Uí Mháil

Ríshliocht na Laighean ba ea Uí Mháil[1] (níos sine Uí Máil). Síolraithe ó Mháine Mál, deartháir an ard-rí seanscéalaigh, Cathair Mór, ba ea iad.

Bhí muintir Uí Mháil i gceannas i Laighin sa 7ú haois, sular chuir Uí Dúnlainge an ruaig orthu. Chúlaigh siad soir ó mhaigh na Life san 8ú haois, agus lonnaigh siad feadh bhunchnoc thiar de Shléibhte Chill Mhantáin. Is amhlaidh go raibh Gleann Ó Máil, a raibh ainmnithe astu, croílár a gcuid cumhachta.[2]

D'fhéadfadh é go bhfuil brí "uasal" le Mál.[3] I dteannta le seo, bhí acu roinnt rudaí a raibh thábhacht shiombalach ag baint leo ó thaobh ríogacht na Laigean. Molann seo uile gur cheannairí dlisteanacha na Laigean iad, ar a laghad dá dtuairim féin.

Seo a leanas ríthe Laighean de chuid Ui Mháil:[4]

Áed Dibchine mac Senaig, bás 593
Crimthann mac Áedo, bás 636
Fiannamail mac Máele Tuile, bás 680, sinsear Uí Théig, raibh ó thuaidh de chríocha Uí Mháil.
Cellach Cualann mac Gerthide, bás 715, sinsear Uí Cheallaigh Cualann ar theorainn Átha Cliath agus Cill Mhantáin. Tugadh go minic an t-ainm Cuala ar bhunchnoic dheisceart Átha Cliath.[2]

Féach freisin

Ríthe na Laighean

Foinsí

Ireland's History in Maps le Dennis Walsh
T.M.Charles-Edwards, Early Christian Ireland
Francis J.Byrne, Irish Kings and High-Kings
The Chronology of the Irish Annals, Daniel P. McCarthy

Tagairtí

mál², Lit., taoiseach, uasal, ar teanglann.ie
Ireland's History in Maps
mála², prionsa, taoiseach, uasal, ar teanglann.ie FGB
Dátaí de réir The Chronology of the Irish Annals le Daniel P. McCarthy

Teimpléad:Laigin

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] ál², Lit., taoiseach, uasal, ar teanglann.ie

[Ireland's_History_in_Maps-2] Ireland's History in Maps

[3] ála², prionsa, taoiseach, uasal, ar teanglann.ie FGB

[4] Dátaí de réir The Chronology of the Irish Annals le Daniel P. McCarthy