An Páirtí Coimeádach (An Ríocht Aontaithe)

Féach freisin: Breatimeacht

Póstaer ar son an fheachtais 'imeachta' sa reifreann ar an Aontas Eorpach. Tháinig an maíomh seo i dtaobh an airgid a chuireadh an Ríocht Aontaithe isteach i mbuiséad Institiúidí an Aontais faoi cháineadh áirithe ón taobh 'fanacht' ag baint lena chruinneas fíriciúil.

Theresa May, a bhí ina ceannaire ar an bPáirtí Coimeádach agus ar an Ríocht Aontaithe ó Mhí Iúil 2016 go dtí Mí Iúil 2019

Tar éis Olltoghcháin 2015, ba é gealltanas an pháirtí reifreann ar bhallraíocht na Ríochta Aontaithe san Aontas Eorpach (AE) a reáchtáil a d'éirigh ina phríomhfhócas don rialtas. Shocraigh David Cameron, a bhí ar son fanacht san AE, an reifreann a reáchtáil sa bhliain 2016, trí mhí déag go leith i ndiaidh an olltoghcháin. Tuairimítí go gcabhródh an feachtas gairid a bhí mar thoradh ar an rogha seo de dháta leis an taobh 'fanacht'. Chinn lucht an taoibh 'fanacht' sa pháirtí a bhfeachtas a dhíriú ar an damáiste eacnamaíochta arbh eagail a bheadh mar thoradh dá bhfágfadh an Ríocht Aontaithe an Aontas, fad is a chinn lucht an taoibh 'imeacht' sa pháirtí a bhfeachtas-sa a dhíriú ar a gcreideamh go raibh easpa daonlathais ag baint leis an Aontas Eorpach, a gcuid maíomh féin go gcabhródh an 'Breatimeacht' leis an ngeilleagar, agus ar imnithe faoin inimirce ó thíortha eile san AE, ó thíortha iarrthóra don AE, agus ó thíortha lasmuigh den AE óna mbeadh daoine ag teacht trí thíortha an AE chun fáil go dtí an Ríocht Aontaithe.[15][16] Bhí scoilt mhór sa pháirtí le feiceáil i rith an reifrinn: sa pháirtí parlaiminteach, thacaigh 185 feisirí leis an taobh 'fanacht', i gcomórtas le 138 feisirí a thacaigh leis an taobh 'imeacht'[17]. Faoi dheireadh, b'é an taobh 'imeacht' a thug an reifreann leo, le 51.9% den vóta, agus 58% na ndaoine a vótáil ar son na gCoimeádach i 2015 agus a vótáil sa reifreann seo ag vótáil ar son imeacht den Aontas Eorpach.[18] Cé go ndúirt Cameron roimh an reifreann nach n-éireodh sé as mar Phríomh-Aire agus Ceannaire an Pháirtí dá gcaillfeadh sé, d'fhógair sé a éirí as mar Phríomh-Aire agus Ceannaire an Pháirtí an lá tar éis an reifrinn[19].Thosaigh comórtas ceannais ina dhiaidh seo, ach shocraigh feisirí Westminster an pháirtí gur Theresa May, Aire Gnóthaí Baile go dtí sin, a d'éireodh ina ceannaire páirtí agus ina Príomh-Aire sula raibh vótáil ag baill an pháirtí ar an gceist.

An samhradh díreach i ndiaidh an olltoghcháin, samhradh 2016, rinne an rialtas roinnt athruithe eacnamaíochta chomh maith. Ina measc sin, d'fhógair an Seansailéir, George Osborne, go n-ardódh siad an ráta pá íosta go dtí £7.20 san uair amach as Aibreán 2016, agus go dtí £9.00 faoin mbliain 2020.[20] D'fhógair siad roinnt gearrúchán don chóras creidmheasaí cánach ag an am céanna; i ndiaidh brú ó fheachtasóirí a dúirt go ndéanfadh an t-athrú sin barraíocht dochair do na daoine is boichte, áfach, lagaigh an rialtas na gearrúcháin seo. Ina theannta sin, d'fhógair siad ísliú breise i ráta cánach na gcomhlachtaí, ó 20% ag an am sin go dtí 18% faoi 2020.[5][20]

