Nell Ní Chróinín

As an gCoill Mhór, Béal Átha an Ghaorthaidh, ach de shliocht Chúil Aodha is ea Nell Ní Chróinín.[1] D’fhreastail sí ar a céad Oireachtas nuair a bhí sí deich mbliana d’aois.

Is léir gur spreag an tOireachtas a suim sa sean-nós agus sise ina cailín óg: “Is de thoradh an Oireachtais gur tugadh an deis domsa casadh le cuid de na hamhránaithe, rinceoirí, filí, cumadóirí agus carachtair mhóra atá imithe uainn anois ar shlí na fírinne”.[2]

Sa bhliain ina dhiaidh sin, thosaigh Nell féin ag canadh, agus chuaigh amhránaithe áitiúla cosúil le Máire Ní Chéilleachair agus Eoiní Maidhcí Ó Suilleabháin i bhfeidhm go mór uirthi.[3] D’éirigh go han-mhaith léi i gcomórtais amhránaíochta as sin amach, agus bhuaigh sí duais Fhleadh Cheoil na hÉireann faoi dhó ina catagóir aoise sna blianta 2005 agus 2006.

Sa bhliain 2008, fuair Nell bonn sa chomórtas Oireachtais d’amhránaithe faoi 35 bliana d’aois (Corn Cuimhneacháin Sheáin Óig Uí Thuama). Ghnóthaigh sí an chéad áit sa chomórtas céanna sa bhliain 2010.

Cháiligh an bua sin í don chomórtas a dtugtar "Comórtas na mBan" air, ‘Corn Phádraig Mhic an Rí’, comórtas a bhuaigh sí an bhliain sin.

Mar thoradh ar bhua Nell i gComórtas na mBan, bhain sí áit amach i gCorn Uí Riada, príomh-chomórtas an Oireachtais, don bhliain 2011. Ghlac sí páirt, ag canadh ‘Cath Chéim an Fhia’ agus ‘An Cailín Aerach’, ach bhuaigh Jimmy Ó Ceannabháin an comórtas.

Sa bhliain 2014, bhain sí an chéad áit i gcomórtas Chorn Uí Riada.

I gcaitheamh na mblianta, bhí Nell Ní Chróinín le feiscint ar mórchuid cláracha teilifíse mar aoi-amhránaí.

Bhí sí le feiceáil sa tsraith TG4,

• Abair Amhrán [4]
• Geantraí [5]
• Anam an Amhráin
• Amhráin is Ansa Liom'. Bhí Nell Ní Chróinín ina príomh-aoi ar 'Amhráin is Ansa Liom' le linn an dara sraith i 2010. Chas sí na hamhráin is ansa léi: ‘An Lacha Bacach’, ‘Cath Chéim an Fhia’, ‘Sean's a Bhriste Leathair’ agus ‘Táimse agus Máire’.

Rinne sí staidéar i gColáiste Mhuire gan Smál, Ollscoil Luimnigh, agus bhain sí céim amach san Oideachas (B.Ed.) sa bhliain 2010.[6] I láthair na huaire, tá sí ag múineadh i nGaelscoil Uí Drisceoil, Dún Citil, Gleann Maghair, Co Chorcaí.

• 2005
  • Fleadh Cheoil na hÉireann - Amhrán Gaeilge Mná (12-15 d’aois) (1ú áit)
• 2006
  • Fleadh Cheoil na hÉireann - Amhrán Gaeilge Mná (15-18 d’aois) (1ú áit)
• 2008
  • An tOireachtas - Corn Cuimhneacháin Sheáin Óig Uí Thuama (Comórtas Sean-Nóis faoi 35) (2ú háit)
• 2010
  • An tOireachtas - Corn Cuimhneacháin Sheáin Óig Uí Thuama (Comórtas Sean-Nóis faoi 35) (1ú áit)
  • An tOireachtas - Corn Phádraig Mhic an Rí (Amhránaíocht ar an Sean-Nós do Mhná) (1ú áit)
  • An tOireachtas - Lúibíní ‘Duais speisialta €400 do bheirt nár bhain ceachtar acu duais sa chomórtas seo cheana’ (i bpáirt le hEibhlís Ní Shúilleabháin)
• 2014
  • An tOireachtas - Corn Uí Riada (1ú áit)

• Nell Ní Chróinín - An Lacha Bacach (Geantraí 2007 www.tg4.ie)
• An Cailín Aerach - Nell Ní Chróinín, is Eoiní Mhaidhcí Ó Suilleabháin ag labhairt faoi (2007 www.tg4.ie)