | Bratislava |
An Ùcrain | Україна | 603,700 | 46,299,862 | Kyiv |
An Ungair | Magyarország | 93,030 | 9,956,108 | Budapest |
Roinn-Eòrpa a Tuath: | ||||
Na h-Eileanan Àland (Suòmaidh) | Åland | 1,552 | 26,008 | Mariehamn |
An Danmhairg | Danmark | 43,094 | 5,368,854 | Copenhagen |
Eastòinia | Eesti | 45,226 | 1,415,681 | Tallinn |
Eilean Mhanainn [4] | Ellan Vannin | 572 | 73,873 | Doolish |
Na h-Eileanan Fàro (An Danmhairg) | Føroyar | 1,399 | 46,011 | Tórshavn |
Poblachd na h-Èireann | Éire | 70,280 | 4,234,925 | Baile Átha Cliath |
Geàrnsaidh [5] | Bailiwick of Guernsey | 78 | 64,587 | St Peter Port |
Innis Tìle | Ísland | 103,000 | 307,261 | Reykjavík |
Deàrsaidh [6] | Bailiwick of Jersey | 116 | 89,775 | Saint Helier |
An Laitbhe | Latvija | 64,589 | 2,366,515 | Riga |
Liotuàinia | Lietuva | 65,200 | 3,601,138 | Vilnius |
Nirribhidh | Norge | 324,220 | 4,525,116 | Oslo |
An Rìoghachd Aonaichte | United Kingdom | 244,820 | 59,201,000 | Lunnainn |
Suòmaidh | Suomi | 336,593 | 5,157,537 | Helsinki |
An t-Suain | Sverige | 449,964 | 9,090,113 | Stockholm |
Svalbard is Jan Mayen (Nirribhidh) | Svalbard og Jan Mayen | 62,049 | 2,868 | Longyearbyen |
Roinn Eòrpa a Deas: | ||||
Albàinia | Shqipëria | 28,748 | 3,600,523 | Tirana |
Andorra | Andorra | 468 | 68,403 | Andorra la Vella |
Bosna agus Heartsagobhana | Босна и Херцеговина | 51,129 | 4,552,198 | Sarajevo |
Cathair na Bhatacain | Città del Vaticano | 0.44 | 900 | Vatican City |
Croàisia | Hrvatska | 56,542 | 4,493,312 | Zagreb |
An Eadailt | Italia | 301,230 | 58,147,733 | An Ròimh |
A' Ghrèig | Ελλάς | 131,940 | 10,706,290 | An Àithne |
Giobraltair (An Rìoghachd Aonaichte) | Gibraltar | 5.9 | 27,714 | Gibraltar |
Malta | Malta | 316 | 397,499 | Valletta |
Masadoinia | Македонија | 25,333 | 2,055,915 | Skopje |
Am Monadh Neagrach [7] | Црна Гора | 13,812 | 684,736 | Podgorica |
A' Phortagail [8] | Portugal | 91,568 | 10,084,245 | Lisbon |
San Marino | San Marino | 61 | 27,730 | San Marino |
An t-Sèirb [9] | Србија | 88,361 | 10,147,398 | Belgrade |
Sloibhìnia | Slovenija | 20,273 | 2,009,245 | Ljubljana |
An Spàinn [10] | España | 498,506 | 40,077,100 | Madrid |
Roinn Eòrpa an Iar: | ||||
A' Bheilg | België | 30,510 | 10,274,595 | A' Bhruiseal |
An Eilbheis | Schweiz | 41,290 | 7,301,994 | Bern |
An Fhraing [11] | France | 547,030 | 59,765,983 | Paris |
A' Ghearmailt | Deutschland | 357,021 | 83,251,851 | Berlin |
Liechtenstein | Liechtenstein | 160 | 32,842 | Vaduz |
Lucsamburg | Lëtzebuerg | 2,586 | 448,569 | Lucsamburg (baile) |
Monaco | Monaco | 1.95 | 31,987 | Monaco |
An Ostair | Österreich | 83,858 | 8,169,929 | Vienna |
Na Tìrean Ìsle[12] | Nederland | 41,526 | 16,318,199 | Amsterdam |