Agóid laistigh de Sráid Downing in aghaidh an Pháirtí Aontachtach Daonlathach, dhá lá tar éis an olltoghcháin

I ndiaidh Olltoghchán 2017, shocraigh an Páirtí Coimeádach margadh muinín-agus-soláthar leis an bPáirtí Aontachtach Daonlathach (DUP) le tromlach a fháil i Westminster do na vótáilí eochracha, nós na mbuiséad. Mar chuid den mhargadh seo, fuair an DUP gealltanas ón bpáirtí £1 billiún breise caithimh a dhéanamh i dTuaisceart Éireann, in infheistíocht i gcúrsaí sláinte, oideachais agus infreastruchtúir.[21] Spreag an margadh seo cáineadh ó roinnt polaiteoirí sa Bhreatain Mhór, a bhí neamhshásta le seasaimh an DUP ar cheisteanna na bhfoircheannadh toirchis agus an phósta chomhghnéis. Mar thoradh air seo, d'aontaigh an rialtas an ginmhilleadh a chur ar fáil do mhná as Tuaisceart Éireann ar Sheirbhís Náisiúnta Sláinte Shasana gan a bheith orthu íoc as, tar éis gur mhol feisire de chuid Pháirtí an Lucht Oibre, Stella Creasy, leasú ar an Queen's Speech (rún parlaiminte a léiríonn pleananna an rialtais don bhliain le teacht, agus a mheastar go ginearálta mar rún muiníne ar an rialtas) a chuirfeadh an rud díreach céanna sa dlí.[22][23][24]

Ar 13ú Samhain 2018, d'fhógair Theresa May go raibh margadh Breatimeachta socraithe idir í agus lucht idirbheartaí­ochta an Aontais Eorpaigh[25]: bhí vóta i bParlaimint na Ríochta Aontaithe (chomh maith le Parlaimint na hEorpa) de dhíth, áfach, len é a chur i bhfeidhm. Ar 14ú Samhain, shocraigh Caibinéad na Ríochta Aontaithe a dtacaí­ocht a thabhairt don mhargadh. D'éirigh an margadh seo ina ábhar mór conspóide laistigh den pháirtí, áfach, agus a lán ball ina aghaidh. I Mí na Nollag 2018, chuir roinnt feisirí parlaiminte ar an eite dheis, Eoraisceipteach den pháirtí rún neamhmhuiníne in Theresa May síos mar cheannaire den pháirtí Coimeádach, mar gheall ar a dtuairim siúd go raibh an margadh seo ró-Eoraifíleach. I Mí Eanáir, vótáil Teach na dTeachtaí i gcoinne an mhargaidh, agus níos mó ná trian d'fheisirí an pháirtí i measc na bhfeisirí a vótáil ina choinne. I Mí Feabhra, d'fhág triúr feisirí ar eite Eoraifíleach an pháirtí, Anna Soubry, Sarah Wollaston agus Heidi Allen, an páirtí mar gheall ar a neamhshástacht le tionchar na n-Eoraisceipteach laistigh den pháirtí. Chuaigh siad le hochtur feisirí a raibh Páirtí an Lucht Oibre fágtha acu chun grúpa polaitiúil nua a chur ar bun, ar ar baisteadh 'The Independent Group' ('An Grúpa Neamhspleách').

I Mí na Bealtaine 2019, i ndiaidh don pháirtí teacht sa chúigiú háit sa Ríocht Aontaithe i dtoghchán Eorpach 2019, agus gan ach 9% den vóta buaite acu, d'fhógair May go n-éireodh sí as mar cheannaire an pháirtí agus mar phríomh-aire ar an tír i Mí Meithimh. Roghnaigh an páirtí ceannaire nua i bpróiseas a mhair mí amháin ag tosú ar 10ú Mí Meithimh, iad ag roghnú Boris Johnson i ndeireadh an scéil. Mar sin, d'éirigh seisean ina phríomh-aire ar an Ríocht Aontaithe ag deireadh Mhí Iúil.

