Speiceas
Sa bhitheolaíocht tá an speiceas ar cheann de na haonaid bhunúsacha i rangabháil na n-orgánach beo. Mar sin, i rangú na n-orgánach bitheolaíoch, is speiceas an grúpa as gné ar féidir na baill nádúrtha de a chrosphórú le chéile, ionas go bhfanann siad aonraithe ó ghrúpaí cosúla sa ghné chéanna, nach féidir le hábhar géiniteach aistriú eatarthu (de bharr go bhfuil bac speiceasach ann).[1]
Uaireanta déantar speiceas a mhíniú mar ghrúpa orgánach ar féidir leo atáirgeadh a dhéanamh in éineacht le ball eile den ghrúpa céanna.
Is minic a fheileann an míniú sin i measc orgánach a dhéanann atáirgeadh gnéasach. Níl sé chomh feiliúnach céanna, áfach, i gcás na n-orgánach sin a dhéanann atáirgeadh ar bhealaí eile, agus is minic, áfach a bhaintear úsáid as slata eile tomhais, cosúlacht ADN nó tréithe coiteanna. Mar sin, ní féidir coincheap bitheolaíoch an speicis a lua le hiontaisí nó orgánaigh a atáirgeann ar bhealach neamhghnéasach.
Crosphórú
Ní féidir leis an gcuid is mó de na speicis crosphórú le speicis eile. Iad sin atá in ann é a dhéanamh, sleachta neamhthorthúla a bhíonn orthu de ghnáth. Sainítear na speicis seo ar bhonn comparáideach moirfeolaíoch.
De ghnáth, taobh istigh de ghné, bíonn roinnt speiceas atá dlúthghaolta le chéile go moirfeolaíoch.
Ainrnniú
_male_6y.jpg.webp)
In ainrnniú orgánach sa chóras tacsanomaíoch, úsáidtear dhá fhocal Laidineacha (mar shampla, Horno sapiens, an duine)ː
- an chéad cheann, a scríobhtar le ceannlitir (Horno), is é ainm gné an orgánaigh é, agus
- an dara ceann, gan ceannlitir (sapiens), is é ainm an speicis é.
Sampla eile is ea Panthera leo, an leon:
- is é Panthera ainm na gné, agus
- leo ainm an speicis.
Féach freisin
- Carl von Linné. Chuir obair Linnaeus tús leis an ainmníocht déthéarmach a mbaintear úsáid choitianta aisti le speicis na neachanna beo a shainiú go neamhdhébhríoch.
- Speicis i mbaol
