Ollom Fódla

Ollom Fódla
Cineál	duine
Dáta
Inscne	fireann
Slí bheatha	rí
Náisiúntacht	Éire
Muintir
Athair	Fíachu Fínscothach
Leanaí	Géde Ollgothach, Slánoll agus Fínnachta

I Miotaseolaíocht na nGael, Ard-Rí seanscéalach na hÉireann ab ea Ollamh Fodhla (Sean-Ghaeilge Ollom Fótla, Fódla) mac Fíachu Fínscothach. Ba é Eochaid a chéadainm.[1]

Tháinig sé i gcoróin tar éis dó an t-iar-ard-rí, Faildergdóid, a mharú. Mharaigh athair Faildeargdóide, Muinemón, athair Eochada. Bhí sé i réim ar feadh daichead bliain, agus fuair sé bás le hadhairt ag Teamhair. Tháinig i gcomharbacht air sraith gan bhriseadh seisir dá shliocht, ar dtús a mhac Fínnachta, ina dhiaidh beirt mhac eile, Slánoll agus Géde Ollgothach.

Deirtear gur bhunaigh sé an Feis Teamrach, a deir Seathrún Céitinn gur dháil a bhí inti, ag a bhailigh uaisle, scoláirí agus ceannairí míleata na hÉireann ar an Samhain gach trí bliana, chun dlíthe a rith, agus annála a ghlacadh. Roimh agus tar éis na Feise, bhíodh trí lá féastaíochta.[2] Thóg sé chomh maith ag Treabhair foirgneamh darb ainm Múr nOlloman (balla an ollaimh).

Deirtear, in ainneoin easpa fianaise, gurb í uaigh Ollaimh Fhodhla ná an tuama pasáiste darb ainm Carn T ag Loch Craobh.[3] Tá cloch mhór ag an suíomh agus snoí neoiliteach uirthi, darb ainm Cathaoir na Caillí nó Cathaoir Ollaimh Fhodhla. Creidtear gurbh ag Carn T a chuir an Reachtóir-Rí Mór a chód dlí i bhfeidhm don chéad uair.[4]

Achar ama

Leabhar Gabhála na hÉireann: Arbaces agus Sosarmus, a dúradh gur ríthe na Méideach iad, ach anois meastar gur ríthe seanscéalach na hIaráine iad.[5][6]
Foras Feasa ar Éirinn: 943–913 RC.
Annála na gCeithre Máistrí: 1318–1278 RC.

Sliocht

Slánoll, Ard-Rí na hÉireann (athair Ailill Mhic Shlánuill)
Fínnachta, Ard-Rí na hÉireann (athair Fhiacha Finnfholachais)
Géde Ollgothach, Ard-Rí na hÉireann (athair Bhearnghail)
Cairpre (great-grandfather of Fhionn Mhic Bhlátha)

Tagairtí

Annála na gCeithre Máistrí, M3882-3922
Seathrún Céitinn, Foras Feasa ar Éirinn, 1.26
Loch Craobh ar logainm.ie
Loughcrew Passage Tomb Complex, Voices from the Dawn
Omidsalar, Mahmoud. "Poetics and Politics of Iran's National Epic, the Shahnameh": 35–36. Palgrave MacMillan.
R. A. Stewart Macalister (eag. & aistr.), Lebor Gabála Érenn: The Book of the Taking of Ireland Part V, Irish Texts Society, 1956, lch. 235

Réamhtheachtaí Faildergdóid	Ard Rí na hÉireann ACM 1318–1278 RC FFÉ 943–913 RC	Comharba Fínnachta

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Annála na gCeithre Máistrí, M3882-3922

[2] Seathrún Céitinn, Foras Feasa ar Éirinn, 1.26

[3] Loch Craobh ar logainm.ie

[4] Loughcrew Passage Tomb Complex, Voices from the Dawn

[Omidsalar-5] Omidsalar, Mahmoud. "Poetics and Politics of Iran's National Epic, the Shahnameh": 35–36. Palgrave MacMillan.

[6] R. A. Stewart Macalister (eag. & aistr.), Lebor Gabála Érenn: The Book of the Taking of Ireland Part V, Irish Texts Society, 1956, lch. 235