Veirgil
B'fhile Rómhánach é Publius Vergilius Maro (15 Deireadh Fómhair, 70 RC – 21 Meán Fómhair, 19 RC), nó Veirgil i nGaeilge, le linn na tréimhse Águstaigh. Scríobh sé trí cinn de na dánta is cáiliúla i litríocht na Laidine: na hEaclóga, na Seoirsicí agus an Aeinéid. Dhá leabhar déag de dhánta atá san Aeinéid agus b'eipic náisiúnta Impireachta na Róimhe í. Uaireanta luaitear roinnt miondhánta, a bhailíodh san ré Águstach leis.
Ainm sa teanga dhúchais | (la) Publius Vergilius Maro |
---|---|
Beathaisnéis | |
Breith | 15 Deireadh Fómhair 70 "RCh" Andes (Poblacht na Róimhe) |
Bás | 21 Meán Fómhair 19 "RCh" 50 bliana d'aois Brindisi (Impireacht na Róimhe) |
Áit adhlactha | Parco Virgiliano (en) |
Teanga dhúchais | an Laidin |
Gníomhaíocht | |
Gairm | file, scríbhneoir |
Tréimhse ama | Impireacht na Róimhe |
Seánra | Mórdhán agus pastoral poetry (en) |
Gluaiseacht | Augustan poetry (en) |
Mac/iníon léinn | Cebes |
Faoi thionchar | |
Teangacha | An Laidin |
Saothar | |
Saothar suntasach
| |
Teaghlach | |
Máthair | Magia Polla |
Duine muinteartha | Vergilia Vera (en) (luach anaithnid) |
Bíonn Veirgil rangaithe go traidisiúnta mar cheann de na filí is mó sa Róimh. Glacadh lena hAeinéid mar eipic náisiúnta na Sean-Róimhe ón chéad uair a foilsíodh é. Samhaltaithe i ndiaidh an Iliaid agus na hOdaisé de chuid Hóiméir, leanann an Aeinéid dídeanaí na Traí, Aeinéas, agus é ag streachailt lena thodhchaí a bhaint amach agus an Iodáil a bhaint amach, áit a bhfuarthas a shliocht Romalas agus Réamas i gcathair na Róimhe. Tá tionchar leathan agus domhain ag saothar Virgil ar litríocht an Iarthair, go háirithe Coméide Dhiaga ó Dhainté Ailigéirí, ina bhfuil Veirgil le feiceáil mar threoirí Dhainté trí trí ifreann agus phurgadóir.[1]
Íomhánna
- Áit bhreite i dTuaisceart na hIodáile
- Portráid de Veirgil sa leabhar Vergilius Romanus ón 5ú haois
Saothair (rogha)
Aistriúcháin
- Na hEaclóga: wikisource.org (aistriúchán Bhéarla)
- Na Seoirsicí: wikisource.org (aistriúchán Bhéarla)
- An Aeinéid: wikisource.org (aistriúchán Bhéarla)
- Na hEaclóga agus An Aeinéid: gottwein.de (Laidin in éineacht le haistriúchán ó Laidin go Gearmáinis)
- "Critical Companion to Dante" (as en) (2008). Infobase Publishing. Dáta rochtana: 23 November 2016.