Boris Johnson, ceannaire an pháirtí Coimeádaigh agus Príomh-Aire na Ríochta Aontaithe ó Mhí Iúil 2019

I Mí Dheireadh Fómhair 2019, shocraigh rialtas na Ríochta Aontaithe agus lucht idirbheartaíochta an Aontais Eorpach margadh nua Breatimeachta. Chuir an rialtas bille chun ceadú leis an margadh seo isteach i dTeach na dTeachtaí, ach tar éis don Teach leasú a chur air chun tabhairt ar an rialtas síneadh ama eile a iarraidh ar an Aontas Eorpach mura socrófaí an Breatimeacht roimh 31ú Mí na Samhna, tharraing an rialtas an bille den Teach. Ina ionad sin, shocraigh an rialtas iarracht a dhéanamh olltoghchán a ghlao, beartú ar ghlac an dá thrian riachtanach de Theach na dTeachtaí leis. Mar sin, tharla olltoghchán sa Ríocht Aontaithe ar 12ú Nollaig na bliana sin.

San olltoghchán sin, b'é príomh-mhana an pháirtí ná "Get Brexit Done. Unleash Britain's Potential", agus iad ag maíomh gurbh í an dóigh ab fhearr leis an Breatimeacht a fhíorú go tapa ná tromlach a thabhairt don Pháirtí Coimeádach i dTeach na dTeachtaí.[26] I ndeireadh an scéil, bhuaigh an páirtí tromlach i dTeach na dTeachtaí, iad ag baint amach 365 shuíomh as na 650 cinn a bhí le fáil, le 43.6% de na guthanna, agus mar sin fuair siad mandáid eile cúig bliana an tír a rialú.

Tá Páirtí Coimeádach na hAlban ar an dara páirtí is mó i bParlaimint na hAlban. Cuireann an páirtí in Albain béim mhór ar a chuid creideamh aontachtach, agus meastar de réir a chéile go bhfuil an páirtí méid áirithe níos faide ar chlé ar cheisteanna eacnamaíochta in Albain ná mar atá i gcodanna eile na Ríochta Aontaithe. Fuair an páirtí 31 tsuíochán as 129 gcinn a bhí le fáil i bParlaimint na hAlban sa toghchán is déanaí, i 2021. Douglas Ross atá ina cheannaire ar an bpáirtí.

Tháinig an páirtí sa dara háit sa toghchán is déanaí, sa bhliain 2021, do Sheanad na Breataine Bige. Tá dearcadh láidir aontachtach ag an bpáirtí sa Bhreatain Bheag chomh maith.

Eagraíonn an páirtí i dTuaisceart Éireann fosta, cé nach ach páirtí an-bheag atá ann ansin. Tá dearcadh aontachtach acu. I dtoghchán Tionóil na bliana 2022, fuair an páirtí 254 vóta chéad rogha, nó 0.03% den iomlán. Matthew Robinson atá ina chathaoirleach ar an bpáirtí. I láthair na huaire, níl aon ionadaí tofa ag an bpáirtí ag leibhéal rialtais ar bith.

Pobalbhreitheanna don chéad olltoghchán eile. I ngorm atá an Páirtí Caomhach.

Ó tharla Olltoghchán na Ríochta Aontaithe 2019, is idir 14% agus 54% de dhaoine sa Bhreatain Mhór a deir go vótálfaidís ar son an pháirtí dá mbeadh olltoghchán an lá amárach.[27][28]

• Coimeádachas
• Páirtí an Lucht Oibre (Ríocht Aontaithe)
• Páirtí Daonlathach Liobrálach
• Páirtí Neamhspleáchais na Ríochta Aontaithe
• Páirtí Glas Shasana agus na Breataine Bige
• Páirtí Náisiúnta na hAlban
• Plaid Cymru
• Brexit Party
• Aontachas Éireannach

• Suíomh gréasáin oifigiúil an Pháirtí Choimeádaigh