Aachen

'S e baile anns a' Ghearmailt a th' ann an Aachen (Ainm slàn Bad Aachen,[1] Öcher Platt/Dual-chainnt Aachen: Oche). Tha e suidhichte ann an taobh an iar na Ghearmailte, far a bheil crìochan na Gearmailte, nan Tìrean Ìsle agus na Beilg a' coinneachadh. 'S e spatha a th' ann. Thàinig an t-ainm Aachen bhon fhreumh-fhacal Ghearmaineach "ahwō" agus tha e a' ciallachadh "uisge". B' e "Aquisgranum" an t-ainm Ròmanach a bh' air: "Uisge na Grannois".[2] B' e dia Ceilteach na leighis a bha ann an Grannos. Tha tobraichean tethe ann an Aachen.[3] Tha cumhachdan leighis aca.

Aachen
Oche
Bratach a' bhaile Gearradh-arm
no Seula

Suidheachadh
Dùthaich A' Ghearmailt
Ceàrn Nordrhein-Westfalen
Sgìre Städteregion Aachen
Co-chomharran 50° 46' 36' T
06° 05' 01' E
Feartan fiosaigeach
Farsaingeachd 160.85 km²
Àireamh-shluaigh 241,683 (2013)
Dlùths 1,502.54/km²
Àireamh fòn +49 0241, 02403, 02405, 02407 agus 02408
Duilleag oifigeil A'Chomhairle

Eachdraidh

Bha a' chiad àite-fuirich ann an Linn ùr na Cloiche. Bha mèinnearachd Ceilteach ann an Linn an Umha an seo. Thog na Ròmanaich àite-failcidh air na tobraichean teasach. An ceann na 8mh linne thàg rìgh Teàrlach Mòr Aachen airson an rath a b' fheàrr aige. Thog e cille, "Pfalzkapelle" agus pàlas impireil. An-diugh tha talla a' bhaile ann an àite a' phàlais agus tha am "Pfalzkapelle" pàirt na h-àrd eaglaise "Aachener Dom".[4] Fhuair Teàrlach Mòr taise à Ierusalem agus tha taistealachd ainmeil "Heiligtumsfahrt" ann an Aachen ann a h-uile seachdamh bliadhna.[5] Tha an "Aachener Dom" air Liosta Làrach Dhualchas na Cruinne.

Aachen an-diugh

Bidh duais "Karlspreis" ann airson a' chuid obrach ro aonachd na Roinn-Eòrpa a h-uile bliadhna deasghabhail ann an talla a' bhaile.[6] 'S e "RWTH Aachen" an t-oilthigh cliùiteach ann an Aachen.[7] Bidh co-fharpais eadar-nàiseanta airson marcadh "CHIO Aachen" a' tachairt a h-uile samhradh.[8] 'S e Alemannia Aachen a th' ann sgioba ball-coise a' bhaile.[9] Tha an raon aca Tivoli ri taobh an raoin CHIO anns a' cheàrn Soers

Ainm a' bhaile ann an cànanan eile

Thathar a' cleachdadh tòrr dhreach an ainm anns na dùthchannan air iomall na Gearmailte, mar a leanas:

CànanAinmIPA
Gearmailtis Aachen [ˈaːxən]
Fraingis Aix-la-Chapelle [ˌɛkslaʃaˈpɛl]
Laideann Aquae Granni, Aquisgranum[10]
Spàinntis Aquisgrán [akizˈɣɾan]
Lucsamburgais Oochen [ˈɔːxən]
Duitsis Aken [ˈaːkən]
Seacais Cáchy [t͡saxɪ]
Pòlais Akwizgran [aˈkfʲizɡrãn]
Eadailtis Aquisgrana akwizˈɡraːna
Ruisis Ахен

Bailtean Co-cheangailte

Dual-chainnt

'S e Öcher Platt a tha ann an dual-chainnt Aachen. 'S e cànan Ripuarach a th' innte. Tha mòran òranan dualchasach traidiseanta anns an Öcher Platt, m.e. an "laoidh" neo-oifigeil Aachen, "Vür sönd allemoele Öcher Jonge" [11] ('S e bàlaichean Aachen a th' annainn uile gu léir).

Dealbhan
  • Aachener Dom
    Aachener Dom
  • Talla a' bhaile Aachen
    Talla a' bhaile Aachen
  • Cladhach àrc-eòlais Aachen
    Cladhach àrc-eòlais Aachen

Iomraidhean
  1. Gesetzliche Grundlage: Staatliche Anerkennung von Kurorten - Aachen (Monheimsallee und Burtscheid) - Erlass des Ministers für Arbeit, Gesundheit und Soziales vom 12. September 1974 — VI B 3 — 56.01.01, Andrea Herch: Bad Aachen. In: Werner Käß und Hanna Käß (Hrsg.): Deutsches Bäderbuch, Gebrüder Borntraeger Verlag, 2008, ISBN 3-510-65241-X, S.207.
  2. Thomas Urso (1990). Toponomastica Bibliografica. Guida ai nomi dei luoghi di stampa fino al 1799. Florentiae: Leo S. Olschki Editore; p. 21.
  3. Carolus Thermen
  4. Aachendom
  5. Heiligtumsfahrt
  6. Karlspreis
  7. Oilthigh RWTH Aachen
  8. CHIO
  9. Alemannia Aachen
  10. Aquisgranum
  11. Meinolf Buschulte, Richard Wollgarten: Öcher Liederbuch. Öcher Platt e.V. Aachen, 2009

Ceanglaichean a-mach
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.