Meadhan Àisia: | ||||
Casachstàn[13] | Қазақстан | 150,000 | 600,000 | Nursultan |
Àisia an Iar: | ||||
Asarbaidean[14] | Azərbaycan | 39,730 | 4,198,491 | Baku |
A' Chairtbheil[15] | საქართველო | 49,240 | 2,447,176 | Tbilisi |
An Tuirc[16] | Türkiye | 24,378 | 11,044,932 | Ankara |
Total | 10,176,246 | 709,608,850 |
Mòr-roinnean an t-Saoghail | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Afraga-Eoràisia |
Na h-Aimearagan |
Eoràisia | ||||||
Afraga |
Antargtaga |
Àisia |
Astràilia |
An Roinn-Eòrpa |
Aimearaga a Tuath |
Aimearaga a Deas |
Roinn a' Chuain Shèimh | |
Iomraidhean
- Roinnean mòr-thìreil a rèir UN categorisations/map. A rèir mìneachaidh, 's urrainn do na ranntairean a' leantainn a bhith ann an Eòrpa còmhla ri Àisia, ann an Afraga, neo ann an Roinn a' Chuain Shèimh.
- A' gabhail a-steach Transnistria, roinn a ghairm agus bhuidhinn neo-eismeileachd de facto, ach chan eil mòran stàit air a neo-eisimeileachd aithnicheadh.
- Thathar a' meas gur e dùthcha anns an Roinn Eòrpa agus cuideachd ann an Àisia a tha anns An Ruis, le ranntair Eòrpach iar air na Beanntan Uralach, air an abhainn Ural agus an abhainn Emba; chan eil seo ach na h-àireamhan airson na cuide anns an Roinn Eòrpa.
- 'S e eisimeileachd Chrùin na Rìoghachd Aonaichte a tha ann an Eilean Mhanainn.
- 'S e eisimeileachd Chrùin na Rìoghachd Aonaichte a tha ann an Guernsey.
- 'S e eisimeileachd Chrùin na Rìoghachd Aonaichte a tha ann an Jersey.
- Ghairm Am Monadh Neagrach neo-eisimeileachd bho aonadh an Sèirb agus a' Mhonaidh Neagraich 3 Òg-mhios 2006.
- A' gabhail a-steach na h-Azores iar air a' Phortagail ach ag às-dùnadh Madeira ann an Afraga.
- A' gabhail a-steach Cosobho, mòr-roinn rianaichte le UNMIK a rèir Rùn Comhairle Tèarainteachd 1244.
- Ag às-dùnadh Na h-Eileanan Canàrach, iar air Morocco ann an Afraga, agus Ceuta is Melilla, a tha cuideachd ann an Afraga.
- Chan eil na h-àireamhan seo ach airson Fraing na Roinn-Eòrpa; tha pàirtean de na Frainge taobh a-muigh na h-Eòrpa.
- Àireamh-shluaigh nan Tìrean Ìsle anns an Iuchar 2004 agus airson pàirt de Rìoghachd nan Tìrean Ìsle anns an Roinn Eòrpa. 'S e Aruba, Curaçao, Na Tìrean Ìsle agus Sint Maarten an cèithir pàirtean dhen Rìoghachd. 'Se Amsterdam am prìomh-bhaile oifigeil agus Den Haag am prìomh-bhaile rianachail.
- Seo na h-àireamhan airson an ranntair aig Casachstàn iar air na Beanntan Uralach is na h-aibhnichean Ural agus Emba.
- Seo na h-àireamhan airson Asarbaidean tuath air a' Chabhcas is an aibhne Kura.
- Seo na h-àireamhan airson na Cairtbheile tuath air a' Chabhcas is an aibhne Kura, a' toirt leis an Abhchas agus Osàidea a Deas.
- Seo na h-àireamhan airson na Tuirce tuath is iar air a' Bhosphorus agus na Dardanelles.