Ríthe Oiriall

Idir an séú haois agus an séú haois déag, ar cheann de thrí phríomh-ríocht i gCúige Uladh an lae inniu ab ea Ríocht an Oiriall (Sean-Ghaeilge Airgíalla), na cinn eile ná Uí Néill an Tuaiscirt sa tuaisceart agus iarthar, agus Ulaid sna oirthear.

Luath-dhreamanna na hÉireann

Ar dtús, cónaidhm a bhí ann, le timpeall a naoi bhfine éagsúla neamhghaolmhara, le ríthe ó roinnt rítheaghlach éagsúil. Ó am go ham, ní raibh aon phríomh-rí Oiriall amháin ann, le beirt no níos mó ríthe i gcodanna éagsúla na ríochta. Níl siadsan san áireamh sa liosta a leanas.

Armas Uí Anluain

Liosta na ríthe

Réimse
Colga mac Loite mac Cruinn bás 513
Cairpre Daim Argat bás 514
Daimine Daim Argat bás 565
Conall Derg mac Daimine bás ?
Bec mac Cuanu bás 594
Aed mac Colgan bás 606
Mael Odhar Macha bás 636
Dunchad mac Ultan bás 677?
Mael Fothartaig mac Mael Dubh beo 697
Cu Masach mac Cathal bás 825
Gofraidh mac Fearghasa fl. 835
Foghartaigh mac Mael Breasal bás 850/852
Congalach mac Finnachta bás 874
Mael Padraig mac Mael Curarada bás 882
Maol Craoibh ua Duibh Sionach bás 917
Fogarthach mac Donnegan bás 947
Egneach mac Dalach bás 961
Donnacan mac Maelmuire bás 970
Mac Eiccnigh mac Dalagh bás 998
Mac Leiginn mac Cerbaill bás 1022
Cathalan Ua Crichain 1022 - 1027
Gilla Coluim ua Eichnech 1027 - 1048
Leathlobair Ua Laidhgnen 1048 - 1053
Leathlobair Ua Laidhgnen 1053 - 1078
Aodh Ua Baoigheallain 1078 - 1093
Ua Ainbhigh 1093 - 1094
Cu Caishil Ua Cerbaill 1094 - 1101
Giolla Crist Ua hEiccnigh 1101 - 1127
Donnchad Ua Cerbaill 1130–1168/1169
Murchard Ua Cerbaill 1168–1189
Muirchertach (Ua Cerbaill) 1189–1194
 ? (Ua Cerbaill) bás 1196
 ? Ua Eichnigh 1196 1201
Giolla Pádraig Ó hAnluain 1201–1243
Eochaid mac Mathgahamna mac Neill 1243 1273
Brian mac Eochada 1283 – 1311
Ralph/Roolb mac Eochada 1311 – 1314
Mael Sechlainn mac Eochada 1314 – ?
Murchad Mór mac Briain  ? – 1331
Seoan mac Maoilsheachlainn 1331 – 1342
Aodh mac Roolb 1342 – 1344
Murchadh Óg mac Murchada 1344 – 1344
Maghnus mac Eochadha 1344 – 1357
Pilib mac Rooilbh 1357 – 1362
Brian Mór mac Aodh 1362 – 1365
Niall mac Murchadha 1365 – 1368
Brian Mór mac Aodh 1368 – 1371
Pilib Ruadh mac Briain 1371 – 1403
Ardghal mac Briain 1403 – Feabhra 1416
Brian mac Ardghail 1416 – 1442
Ruaidhri mac Ardghail 1442 – 1446
Aodh Ruadh mac Ruaidhri 1446 – 31 Márta 1453
Feidhlimidh mac Briain 1453 – 1466
Eochan mac Ruaidhri 1466 – 1467
Reamonn mac Ruaidhri 1467 – Samhain 1484
Aodh Óg mac Aodha Ruaidh 1485 – 16 Meán Fómhair 1496
Brian mac Reamoinn 1496 – 1497
Rossa mac Maghnusa 1497 – 1513
Reamonn mac Glaisne 1513 – c.1 Aibreán 1521
Glaisne Óg mac Reamoinn 1521 – 1551?
Art Maol mac Reamoinn 1551 – 1560
Aodh mac Briain 1560 – 1562
Art Ruadh mac Briain 1562 – 1578
Sir Rossa Buidhe mac Airt 1579 – Lúnasa 1589
Aodh Ruadh mac Airt 1589 – Meán/Deireadh Fómhair 1590.

Féach freisin

  • Uí Anluain
  • Mhic Cearbhaill
  • Mhic Mhathghamhna

Foinsí

  • MacMahons of Oriel: Mac Mathghamna, Kings of Oirghialla to 1590, in A New History of Ireland, ll. 215–16, imleabhar IX, eag. Byrne, Martin, Moody. Baile Átha Cliath, 1984
  • (II) The "Airgialla Charter Poem", Ailbhe Mac Shamhrain agus Paul Byrne, in The Kingship and Landscape of Tara, Edel Bhreathnach, ll. 213–224, Four Courts Press, Baile Átha Cliath, 2005

Naisc sheachtracha

Tagairtí

    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.