An Ruis

'S e an dùthaich as motha san t-saoghal a tha san Ruis [1][2][3][4][5] neo Ruisia [6] (Beurla Russia ("Ruisia"); Ruiseis: Росси́я, eadar-litreachadh: Rossiya neo Rossija). 'S e "An Caidreachas Ruiseanach" gu h-oifigeil (Ruiseis: Росси́йская Федера́ция, eadar-litreachadh Rossiyskaya Federatsiya no Rossijskaja Federacija). 'S e Ruisis an cànan oifigeil, a bhruidhneas san dùthaich air fad. Cleachdar an Aibidil Cirilleach. Ach tha 27 cànanan oifigeil eile ann, tha sin a' crochadh air an roinn far a bheilear.

Eachdraidh

A-rèir beul-aithris chaidh an Ruis a stèidhicheadh ann an Kyiv leis na Lochlannaich anns an 9mh linn. Dh'fhàs an Ruis Crìostail anns an 10mh linn.

Lunn na Mongolaich, air an robh na Tartaraich, air an Ruis eadar 1237 is 1240. An dèidh sin, chaidh Mosgo am baile as cudromaiche le Ivan I na Ruise mar Phrionnsa Mòr. Fhuair Ivan III na Ruise buaidh air na Tartaraich aig Blàr na h-Ugra ann an 1480. Chaidh Ivan IV na Ruise na Ìmpire ann an 1547 is riaghlaich e le uabhas an dùthaich.

Riaghlaich na Romanovaich eadar 1613 nuair a chaidh Mìcheil Romanov a thaghadh mar Ìmpire is 1917. Stèidhich Peadar Mòr na Ruise Sankt Peterburg is ath-thogail e an eaglais, an t-seirbheis catharra, an t-arm is a' chabhlachd. Shabaidich an Ruis anns a' cho-bhanntachd an aghaidh Napoleon is na h-aonar an aghaidh Breatainne agus an Ìmpire Otomanach ann an Cogadh a' Chrimea, agus an aghaidh na Seapaine ann an 1904–1905. An dèidh sin bha rèabhlaid ann an 1905 is stèidhich Nikolai II pàrlamaid, an Duma, agus bun-reachd.

Bha an Ruis na pàirt dhen Aonadh Sobhiat eadar an rèabhlaid ann an 1917 anns an deach an stàit na phoblachd, agus 1991.[7]

Cruinn-eòlas

Tha an cuid as motha na dùthcha na laighe ann an Àisia, ach tha pàirt ann, a tha ceangailte leis an Roinn-Eòrpa.

Bhuannaich an Ruis na ranntairean a chaidh nan Eastònia agus An Laitbhe bhon Suain ann an 1721. Eadar 1772 is 1814 cheannsaich an Ruis Crimea, an Ucràin, A' Chairtbheil, A' Bhealaruis is Moldàibhia, agus meadhan Àisia ann an 1864/1865.[7] Cheannaich na Stàitean Aonaichte Alasca ann an 1867.[8] Chaill an Ruis Eastònia, an Laithbhe is Liotuàinia anns an rèabhlaid is chaidh na ranntairean eile nam poblachdan mar phàirt dhen Aonadh Sobhiat.[7]

Tha mòran aibhnichean ann an Ruis. Tha lochan mòra ann cuideachd:

Seo liosta nam bailtean as motha na Ruise:[9]

Tha 83 roinnean no cuspairean feadarail anns an Ruis, no 85 a rèir na Ruise fhèin air sgàth 's gu bheil an Ruis a' cunntadh Crimea is Sevastopol.[10]

