Rigel

Is é Rigel (Beta Orionis, β Ori) an réalta is gile sa réaltbhuíon Oríon, cé gur cheart go bhfreagródh a hainmniú Bayer "beta" don dara réalta is gile sa réaltbhuíon, cuireann a méid dealraitheach +0.18 í os comhair na réalta α Orionis, Betelgeuse. Is ollfhathach gorm é agus tá sé faoi 860 solasbhliain (260 parsóic) dínn nó mar sin. Is réalta athraitheach Alpha Cygni é leis an aimplitiúid de 0.039 méid agus peiriad de 2.075 lá. Ceaptar go gcríochnóidh Rigel a shaol mar ollnóva de chineál II [12]. Tá sé suite ar an gcos chlé ceaptha d’fhigiúr an sealgair Orion a chruthaigh réaltaí an réaltbhuíon. Dá bhrí sin a ainm de bhunadh Arabach, Rijl jauza al-Yusra, "cos chlé an lár", ag tagairt do Orion. Ainm Araibis eile atá aige freisin ná Algebar, a bhfuil a bhunús in ar-Rijl al-Jabbār, "cos an fhathaigh".

WD Bosca Sonraí Réad RéalteolaíochRigel
CineálB-type supergiant star (en) Aistrigh, blue supergiant (en) Aistrigh, réalta athraitheach, réalta bhíogach, foinse infridhearg, foinse x-gha réaltfhisiceach, réalta threorach, réalta, réalta dhúbailte, near-IR source (en) Aistrigh agus UV-emission source (en) Aistrigh
Cineál speictreach (réalta)B8Ia[1] Cuir in eagar ar Wikidata
RéaltbhuíonAn Bodach Cuir in eagar ar Wikidata
AoisJ2000.0 Cuir in eagar ar Wikidata
Saintréithe fisiceacha agus réaltmhéadracha
Fad ón Domhan860 ly Cuir in eagar ar Wikidata
Ga78.9 R☉ Cuir in eagar ar Wikidata
Trastomhas103,000,000 km[2] Cuir in eagar ar Wikidata
Dearbhmhéid−7.84[3] Cuir in eagar ar Wikidata
Méid dhealraitheach (V)0.13 (banda R)[4]
0.13 (banda V)[5] Cuir in eagar ar Wikidata
Mais18 M☉ Cuir in eagar ar Wikidata
Teocht éifeachtach12,130 K[6] Cuir in eagar ar Wikidata
Saobhdhiallas3.78 mas[7] Cuir in eagar ar Wikidata
Dualghluaisne (diallas)0.5 mas/y [8] Cuir in eagar ar Wikidata
Dualghluaisne (dronairde)1.31 mas/y [8] Cuir in eagar ar Wikidata
Luas rothlaithe réaltach38 km/s[9] Cuir in eagar ar Wikidata
Luas gathach17.8 km/s[10] Cuir in eagar ar Wikidata
Imtharraingt dromchla56 cm/s²[11] Cuir in eagar ar Wikidata
Dronairde (α)5h 14m 32.2721s[8] Cuir in eagar ar Wikidata
Diallas (δ)-8° -12′ -5.8981″[8] Cuir in eagar ar Wikidata
Cuid deWinter Hexagon (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Catalóga réalteolaíochta
2MASS J05143226-0812060 (2MASS)
SAO 131907 (Smithsonian Astrophysical Observatory Star Catalog (en) Aistrigh)
GSC 05331-01752 (Guide Star Catalog (en) Aistrigh)
HD 34085 (Henry Draper Catalogue (en) Aistrigh)
HIP 24436 (Hipparcos Catalogue (en) Aistrigh)
HR 1713 (Bright Star Catalogue (en) Aistrigh)
IRAS 05121-0815 (IRAS (en) Aistrigh)
β Ori (Bayer designation (en) Aistrigh)
ADS 3823 A (Aitken Double Star Catalogue (en) Aistrigh)
1RXS J051431.5-081112 (1RXS (en) Aistrigh)
CCDM J05145-0812A (Catalog of Components of Double and Multiple Stars (en) Aistrigh)
CEL 579 (Celescope Catalogue of Ultraviolet Magnitudes (en) Aistrigh)
CSV 100463 (Catalogue of suspected variable stars (en) Aistrigh)
EUVE J0514-08.1 (The first Extreme Ultraviolet Explorer source catalog (en) Aistrigh)
FK5 194 (FK5 (en) Aistrigh)
GC 6410 (Boss General Catalogue (en) Aistrigh)
GCRV 3110 (General Catalogue of Stellar Radial Velocities (en) Aistrigh)
HIC 24436 (Hipparcos Input Catalogue (en) Aistrigh)
IDS 05097-0819 A (Index Catalogue of Visual Double Stars (en) Aistrigh)
IRC -10085 (Two-Micron Sky Survey (en) Aistrigh)
JP11 1014 (JP11 (en) Aistrigh)
N30 1120 (Catalog of 5,268 Standard Stars Based on the Normal System N30 (en) Aistrigh)
NSV 1882 (New Catalogue of Suspected Variable Stars (en) Aistrigh)
PLX 1191 (General Catalogue of Trigonometric Stellar Parallaxes (en) Aistrigh)
PLX 1191.00 (General Catalogue of Trigonometric Stellar Parallaxes (en) Aistrigh)
PMC 90-93 140 (Tokyo Photoelectric Meridian Circle Catalog (en) Aistrigh)
PPM 187839 (PPM Star Catalogue (en) Aistrigh)
RAFGL 710 (The Revised AFGL (RAFGL) catalogue (en) Aistrigh)
ROT 749 (Catalogue of rotational velocities of the stars (en) Aistrigh)
SACS 113 (Second astrolabe catalogue of Santiago (en) Aistrigh)
TD1 4253 (TD1 Catalog of Stellar Ultraviolet Fluxes (en) Aistrigh)
TYC 5331-1752-1 (Tycho Catalogue (en) Aistrigh)
UBV 5016 (UBV Photoelectric Photometry Catalogue (en) Aistrigh)
uvby98 100034085 (uvbyβ Photoelectric Photometric Catalogue (en) Aistrigh)
bet Ori (General Catalogue of Variable Stars)
VDB 36 (Catalogue van den Bergh (en) Aistrigh)
WDS J05145-0812A (Washington Double Star Catalog (en) Aistrigh)
HGAM 376 (A catalogue of Hgamma measures (en) Aistrigh)
PMSC 05097-0819A (MSC - a catalogue of physical multiple stars (en) Aistrigh)
WEB 4731 (Vitesses radiales. Catalogue WEB: Wilson Evans Batten. Radial velocities: The Wilson-Evans-Batten catalogue (en) Aistrigh)
19 Ori (Flamsteed designation (en) Aistrigh)
TIC 231308237 (TESS Input Catalog (en) Aistrigh)
AAVSO 0509-08 (AAVSO (en) Aistrigh)
UBV M 10750 (UBV Photoelectric Photometry Catalogue (en) Aistrigh)
ALS 14772 (Catalog of Galactic OB Stars (en) Aistrigh) Cuir in eagar ar Wikidata

