Rogallach mac Uatach

Rí na gConnacht de chlann Uí Bhriúin ba ea Raghallach mac Uada (Sean-Ghaeilge Rogallach mac Uatach) (bás 649[1]). Uada mac Aodha (bás 600), iar-rí, ba ea a athair.[2] Phós sé Muireann de Cineál Chairbre, the gar-dhubhó an Ardrí, Tuathal Maolgharbh (bás 544).[3]

Infotaula de personaRogallach mac Uatach
Beathaisnéis
Bás649
Gníomhaíocht
Gairmmonarc Cuir in eagar ar Wikidata
Teaghlach
PáisteCeallach mac Raghallaigh, Fergus mac Rogallach Ó Briuin Cuir in eagar ar Wikidata
AthairUada mac Aodha
Duine muintearthaDomhnall mac Cathail (garmhac)
Muiredach Muillethan (garmhac) Cuir in eagar ar Wikidata

Tháinig Raghallach i gcoróin tar éis dó an t-iar-rí, Colmán mac Cobhthaigh de chlann Uí Fhiachrach Aidhne (bás 622), a chloí i gCath Cenbuigi (Canbo, Contae Ros Comáin). Molann Francis Byrne gurbh é siúd an chéad duine dá chlann a raibh go deimhin ina rí Chonnacht.[4] Dar le Seathrún Céitinn, d'eagraigh Raghallach cruinniú leo siúd a d'fhéadfadh a choróin a éileamh, agus mharaigh sé go fealltach a nia ann.

Bhí caidreamh colach ag Raghallach lena iníon, údar mór díomá dá bhean chéile Muireann, a tribe gearán leis an Ardrí. Níor éirigh le hidirghuí Naomh Fhéichín fiú a bhéasa a athrú.

Ag seilg lá, ghoin sé fia lena shleá. Lean sé é ach bhí an fia maraithe cheana ag beirt sclábhaithe. D'éiligh sé an fhiafheoil uathu, ach mharaigh na sclábhaithe é ar a chapall bán.[5]

Insítear i nAnnála Tiarnaigh gurbh é a mharfóir ná Máel Brigte mac Mothlachán de Corco Cullu, aitheachthuath Chiarraí Aoí, dream mór ar Mag nAí, críocha dúchais Uí Bhriúin.[4]

I measc a mhac, bhí a leanas:

  • Cathal (bás 680) a bhain díoltas as a bhás[6]
  • Ceallach (bás 705), rí Chonnacht
  • Fearghas (bás 654), sinsear rítheaghlach Uí Bhriúin Aoi.

Féach freisin

Foinsí

Naisc sheachtracha

Tagairtí
  1. Daniel P. McCarthy, The Chronology of the Irish Annals
  2. Francis J.Byrne, Irish Kings and High-Kings, Tábla 19
  3. Dobbs, Margaret E., “The Ban-shenchus [cuid 2]”, Revue Celtique 48 (1931), lch. 180: Muirend ingen Mail Duin m. Suibne m. Aeda m. Garbain m. Thuathail Mail Gairb, bean Ragallaig (ob. 648) m. Uadach, mathair a tri mac. I. Feargus (ob. 649) 7 Cathal 7 Cellach: 7 ba bean do Diarmaid (ob. 664) m. Aeda Slaini in Muireand sin.
  4. Byrne, lch. 246
  5. Seathrún Céitinn, Foras Feasa ar Éirinn, Leabhar III, ll. 131-135
  6. Annála Tiarnaigh, AT T649.1


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.