Ainm Prìomh-bhaile Seòrsa
Amurskaya oblast Amur Roinn
Arkhangelskaya oblast Arkhangelsk Roinn
Astrakhanskaya oblast Astrakhan Roinn
Belgorodskaya oblast Belgorod Roinn
Bryanska oblast Bryansk Roinn
Chelyabinskaya oblast Chelyabinsk Roinn
Irkutskaya oblast Irkutsk Roinn
Ivanovskaya oblast Ivanovo Roinn
Kaliningradskaya oblast Kaliningrad Roinn
Kaluzhskaya oblast Kaluga Roinn
Kemerovskaya oblast Kemerovo Roinn
Kirovskaya oblast Kirov Roinn
Kostromskaya oblast Kostroma Roinn
Kurganskaya oblast Kurgan Roinn
Kurskaya oblast Kursk Roinn
Leningradskaya oblast gu mi-oifigeil, Sankt Peterburg Roinn
Lipetskaya oblast Lipetsk Roinn
Magadanskaya oblast Magadan Roinn
Moskovskaya oblast Gu mi-oifigeil, Mosgo Roinn
Murmanskaya oblast Murmansk Roinn
Nizhegorodskaya oblast Nizhniy Novgorod Roinn
Novgorodskaya oblast Veliky Novgorod Roinn
Novosibirskaya oblast Novosibirsk Roinn
Omskaya oblast Omsk Roinn
Orenburgskaya oblast Orenburg Roinn
Orlovskaya oblast Oryol Roinn
Penzenskaya oblast Penza Roinn
Rostovskaya oblast Rostov na Donu Roinn
Ryazanskaya oblast Ryazan Roinn
Sakhalinsskaya oblast Yuzhno-Sakhalinsk Roinn
Samarskaya oblast Samara Roinn
Saratovskaya oblast Saratov Roinn
Smolenskaya oblast Smolensk Roinn
Sverdlovskaya oblast Yekaterinburg Roinn
Tambovskaya oblast Tambov Roinn
Tomskaya oblast Tomsk Roinn
Tulskaya oblast Tula Roinn
Tverskaya oblast Tver Roinn
Tyumenskaya oblast Tyumen Roinn
Ulyanovskaya oblast Ulyanovsk Roinn
Vladimirskaya oblast Vladimir Roinn
Volgogradskaya oblast Volgograd Roinn
Vologdskaya oblast Vologda Roinn
Voronezhskaya oblast Voronezh Roinn
Yaroslavskaya oblast Yaroslavl Roinn
Adygea Maykop Poblachd
Altai Gorno-Altaysk Poblachd
Bashkortostan Ufa Poblachd
Buryatia Ulan-Ude Poblachd
Chechnya Grozny Poblachd
Chuvashia Cheboksary Poblachd
Dagestan Makhachkala Poblachd
Ingushetia Magas Poblachd
Kabardino-Bakaria Nal'chik Poblachd
Kalmykia Elista Poblachd
Karachay-Cherkessia Cherkessk Poblachd
Karelia Petrozavodsk Poblachd
Khakassia Abakan Poblachd
Komi Syktyvkar Poblachd
Mari-El Yoshkar-Ola Poblachd
Mordoviya Saransk Poblachd
Sakha Yakutsk Poblachd
Osàidea a Tuath Vladikavkaz Poblachd
Tatarstan Kazan Poblachd
Tuva Kyzyl Poblachd
Udmurtiya Izhevsk Poblachd
Ranntair Altayskiy Barnaul Ranntair
Ranntair Kamchatskiy Petropavlovsk- Kamchatskiy Ranntair
Ranntair Khabarovskiy Khabarovsk Ranntair
Ranntair Krasnoyarskiy Krasnoyarsk Ranntair
Ranntair Permskiy Perm' Ranntair
Ranntair Primorskiy Vladivostok Ranntair
Ranntair Stavropolsky Stavropol' Ranntair
Ranntair Zabaykal'skiy Chita Ranntair
Okrug fèin-riaghlaidh Chukotsky Anadyr' Okrug fèin-riaghlaidh
Okrug fèin-riaghlaidh Khanty-Mantsiysky Khanty-Mantsiysk Okrug fèin-riaghlaidh
Okrug fèin-riaghlaidh Nenetskiy Nar'yan-Mar Okrug fèin-riaghlaidh
Okrug fèin-riaghlaidh Yamalo-Nenetskiy Salekhard Okrug fèin-riaghlaidh
Mosgo Mosgo Baile
Sankt Peterburg Sankt Peterburg Baile
Oblast fèin-riaghlaidh Iùdhach Birobidzhan Oblast fèin-riaghlaidh

Daoine ainmeil

Faic cuideachd

Iomraidhean
  1. Am Faclair Beag
  2. Map-balla an t-Saoghail, Stòrlann Nàiseanta (2003), ISBN 0007692714
  3. Dùthchannan ag SMO
  4. An Tuil: Anthology of 20th-century Scottish Gaelic Verse, duilleag 390.
  5. Atlas Sgoile Oxford le Stòrlann Nàiseanta, Oxford University Press (2010)
  6. Feuch Facal, Gairm (1995), ISBN 1871901391
  7. “Russia profile - timeline”. BBC. Air a thogail 17mh dhen Chèitean 2022.
  8. “Purchase of Alaska, 1867”. Roinn na Stàite, Riaghaltas nan Stàitean Aonaichte. Air a thogail 25mh dhen Chèitean 2022.
  9. Mongabay
  10. “Administrative Divisions of Russia”. Riaghaltas na Rìoghachd Aonaichte. Air a thogail 26mh dhen Chèitean 2022.

Ceanglaichean a-mach
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.