Is eol gur déréalta amhairc é Rigel ó 1831, nuair a thomhais Friedrich Georg Wilhelm von Struve é den chéad uair. Cé go bhfuil méid +6.7 ag an réalta a ghabhann leis, Rigel B, tá a ghaireacht do Rigel A (níos mó ná 500 uair níos gile) ina dhúshlán do theileascóip níos lú ná 150 mm sa chró. Ag an bhfad measta ón gcóras, tá níos mó ná 2500 aonad réalteolaíoch (ua) scartha ó Rigel B ón bpríomh-réalta; dá bharr sin, níor aimsíodh aon gluaisne fithiseach, cé go roinneann siad a ngluaiseacht féin.

Dá réir sin, is réalta dénártha é Rigel B, comhdhéanta de dhá réalta príomhsheichimh scartha le thart ar 100 ua. Tá tréimhse fithiseach an dénártha seo thart ar 400 bliain. Is cosúil go bhfuil baint ag ceathrú réalta de mhéid 15 leis an gcóras. D’fhéadfadh gur abhac de chineál K é atá ag 44 soicind stua go físiúil - a fhreagraíonn do scaradh iarbhír níos mó ná 11,500 au - agus thógann sé thart ar 250,000 bliain chun fithis a chríochnú timpeall an tríréad geal istigh.

Mionsonraí

Maise: mais na Gréine méadaithe faoi 21

Ga: ga na Gréine méadaithe faoi 78.9

Lonrachas: lonrachas na Gréine méadaithe faoi 120 míle

Teocht: 12,100 K

Miotalacht: -0.06 ± 0.10 dex

Aois: (8 ± 1) × 106 bliain

Tagairtí

  1. Ráite i: Rotational velocities and spectral types for a sample of binary systems. Stated in source according to: SIMBAD. Leathanach: 91–99. Dáta foilsithe: 1975.
  2. Gerard T. van Belle (20 Nollaig 2017). "Fundamental Parameters of 87 Stars from the Navy Precision Optical Interferometer" (as Béarla) (1). doi:10.3847/1538-3881/AA9D8B.
  3. URL tagartha: http://arxiv.org/abs/astro-ph/0509669.
  4. Ráite i: The HYG Database.
  5. Ráite i: Catalogue of Stellar Photometry in Johnson's 11-color system. Stated in source according to: SIMBAD. Teanga an tsaothair nó an ainm: Béarla. Dáta foilsithe: 2002.
  6. Andrea Fabiana Torres (27 Márta 2009). "Fundamental parameters of B supergiants from the BCD system. I. Calibration of the (λ_1, D) parameters into Teff" (as Béarla) (1): 297–320. doi:10.1051/0004-6361/200811147.
  7. URL tagartha: http://arxiv.org/pdf/0804.2553v1.
  8. Floor van Leeuwen (2007). "Validation of the new Hipparcos reduction" (as Béarla) (2): 653–664. doi:10.1051/0004-6361:20078357.
  9. Norberto Castro (19 Nollaig 2016). "The IACOB project. III. New observational clues to understand macroturbulent broadening in massive O- and B-type stars" (as Béarla). doi:10.1051/0004-6361/201628541.
  10. "Pulkovo Compilation of Radial Velocities for 35 495 Hipparcos stars in a common system" (as Béarla) (Samhain 2006) (11): 759–771. doi:10.1134/S1063773706110065.
  11. "Quantitative spectroscopy of galactic BA-type supergiants. I. Atmospheric parameters" (as Béarla) (2012): 80–80. doi:10.1051/0004-6361/201219034.
  12. "Asteroseismology of the nearby SN-II Progenitor: Rigel. Part II. ε-mechanism Triggering Gravity-mode Pulsations?" (2012). The Astrophysical Journal 749 (1): 74–84. doi:10.1088/0004-637X/749/1/74. Bibcode: 2012ApJ...749...74M.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.